Tinh Hoa Trí Tuệ

TÀO XUNG KHÔN KHÉO GỠ TỘI CHO THỦ KHO
 
Cuối thời Đông Hán, để ổn định trật tự xã hội, Tào Tháo đang làm thừa tướng trong triều đã đặt ra nhiều hình luật rất nghiêm khắc, thuộc hạ hơi có gì sai sót, đều bị phạt rất nặng.
Một hôm, quan coi kho phát hiện ra bộ yên ngựa Tào Tháo vẫn dùng đang để trong kho bị chuột cắn, nên hết sức lo lắng và nghĩ bụng: ''Phen này thì hỏng rồi, nếu thừa tướng biết được chuyện này mà truy cứu ra, thì hẳn là ta phải tội chết chứ chẳng chơi ''. Nghĩ vậy, rồi ông ta kiếm về một sợi dây thừng, định tự trói mình, đến: chỗ Tào Tháo nhận tội, mong sẽ được hưởng lượng khoan hồng.
Dọc đường, ông ta gặp Tào Xung là con trai Tào Tháo.
Tào Xung thấy vậy lạ lùng hỏi:
- Bác làm cái gì thế này?
Tôi làm việc không tròn phận sự, để chuột khoét yên ngựa của thừa tướng.
Tào Xung suy nghĩ một lát rồi ra cởi trói cho ông ta, khuyên:
Bác khỏi lo, cháu đã có cách.
Thế là Tào Xung đi kiếm một con dao, chọc thủng nhiều lỗ vào quần áo của mình đang mặc, trông như bị chuột cắn vậy. Xong việc, cậu làm ra vẻ lo lắng buồn rầu đi gặp Tào Tháo, ấm
ức trong lòng nói:
- Cha ơi! Cha nhìn xem quần áo của con bị chuột cắn đến nỗi thế này. Nghe nói chuột cắn quần áo thì người chủ may ít rủi nhiều phải không ạ. Nếu thế thì con lo lắm!
Nghe xong, Tào Tháo cười lên ha hả, xoa lên đầu con khuyên rằng:
Con đừng nghe người ta nói nhảm nói nhí, làm gì có chuyện ấy đó toàn là mê tín dị đoan:
Sau khi vái chào cha mình quay ra, Tào Xung liền đi gặp người coi kho kia tràn đầy tin Tưởng nói:
- Bây giờ bác lên tự thú đi! Chắc chắn bác sẽ chẳng việc gì đâu. Người giữ kho nửa tin nửa ngờ, bèn do dự rồi tự trói mình lên tự thú.
 
Tào Tháo thấy vậy lạ lùng hỏi:
- Ngươi làm cái gì thế này?
Quan giữ kho ấp úng nói:
- Con, con... không làm tròn phân sự, yên ngựa để trong kho bị chuột khoét mất rồi ạ!
 
Tao Tháo cười ha hả.
- Quần áo con ta mặc trên mình còn bị chuột cắn hỏng huống chi là yên ngựa treo trên tường làm gì mà nó chẳng khoét được! Thôi đi, Thôi đi!
Nói xong Tào Tháo sai người cởi trói cho quan giữ kho. Quan giữ kho quỳ lạy Tào Tháo, rồi lập tức chạy tới chỗ Tào Xung cảm ơn cậu bé rối rít.

TÀO THỰC BIẾT HƯƠU CHẾT BỞI TAY AI
 
Giữa mùa thu năm ấy, Tào Tháo dẫn Tào Thực (192 – 232) và năm vị sủng tướng đến bãi săn để săn bắn. Mây trong trời cao, cỏ úa phủ kín mọi nơi, núi đồi rực lên màu lá đỏ, bãi săn miền bắc phơi bày ra một vẻ hùng vĩ, tráng lệ khác thường.
Tào Tháo vui vẻ vuốt râu, to vẻ vô cùng hào hứng. Lệnh vừa ban ra, các tráng sĩ đi theo tay cầm cây mâu dài, cất tiếng hò reo vang dội. Một con hươu sao xinh đẹp đang ngủ yên lành trong bụi rậm bị tiếng hò reo làm tỉnh giấc, nó hầu như cũng cảm thấy tai hoạ đang sắp giáng xuống đầu mình, kinh hoàng vọt ra bãi trống, chạy loạn xạ. Các vị tướng đã sẵn sàng cung nỏ trên tay, tế ngựa lên đuổi gấp.
Bỗng con hươu sao rú lên mấy tiếng thảm khốc rồi ngã ra trong vũng máu. Tào Tháo tế ngựa đến nơi nhìn thấy con hươu ngoài một mũi tên trúng vào họng, còn bốn mũi tên khác đều bắn ra ngoài,
Tào Tháo quyết định trọng thưởng cho vị tướng nào đã bắn trúng hươu và phong cho danh hiệu
''thần xạ thủ''.
Viên tuỳ tùng rút từ cổ con hươu ra một mũi tên. Tào Tháo nhìn kỹ tên người khắc ở cuối mũi tên, khẽ gật đầu, nghĩ bụng: ''Bây giờ đang là lúc thâu tóm thiên hạ thôn tính Ngô Thục, chẳng những cần có người xung phong lâm trận, những tướng tài dũng sĩ anh dũng thiện chiến, mà lại càng cần những mưu sĩ hiền, thần, ngồi trong trướng quân mà quyết thắng ngoài ngàn dặm, sao ta chẳng nhân địp này thử tài của Tào Thực và các tướng nhỉ?
Tào Tháo, liền quay ra hỏi:
- Vừa mới rồi, năm mũi tên cùng bắn ra một lúc, nhưng chỉ có một tướng quân bắn trúng họng con hươu mọi người thử đoán xem đó là ai vậy?
Triệu tướng quân nói:
- Chính Tôn tướng quân đã bắn trúng ạ!
Tiền tướng quân nói:
- Không phải là Tôn tướng quân bắn trúng.
Tôn tướng quân nói:
- Chính tôi đã bắn trúng.
Trịnh tướng quân nói:
- Tóm lại là Tôn tướng quân và tôi chẳng ai bắn trúng hết!
Vương tướng quân thì nói:
Đấy là một trong hai người Trịnh tướng quân và Tôn tướng quân bắn trúng.
Tào Tháo nghe xong cười và bảo:
Trong số các người chỉ có ba người đoán đúng, trong đó có Vương tướng quân.
Thế nào, bây giờ thì mọi người đều có sự tính toán trong lòng rồi chứ?
Các tướng đều gãi đầu gãi tai, chưa tìm ra câu trả lời. Vừa rồi Tôn tướng quân còn nói chắc chắn rằng mình bắn trúng, nhưng qua sự gợi ý quanh co và khéo léo của Tào Tháo, lúc này đây cũng như ăn phải thuốc lú không dám khẳng định nữa.
 
Lúc ấy, Tào Thực bình tĩnh tự nhiên nói:
Vị thần xạ thủ ấy, chính là Tôn tướng quân.
Tào Tháo không nén được niềm vui trong lòng, cười bảo:
- Thực của ta nói đúng lắm Tôn tướng quân, quả nhân đặc phong ông là thần xạ thủ, thưởng cho ông ngàn lạng vàng.
Tôn tướng quân vội khấu đầu tạ phong.
- Đội ơn thừa tướng ạ.
Lúc ấy, bốn vị tướng lĩnh còn lại cũng nghi nghi hoặc hoặc và cùng hỏi:
- Tào công tử, chẳng hay lấy gì làm căn cứ ?
 
Tào Thực nói:
Các vị có để ý hay không, cha tôi đã nói rằng Vương tướng quân trả lời đúng. Mà Vương tướng quân thì bảo rằng hoặc là Tôn tướng quân, hoặc là Trịnh tướng quân. Vậy thì trước hết giả thiết rằng Trịnh tướng quân bắn trúng, trong cách nói của năm người, Triệu tướng quân, Tiền tướng quân, Trịnh tướng quân, Tôn tướng quân đều sai, chỉ có Vương tướng quân nói đúng, bốn sai một đúng đó, không phù hợp điều kiện cha tôi nói ra, hiển nhiên cái giả thiết đó là sai, vậy thì khẳng định không phải Trịnh tướng quân bắn trúng. Thế mà đã bảo trong hai người là Trịnh tướng quân, Tôn tướng quân, có một người bắn trúng. Đã không phải 1à trịnh tướng quân thì đương lên là Tôn tướng quân chứ còn ai vào đây nữa.
Nghe Tào Thực phân tích xong một hồi như thế các vị tướng ai nấy đều khâm phục Tào Thực tài trí hơn người. Tào Tháo vuốt chòm râu dài gật đầu tủm tỉm cười, tự trong đáy lòng càng thêm mến yêu Tào Thực.

TÀO THỰC BẢY BƯỚC LÀM THƠ HAY
 
Năm 220 sau công nguyên, Tào Tháo ngang ngược một thời đã ốm chết. Tào Phi thừa tập chức vụ thừa tướng của cha mình. Không lâu sau lấy tướng là “Thiền Nhượng” Tào Phi lật đổ Hán Hiến đế, và đổi quốc hiệu là Ngụy, lên ngôi vua xưng là Ngụy Văn Đế.
 
Còn Công tử thứ tư là Tào Thực thì từ sau ngày cha mình mất đi luôn luôn sầu muộn không vui. Ông tự tách mình ra khỏi những cuộc đấu tranh chính trị trong triều, thường cùng với những bậc tao nhân mặc khách, học sĩ phong lưu ngâm thơ uống rượu. Ông lại rất có tài làm thơ, xuất khẩu thành chương, lời lẽ khiến mọi người kinh ngạc.
 
Thế nhưng Tào Phi tính tình nóng nảy, tâm địa hẹp hòi lại luôn áy náy trong lòng về việc Tào Thực, người em thứ tư này từng tranh làm người thừa kế. Hơn nữa mỗi khi thấy người khác khen ngợi tài làm thơ của Tào Thực, máu ghen ghét trong con người hắn bỗng nhiên nổi dậy đùng đùng.
Một hôm, có người bẩm báo rằng Tào Thực đang cùng với mấy viên quan của phủ huyện nọ uống rượu say bét nhè, không hỏi han đả động gì đến công việc trong thành. Tào Phi vin vào cớ đó, lập tức ra lệnh đưa Tào Thực và những người kia ra trước điện, chuẩn bị hỏi tội và chém đầu.
Tào lão phu nhân nghe tin xiết nỗi kinh hoàng lật đật bước thấp bước cao rưng rưng nước mắt hỏi Tào Phi:
- Em trai con hàng ngày có hơi phóng túng một chút, chẳng lẽ cũng phạm tội đến mức này? Chẳng nhẽ con không còn nghĩ gì đến tình anh em máu mủ mà tha cho nó hay sao. Thế này mẹ có chết xuống suối vàng chắc cũng không nhắm mắt được.
Tào Phi đáp:
- Thưa mẹ? Con làm gì chẳng biết những chuyện ấy? Có điều hôm nay con chỉ muốn răn bảo cho nó chừa bớt đi thôi. Thôi mẹ hãy cứ về đi .
Tào mẫu đành gạt nước mắt mà quay về.
Tào Phi đến trước mặt Tào Thực nói:
Mi chẳng luôn mồm khoe tài làm thơ của mi đó sao? Nay ta hẹn cho mi đi bảy bước làm xong một bài thơ, phải tả được quan hệ giữa ta với mi lúc này, nhưng không được dùng đến hai chứ ''anh em''. Làm được thì ta tha cho tội chết. Nếu không đừng có trách ta không biết nể nang nghĩ đến tình anh em.
Mọi người đứng quanh đều im phăng phắc, ai cũng lo lắng và cho rằng phen này Tào Thực khó mà thoát chết.
 
Lúc đó, Tào Thực đang quỳ dưới đất đột nhiên ngẩng đầu lên, tỏ ý tuân lệnh. Ngay sau đó, người ta thấy Tào Thực từ từ đứng dậy, nhắm mắt lại, bước ra đằng trước ba bước và cất cao giọng ngâm.
 
Luộc đậu bằng cây đậu
Hạt đậu khóc trong nồi
Vốn cùng chung một gốc
Đốt lẫn nhau hỡi trời.
 
Tào Thực vừa đi vừa ngâm, vừa đi hết bảy bước thì bài thơ cũng vừa làm xong, mọi người ngầm thán phục. Tào Phi nghe xong bài thơ bỗng nhiên ứa nước mắt giáng Tào Thực xuống làm An hương hầu, rồi tha cho về.

LƯU BỊ RÚT QUÂN ĐỂ DỤ ĐỊCH
 
Cuối đời Đông Hán, cuộc khởi nghĩa khăn vàng nổ ra, triều đình cử Chu Tuấn đem quân đi đàn áp. Lúc ấy tướng của quân khăn vàng là Hàn Trung cố thủ Uyển Thành. Chu Tuấn lệnh cho quân lính đánh thành, Hàn Trung ra ngoài thành ứng chiến. Chu Tuấn cử Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi đánh mạnh phía tây nam toà thành này. Hàn Trung đem đội quân tinh nhuệ sang phía tây nam thành để chặn lại. Lúc này Chu Tuấn tránh, chỗ thực đánh chỗ hư, thừa dịp
dẫn hai ngàn kỵ binh tinh nhuệ đánh úp vào mặt đông bắc của kinh thành này.
Thám tử của quân khăn vàng phi báo với Hàn Trung. Sợ bị mất thánh, Hàn Trung vội vã mang quân quay về.
Bọn Lưu Bị bèn tập trung đánh mạnh từ sau lưng. Trong tình hình trước mặt và sau lưng đều
có địch Hàn Trung đành chịu thua và co vào Uyển Thành. Chu Tuấn lập tức đem quân vây chặt Uyển Thành, lâu dần trong thành lương cạn tên hết, Hàn Trung không biết làm thế nào hơn,
đành cho người ra ngoài thành xin hàng. Chu Tuấn khăng khăng chối từ. Lưu Bị thấy vậy
khuyên rằng:
- Ngày xưa Cao Tổ của chúng ta giành được thiên hạ, tất cả đều do biết thu nhận kẻ ra hàng, vỗ về an ủi những người chịu đi theo mình để đi đến chỗ bốn bề chung một tấm lòng, thống nhất được cả Thần Châu này. Tại sao tướng quân lại từ chối lời cầu xin của Hàn Trung?
Chu Tuấn cười bảo:
Thế là ông không biết đấy thôi, người ta bảo mỗi thời mỗi khác mà lại! Cuối đời Tần, thiên hạ đại loạn, không có một nhà chính trị ổn định nào trị vì được thiên hạ, cho nên mới phải dùng thủ đoạn chiêu vời phủ dụ đó để mơn trớn và thu phục nhân tâm.
Ngày nay đất nước thống nhất, chỉ có bọn khăn vàng tạo phản, nếu như cho phép chúng đầu hàng, thì không thể lấy điều thiện trị cái ác. Chúng cho rằng có cơ hội để lợi dụng, rồi tuỳ thích mà cướp bóc, lúc nào thấy thất thế thì xin hàng, để vẫn giữ được mạng sống giàu sang. Cho nên làm thế là nống khí thế của chúng lên, đó không phải là một cách làm tốt.
Nói xong Chu Tuấn vẫy tay cho Lưu Bị lui ra, truyền lệnh cho ba quân mang hết sức ra phá thành. Nào ngờ tìm đủ mọi cách, đánh mấy ngày liền, sốt ruột đấy nhưng cũng chẳng ăn thua gì. Lưu Bị lại hiến kế với Chu Tuấn:
Tướng quân không cho phép họ đầu hàng, tôi cũng tán thành. Chỉ có một điều là lúc này quân ta đã vây Uyển Thành đến chim sẻ chui không lọt thế này, quân địch xin ra hàng không được, ắt sẽ tử chiến đến cùng. Trăm người một dạ, còn khó chống đỡ nổi huống chi trong thành còn có hàng vạn tên vong mạng. Theo tôi nghĩ chi bằng ta rút quân vây thành ở phía đông nam đi, toàn quân ta chỉ tập trung vào tấn công ở hướng tây bắc. Như thế quân địch cho rằng có lối thoát thân, tất sẽ bỏ thành mà chạy, chúng ta nhân đó đuổi theo mà diệt, và có thể bắt sống được tên cầm đầu quân địch.
Chu Tuấn ngẫm nghĩ một hồi lâu rồi tiếp nhận kế đó của Lưu Bị. Quả nhiên Hàn Trung dẫn quân của mình triệt thoái theo hướng đông nam thành. Chu Tuấn cùng Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi chỉ huy quân đuổi đánh, bắn chết Hàn Trung, quân khăn vàng đều tan vỡ chạy chốn.

KẾ MƯỢN DAO PHÁ ĐỊCH CỦA LƯU BỊ
 
Sau khi đánh thắng Lã Bố, Tào Tháo bèn nhân dịp các quân phiệt địa phương hỗn chiến, đã đón Hiến đế về Hứa Đô, từ đó, ông ta ép thiên tử để lệnh chư hầu, giành được quyền chủ động hơn so với các quân phiệt khác.
Lúc bấy giờ Lưu Bị cầm quân đóng ở Từ Châu, thu nhận Lã Bố vừa bị Tào Tháo đánh bại và đã nhượng Tiểu Bái ở gần Từ Châu để Lã Bố đóng quân. Sợ rằng Lưu Bị, Lã Bố sẽ liên quân với nhau đánh lại mình, cho nên Tào Tháo đã cho triệu tập các thuộc hạ của mình bàn cách đối phó.
Võ tướng Hứa Chử khẳng khái hiên ngang nói:
- Tôi xin mang năm vạn quân tinh nhuệ, lấy đầu của Lưu Bị, Lã Bố về đây dâng lên thừa tướng.
Mưu sĩ Tuân Úc thì chống lại rằng:
Hứa tướng quân dũng cảm thì có dũng cảm thật đấy, nhưng không biết dùng kế, ngày nay Hứa Đô mới được chọn làm kinh đô, lòng người còn chưa yên, không nên dùng binh vội vàng như thế, tôi có một kế, có thể làm cho chúng tự tiêu hao lực lượng.
Tào Tháo hỏi:
- Mưu kế gì vậy!
Tuân Úc nói:
- Ngày nay tuy đóng ở Từ Châu, nhưng Lưu Bị còn chưa có chiếu mệnh. Thừa tướng có thể dâng sớ lên triều đình, xin hoàng thượng giáng chiếu cho Lưu Bị làm Từ Châu mục, đồng thời viết một mật thư bảo ông ta giết Lã Bố đi. Nếu việc này mà thành công, thì Lưu Bị sẽ không còn có tướng tài giúp sức nữa. Nếu như việc không, thành Lã Bố ắt sẽ căm giận mà giết Lưu Bị Kế này gọi là kế “hai hổ tranh mồi”.
Tào Tháo mừng lắm, liền tâu trình Hán Hiến đế về việc bổ nhiệm Lưu Bị. Sau đó cử sứ sang Từ Châu, phong Lưu Bị làm chinh đông tướng quân, Nghị thành đình hầu, lãnh chức Từ Châu mục, ngoài ra còn gửi kèm một bức thư riêng.
 
Lại nói Lưu Bị ở Từ Châu nghe tin Hiến đế đã dời đô về Hứa Đô đang định dâng biểu chúc mừng. Chợt nghe người hầu vào báo có chuyên sứ của hoàng đế tới, vội vàng ra khỏi thành cung kính đón vào trong phủ vái nhận lệnh trên. Tạ ơn xong rồi Lưu Bị mở tiệc chiêu đãi sứ thần.
 
Vị chuyên sứ nói:
- Đại nhân được nhận lệnh, này, là có công tiến cử của Tào thừa tướng đấy! Nói xong lén lấy thư riêng của Tào Tháo ra đưa cho Lưu Bị.
Sau khi bóc thư xem, Lưu Bị trầm ngâm và nói:
- Việc này cần phải bàn bạc thêm đã.
Tiệc tàn, Lưu Bị cho xếp đặt để chuyên sứ nghỉ ngơi tại nhà khách, còn mình bàn bạc suốt đêm với mọi người.
Trương Phi nói:
Lã Bố vốn là con người không tình không nghĩa, giết thì giết chứ sao?
Lưu Bị nói:
- Người ta thua trận nên mới chạy theo ta, nếu giết hắn, là bất nhân bất nghĩa rồi!
Trương Phi nói:
- Làm người tốt khó lắm!
Lưu Bị không nói gì nữa.
Ngày hôm sau Lã Bố vào chúc mừng Lưu Bị, vừa được triều đình bổ nhiệm Lưu Bị tỏ lời cám ơn, chợt thấy Trương Phi rút gươm ra bước vào sảnh đường, định giết Lã Bố, Lưu Bị vội ra ngăn lại.
Lã Bố kinh hoàng hỏi:
- Tại sao ông ấy lại định giết tôi?
Trương Phi nói:
- Tào Tháo nói ngươi là người bất nghĩa, bảo anh ta giết ngươi đi?
Lưu Bị mắng át đi ngay, lệnh cho Trương phi phải ra khỏi sảnh đường vẫy tay bảo Lã Bố cùng với mình đi vào gian sau nói cho Lã Bố biết đầu cuối sự việc rồi lại đưa bức mật thư của Tào Tháo cho Lã Bố xem:
Lã Bố xem xong tràn nước mắt ra nói:
Đây chính là Tào Tháo muốn xoáy sâu vào quan hệ giữa hai chúng ta.
Lưu Bị nói:
- Huynh trưởng khỏi phải bận tâm tôi không bao giờ làm những điều bất nhân bất nghĩa như thế.
Lã Bố cám ơn đi cám ơn lại. Lưu Bị đã mời Lã Bố ở lại uống rượu hai bên vui vẻ hết mức rồi mới chia tay. Quan Vũ, Trương Phi đều cằn nhằn.
- Tại sao huynh trưởng không, giết Lã Bố đi.
Lưu Bị nói:
- Chớ có nhìn nông cạn như thế...Đó là Tào Tháo sợ ta và Lã Bố liên kết với nhau nên bày ra kế đó. Sao mình lại có thể mắc mưu của hắn được

LƯU BỊ BA LẦN MỜI GIA CÁT LƯỢNG


Thời gian Lưu Bị đóng quân ở Tân Dã, mưu sĩ Từ Thứ và danh sĩ Tư mã Huy lần lượt tiến cử với ông Gia Cát Lượng đang ở ẩn tại Long Trung là một bậc kỳ tài có thể phò tá các bậc vua chúa thành công trong nghiệp lớn thống nhất thiên hạ.
Lưu Bị mừng vui ra mặt, ngay hôm đó cùng Quan Vũ, Trương Phi đến Long Trung kính mời Gia Cát Lượng hạ sơn.
Lần đầu tiên họ đến trước lều cỏ của Gia Cát Lượng tại Ngoạ Long Cương ở Long Trung một tiểu đồng ra báo:
- Thầy tôi hôm nay ra đi từ sớm, không biết đi những đâu, cũng không biết lúc nào về.
Lưu Bị rất thất vọng, dặn lại tiểu đồng:
- Nếu thầy Gia Cát Lượng về, hãy nói rằng Lưu Bị tới thăm – Nói xong liền cùng Quan Vũ, Trương Phi về ngay Tân Dã.
Mấy hôm sau, Lưu Bị sai sứ giả đi hỏi dò tin tức. Sứ giả trở về báo tin rằng: ''Ngoạ Long tiên sinh đã về rồi''. Lưu Bị rất mừng lệnh cho chuẩn bị thắng yên cương.
Trương Phi hậm hực nói:
- Gia Cát Lượng chỉ là một tên thôn phu quèn, việc quái gì anh phải thân hành đến tận nơi, cho người đi gọi hắn đến đây là xong chứ gì.
Lưu Bị có ý trách móc:
- Gia Cát Lượng là người hiền thời nay, làm sao có thể cho gọi tới được?
- Nói xong lên ngựa, Quan, Trương đành phải đi theo. Lúc ấy đang vào giữa mùa đông, đầy trời mây xám, đi được mấy dặm, gió bấc ập đến, tuyết bay bốn bề.
Trương Phi bảo:
Trời rét như cắt thế này, chi bằng quay về tránh rét cái đã Lưu Bị nói:
- Ta đang muốn để cho Gia Cát Lượng biết ta chân thành coi trọng người hiền tài thế nào, đó là điểm quan trọng số một trong việc dùng người. Nếu hai em sợ lạnh, có thể cứ về trước.
Trương Phi nói:
- Chết em còn chẳng sợ, còn sợ gì rét, có điều chỉ sợ anh lo nghĩ trông đợi uổng, mất công toi mà thôi.
Lưu Bị nói:
- Thôi xin đừng nói những lời phí thừa ấy, cứ biết đi cùng ta là được rồi?
Ba người lại đến lều tranh, và vẫn không gặp được Gia Cát Lượng, chỉ gặp được em trai ông là Gia Cát Quân. Gia Cát Quân nói:
- Hôm qua anh tôi cùng mấy người bạn thân đi dạo chơi rồi!
Lưu Bị hỏi:
- Đi chơi ở đâu ạ?
Gia Cát Quân nói:
Đi về không có hẹn, cũng chẳng ai biết đi đâu. Đợi anh tôi về, sẽ tới đáp lễ.
Lưu Bị nói:
- Chết ai lại làm mệt Gia Cát tiên sinh thế? Vài ngày nữa, tôi sẽ tới lần lữa.
Nói xong, mượn giấy bút, viết thư để lại, bày tỏ lòng kính mộ Gia Cát Lượng.
Viết xong, đưa cho Gia Cát Quân, từ biệt và trở về Tân Dã.
Ngày tháng tựa tên bay, thoáng cái đã sang mùa xuân mới. Lưu Bị chọn ngày Hoàng đạo, trai giới ba ngày, tắm gội thay quần áo, tới Ngoạ Long Cương lần nữa để thăm Gia Cát Lượng:
Quan Công nói:
- Hai lần anh cả đã thân chinh đến đó, lễ tiết cũng đến mức ấy là cùng, xem ra Gia Cát
Lượng chẳng qua hữu danh vô thực, cố ý lảng tránh đó thôi.
Trương Phi thì xồn xồn lên:
- Anh phải đi làm gì cho mệt, em kiếm sợi dây thừng, trói cổ hắn lôi về đây là được chứ gì.
Lưu Bị quở luôn:
- Chú không được hỗn thế. Thời xưa Tề Hoàn Công đi thăm. Đông Quách Giã nhân mà phải đi tới năm lần mới gặp được, huống chi là ta muốn gặp bậc đại hiền nhân? Hôm nay chú không phải đi nữa mà để ta đi với chú hai.
Trương Phi nói:
- Hai anh đều đi cả em ở nhà làm gì?
Lưu Bị nói:
- Chú có đi, thì không được thất lễ.
Khi ba người đi gần tới lều cỏ thì gặp Gia Cát Quân cho biết Gia Cát Lượng đang ở nhà. Lưu Bị vào tới nhà, thì tiểu đồng lại ra báo:
- Thầy tôi đang ngủ ở thảo đường.
Lưu Bị dặn tiểu đồng đừng làm cho người thức dậy, còn bản thân ông chỉ xuống ngựa và dừng lại đứng chờ ngoài thềm đá, chờ mãi vẫn chưa thấy Gia Cát Lượng thức dậy.
Trương Phi lại nổi nóng:
- Thằng cha này ngạo mạn như thế là cùng, để em ra sau nhà châm cho nó mồi lửa, xem nó có tỉnh dậy hay không?
Quan Công phải can ngăn mãi Trương Phi mới thôi. Lưu Bị đứng đợi như thế đúng ba canh giờ mới gặp được Gia Cát Lượng.
Gia Cát Lượng thực sự cảm động trước sự thành
tâm khiêm nhường và cung kính đó của Lưu bị, sau khi đã cùng Lưu Bị nêu ra đối sách Long
Trung về tình thế của thiên hạ, Gia Cát Lượng cuối cùng đã nhận lời hạ sơn phò tá Lưu Bị.
Cái đạo dùng người khéo léo để người khác ''cúc' cung tận tụy, chết cũng không tiếc'
''của lưu Bị đúng là rất tinh khôn và mẹo mực.

GIA CÁT LƯỢNG LẦN ĐẦU DÙNG BINH
 
Gia Cát Lượng chịu cái ơn ''tam cố thảo lư'' - (ba lần đến lều cỏ), liền hạ sơn làm quân sư cho Lưu Bị. Lúc ấy Gia Cát Lượng -mới có hai sáu tuổi, trong khi đó Lưu Bị lại mới chỉ có ba ngàn binh mã quanh quẩn ở vùng Tân Dã, Đàn Hoàn. Ấy thế nhưng có được Gia Cát Lượng, Lưu bị cũng vẫn tỏ ra mừng rỡ, luôn miệng nói rằng: ''Ta như cá được nước''.
Quan Vũ, Trương Phi không phục. Gia Cát Lượng lắm như không biết những điều đó, giục Lưu Bị chiêu mộ ba ngàn dân binh, rồi thân chinh ông huấn luyện để tăng cường thêm lực lượng.
Không lâu sau, thám tử phi báo rằng Tào Tháo đã cử đại tướng Hạ Hầu Đôn, Vu Cấm đem mười vạn quân, đang đánh tới Tân Giã, tình thế vô cùng nguy ngập.
Quan Công, Trương Phi được dịp mỉa mai: ''Bảo ''nước'' đi mà chống lại''.
Gia Cát Lượng xin Lưu Bị hãy trao Thượng Phương bảo kiếm cho mình rồi thăng đường điều độ:
- Bên trái Bác Vọng có một quả núi, gọi là Dự Sơn; bên phải có một rừng cây tên là An Lâm, có thể ém quân ở hai nơi đó được, Quan Vũ có thể mang một ngàn quân đến mai phục ở Dự Sơn, quân địch tới cứ mặc cho chúng qua, xe lương thực, quân nhu của chúng nhất định ở cả phía sau, cứ chờ bao giờ thấy phía nam nổi lửa, thì hãy xuất kích, đốt hết lương thảo của chúng.
 
Trương Phi hãy đem một ngàn người ra mai phục ở sau rừng An Lâm, khi nhìn thấy bốc lửa ở phía nam, bấy giờ mới xuất kích.
 
Quan Bình đem năm trăm quân, chuẩn bị những thứ làm mồi lửa, đi đến hai sườn núi đằng sau của Bác Sơn chờ lệnh. Khi quân địch đến, là có thể đốt lửa làm hiệu. Triệu Vân ở Phàn Thành phải về ngay để làm tiên phong, khi giao chiến chỉ cần thua, không cần thẳng. Chúa công tự mang một cánh quân để làm hậu viện cho Triệu Vân.
 
Tất cả mọi người làm theo đúng kế hoạch, không được chậm trễ.
 
Quan Vũ nói:
-Chúng tôi đều đi đánh, không biết quân sư thì làm gì?
 
Gia Cát Lượng nói:
- Tôi ngồi giữ huyện thành!
 
Trương Phi cười lớn bảo:
- Chúng tôi đi đâm chém nhau, còn ông ở nhà nhàn nhã quá nhỉ?
 
Gia Cát Lượng quát lên:
- Gươm ấn ở đây, kẻ nào trái lệnh, chém.
 
Quan, Trương cười nhạt ra đi, trong lòng các tướng khác cũng nghi nghi hoặc hoặc,
 
Gia Cát Lượng nối với Lưu Bị:
- Hôm nay chúa công sẽ đem quân đến đóng ở chân núi Bác Vọng, chiều tôi ngày mai,
quân dịch ắt tới đó. Lúc ấy chúa công liền nhổ trại rút lui, thấy lửa cháy thì cho quân quay lại
mà đánh. Tôi ở đây mở tiệc mừng công đợi chúa công.
Trong lòng Lưu Bị cũng vẫn nghi ngại không yên.
 
Lại nói về Hạ Hầu Đôn, Vu Cấm, mang quân đến Bác Vọng, chợt thấy ở phía trước gió bụi mù mịt, Hạ Hầu Đôn liền hạ lệnh dàn ngay thế trận và hỏi người dẫn đường:
- Đây là đâu?
- Dạ bẩm, gò Bác Vọng ạ! – Người đưa đường đáp.
Hạ Hầu Đôn cười lớn:
- Khéo thay cho Từ Thứ, trước mặt thừa tướng khoe lấy khoe để rằng Gia Cát Khổng ghê gớm thế, ta xem ra hắn ta cũng chỉ là một thằng ngu. Hắn đem chừng kia người ngựa ra đối trận với ta, có khác gì đem chó với dê ra quyết chiến với hổ báo. Nói xong, Triệu Vân mang quân đến đánh, Hạ Hầu Đôn đem quân ra đánh được mấy hiệp, cứ thấy Trệu Vân vừa đánh vừa lui.
Bộ tướng Hàn Hạo nói:
- E rằng có quân mai phục!
Hạ Hầu Đôn cười lớn bảo:
- Quân lực của địch mỏng thế này, có mai phục đến mười chỗ, ta cũng chẳng sợ.
Hai bên đuổi nhau một mạch đến gò Bác Vọng, bỗng một tiếng pháo nổ vang, Lưu Bị cầm quân ra đánh, Hạ Hầu Đôn cả cười bảo Hàn Hạo:
- Đấy là quân mai phục đó! Đêm nay ta mà không đạp bằng được Tân Dã, quyết không
lui quân. Nói xong, liền thôi thúc quân tiến lên. Lưu Bị, Triệu Vân cùng nhau rút chạy.
Trời dần đần tối, gió mỗi lúc mỗi to. Hạ Hầu Đôn cứ mải miết dẫn quân đuổi theo. Đi đến một hẻm núi hai bên mọc đầy lau lách, Vu Cấm, Lý Điển dẫn quân hậu vệ hộ tống lương thực, thấy vậy gọi lớn lên phía trước.
- Hạ hầu tướng quân ở phía trước hạ y đi chậm lại.
Nói xong Vu Cấm còn vọt lên phía trước ngăn lại. Hạ Hầu Đông này mới chợt tỉnh ra, đang định rút quân. Bỗng nghe phía sau dậy lên tiếng hô hét và không biết tự lúc nào, lửa đã cháy lên ngùn ngụt, lau sậy hai bên đường cũng bắt lửa. Trong nháy mắt bốn bề ngập chìm trong lửa đỏ, gió to lửa càng mạnh. Quân Tào nhốn nháo hết cả lên, giẫm đạp lên nhau, chết cháy và bị thương không biết cơ man nào mà kể. Triệu Vân cho quân quay lại đánh, Hạ Hầu Đôn tung hoành trong khói lửa, phá vây chạy trốn. Lý Điển thấy tình thế tồi tệ quá, cũng vòng Bác Vọng quay về, nhưng lại bị quân của Quan Vũ chặn lại đánh. Vu Cấm thấy xe lương thực bị đốt hết, cũng theo đường tắt trốn biệt. Hạ Hầu Lan, Hàn Hạo đến cứu xe lương, bị quân mai phục của Trương Phi chặn lại đánh. Trương Phi lao một mũi thương, Hạ Hầu Lan lăn khỏi mình ngựa. Hàn Hạo tìm đường trốn mất. Chém giết mãi tới gần sáng, Lưu Bị mới ra lệnh thu quân, phía quân Tào Tháo, thây phơi đầy đồng, máu chảy thành sông. Hạ Hầu Đôn thu nhặt đám tàn quân, lếch thếch trở về Hứa Xương.
Quan Vũ, Trương Phi lúc này mới tấm tắc khen với nhau “Khổng Minh quả là bậc anh tài” và cùng bái phục trước xe của Gia Cát Lượng đến để khao quân.

GIA CÁT LƯỢNG NHÂN KHI SƠ HỞ CƯỚP THÀNH
 
Sau khi đại phá quân Tào Tháo ở Xích Bích, Chu Du định thừa thắng xông lên phía bắc
địnhh đánh lấy Nam quận. Chợt nghe báo Lưu Bị sai người dâng quà mừng. Nghe nói Lưu Bị,
Khổng Minh đóng quân ở cửa Sông Du, cũng có biểu hiện muốn đánh Nam quận, cho nên Chu
Du thấy lo sợ, bèn lấy cớ đáp lễ, cùng Lỗ Túc mang ba ngàn quân qua cửa sông Du, tới chỗ
Lưu Bị.
Chu Du tới cửa sông Du, thấy quân của. Lưu Bị hàng ngũ chỉnh tề, trận thế hùng tráng mà bỗng thấy không yên lòng. Lưu Bị, Khổng Minh đón mời Chu Du vào trong tướng quân, mở tiệc chiêu đãi.
Khi nói đến tình hình quân sự. Lưu Bị nói:
- Nghe nói đô đốc muốn đánh lấy Nam quận, nên xin đến để giúp một tay. Nếu đô đốc không muốn lấy, thì tôi lấy vậy.
Chu Du cười nói:
- Đông Ngô tôi luôn muốn thôn tính Hán. Giang. Nay Nam quận đã như nằm trong lòng bàn tay rồi, tại sao lại không lấy ?
Lưu Bị nói:
- Thắng bại chưa biết thế nào, Chỉ sợ Chu đô đốc không lấy nổi thôi.
Chu Du nói:
- Nếu tôi không lấy nổi, thì lúc đó mời ngài đi mà lấy.
Lưu Bị nói:
Có Tử Kính và Khổng Minh ở đây làm chứng, đô đốc chớ tiếc rẻ nhé!
Chu Du bảo:
- Đại trượng phu nói ra một lời có gì mà phải hối.
Khổng Minh cười bảo:
- Đô đốc nói như thế là phải lắm. Hãy cứ để Đông Ngô đi đánh trước nếu không lấy được, chúa công hãy đi đánh, như thế có gì mà chẳng được.
Chu Du, Lỗ Túc ra về rồi, Lưu Bị mới trách Khổng Minh.
- Vừa rồi tiên sinh bảo tôi nói thế, nhưng sau nghĩ lại, thấy chưa hợp lý lắm. Hiện nay, chúng ta còn chưa có đất đứng, cấp thiết là cần lấy được Nam quận. Nếu để Chu Du lấy mất, chẳng lẽ chúng ta đành chịu trắng tay sao.
Khổng Minh nói:
Chúa công không phải lo nghĩ nhiều, cứ để mặc cho Chu Du đi mà đánh. Sớm muộn gì tôi cũng rước chúa công vào ngồi chễm chệ ở trong thành Nam quận.
Lưu Bị nói:
- Tiên sinhh có diệu kế gì vậy?
Khổng Minh ghé tai thì thầm:
- Chỉ cần như thế, như thế...
Lưu Bị cả mừng, nên cứ đóng quân ở cửa sông Du, để chờ thời cơ.
 
Nguyên là đối với cả cuộc chiến để lấy Nam Quận tình hình phát triển diễn biến ra sao,
Khổng Minh đều đã nắm vững trong lòng: Ông đoán chắc Tào Tháo trước khi bị thua và rút về
Hứa Đô, nhất định có sự sắp xếp và tính toán, Chu Du nôn nóng muốn giành thắng lợi tất nhiên
sẽ trúng kế và chịu thiệt. Đồng thời cũng dự đoán rằng Chu Du cũng không phải tay vừa, đã bị thua trận, thế nào cũng tìm cách báo thù. Được thế thì cứ để hai bên chúng chém giết nhau, ta ở bên cạnh nhằm chỗ sơ hở mà lợi dụng.
Quả nhiên, cuộc chiến diễn ra hoàn toàn như dự đoán của Khổng Minh.
Trước hết, Chu Du chịu thiệt thòi to với Tào Nhân, về sau mới dùng kế giả vờ chết, dụ cho Tào Nhân vào cướp trại, rồi dùng quân mai phục đánh quân Tào tan tác tả tơi, dương dương tự đắc dẫn quân tiến thẳng đến chiếm Nam Quận.
Không ngờ, khi Chu Du vừa tới chân thành, bỗng thấy trên mặt thành tinh kỳ phấp phới, đại tướng của Lưu Bị là Triệu Vân đang uy phong lẫm liệt đứng trên đầu thành Nam Quận nói:
- Chu đô đốc xin đừng trách nhé, tôi phụng mạng của quân sư Gia Cát Lượng đã chiếm lĩnh toà thành này rồi!
Chu Du nổi nóng, hạ lệnh cho bộ hạ đánh thành. Trên thành bắn tên xuống như mưa, Chu Du đành phải hậm hực quay về doanh trại, không ngờ thám tử lại đến báo: Gia Cát Lượng được Nam Quận, lại nắm được binh phù mà Trần Kiều vẫn dùng, mạo nhận là chuyên sứ của Tào Nhân, điều quân Tào ở Kinh Châu đi cứu Nam Quận, để Trương Phi lừa lúc sơ hở đánh úp chiếm luôn Kinh Châu.
Một lát sau, lại có thám tử nữa đến báo: ''Hạ Hầu Đôn giữ ở Tương Dương bị Gia Cát Lượng sai người lấy mất binh phù, giả xưng Tào Nhân cầu cứu, dụ Hạ Hầu Đôn đem quân ra khỏi thành, rồi sau Quan Vân Trường nhân lúc sơ hở đó đánh úp Tương Dương.
 

Gia Cát Lượng đã lợi dụng dịp Chu Du và Tào Nhân đánh qua đánh lại, chỉ cần dùng một mẹo nhỏ, quân lính chẳng cần phải vất vả gì mà một lúc lấy được cả Nam Quận, Kinh Châu, và Tương Dương. Thấy vậy Chu Du tức quá gầm lên, vết thương bị tên bắn lại vỡ ra.

DIỆU KẾ CẨM NANG CỦA GIA CÁT LƯỢNG
 
Lưu Bị nhân lúc Chu Du, Tào Nhân đánh nhau, thừa dịp sơ hở đã đánh úp lấy được Nam Quận, Kinh Châu, Tương Dương, sau đó lại chinh phục cả bốn quận như Trường Sa v.v...
Chu Du càng nghĩ càng tức giận, tìm mọi cách để lấy lại Kinh Châu. Không lâu sau, vợ Lưu Bị
mất, Chu Du nảy ngay ra một kế nói với Tôn Quyền:
- Em gái của tướng công xinh đẹp, cứng rắn, ta lấy danh nghĩa kết nhân duyên để chống Tào, hứa gả cho Lưu Bị, lừa hắn đến Nam Từ rồi giam lỏng ở đó, ép hắn phải đánh đổi bằng Kinh Châu. Tôn Quyền mừng lắm, vội sai người sang Kinh Châu mối manh.
Lưu Bị cho rằng đây là một đòn lừa đảo, định từ chối, Gia Cát Lượng cười bảo:
- Đưa cho cô vợ đẹp đến tận cửa tại sao không nhận? Chúa công cứ việc đi Đông Ngô cầu hôn, tôi sẽ cử Triệu Vân đi cùng và đã sắp đặt đâu vào đấy bảo đảm chúa công lấy được vợ mà lại không mất Kinh Châu.
Tiếp đó, Gia Cát Lượng đã dặn riêng Triệu Vân.
- Ở đây có ba cẩm nang, trong chứa ba diệu kế, khi nào đến Nam Từ, thì mở gói thứ nhất, đến cuối năm, mở gói thứ hai, khi nào gặp nguy kịch không lối thoát nữa thì mở gói thứ ba.
Triệu Vân giấu kín trong mình, lĩnh năm trăm quân, hộ tống Lưu Bị đi Đông Ngô. Đến Nam Từ, Triệu Vân mở cẩm nang thứ nhất, lên trong lòng đã có sự tính toán, liền lệnh cho quân lính ra phố mua sắm đồ dùng cho lễ cưới và khoe khoang rùm beng lên rằng: “Lưu bị sắp sửa cưới em gái Tôn Quyền” rồi khuyên Lưu Bị đi chào Kiều Quốc lão.
Kiều Quốc lão liền đem chuyện này nói với Ngô Quốc thái. Ngô Quốc thái nổi giận, gọi Tôn Quyền đến mắng:
- Việc dựng vợ gả chồng là việc lớn, tại làm sao ta là mẹ mà không biết?
Ngay sau đó truyền lệnh cho đến chùa Cam Lộ để xem mặt,vừa thấy Lưu Bị dáng vẻ đàng hoàng, bèn đồng ý gả con gái cho Lưu Bị. Tôn Quyền vốn rất hiếu thuận nên đã đành phải
nghe theo lời mẹ, kết quả là chuyện giả vờ do Chu Du bày đặt ra bỗng thành chuyện thực. Tôn
Quyền sai người báo tin này với Chu Du ở Sài Tang làm Chu Du Chết cay chết đắng trong
lòng.
Kế đó của Chu Du không thành, liền nghĩ ngay ra kế khác, viết thư cho Tôn Quyền nói:
''Lưu Bị xuất thân nghèo khổ chưa từng được hưởng lạc bao giờ, nay ta dùng những thú vui
chơi ca hát để mê hoặc hắn, ly gián quan hệ giữa trên với dưới của hắn rồi ra ta lại đem quân đi đánh Kinh Châu''.
Tôn Quyền lại làm theo kế đó.
Quả nhiên Lưu Bị mê muội với cuộc sống ngọt ngào của tuần trăng mật, tạm thời không muốn về Kinh Châu. Triệu Vân khuyên bảo cũng chẳng ăn thua gì, hết sức sốt ruột, thấy cũng đã gần với cuối năm rồi, y hẹn mở cẩm nang thứ hai ra, lập tức thấy sáng mắt, liền báo cáo với Lưu Bị.
- Tào Tháo đem năm mươi vạn quân để trả thù trận Xích Bích, Kinh Châu nguy cấp, chúa công phải trở về ngay.
Lưu Bị rất sợ vội kể lại hết với phu nhân mọi chuyện. Phu nhân tỏ ý sẵn sàng theo ông. Lưu Bị nói:
- Nếu Tôn Quyền anh nàng ngăn cản thì sao?
Tôn phu nhân suy nghĩ một hồi, đáp:
- Lấy cớ ra bờ sông tế tổ rồi lừa dịp trốn đi.
Sau khi vợ chồng bàn bạc với nhau rồi, liền chọn ngày ra bờ sông lập đàn tế tổ ra ngoài thành, cứ theo dọc sông tiến thẳng tới Kinh Châu.
Đến khi Tôn Quyền biết được sự thực thì Lưu Bị cùng mọi người đã đi xa rồi. Tôn Quyền nổi nóng, lần lượt cho hai toán người ngựa đuổi theo. Đoàn người của Lưu Bị gần đến biên giới Sài Tang, lại có một toán quân của Chu Du chắn ngang đường đi. Trệu Vân thấy tình thế quá ư khẩn cấp, liền giở nốt cẩm nang thứ ba ra đưa Lưu Bị xem. Lưu Bị cứ theo kế đó khóc với phu nhân kể tội Tôn Quyền, Chu Du dùng mỹ nhân kế để lừa dụ giết hại mình. Phu nhân nổi giận, lệnh cho lùi xe lại, dùng lời lẽ nghiêm trang mắng cho bọn tướng Đông Ngô đuổi theo mình một trận. Bọn tướng lĩnh ấy làm sao mà dám động vào bất lực trước em gái của Tôn Quyền kia chứ, đành nhường đường cho đoàn người của Lưu Bị đi qua.
Lưu Bị dẫn đoàn người đi tới gần địa giới Kinh Châu, quân Đông Ngô cũng vừa đuổi tới, Gia Cát Lượng đến đón Lưu Bị lên thuyền. Bỗng đâu, Chu Du dẫn đoàn chiến thuyền đuổi
tới, Gia Cát Lượng lệnh cho bộ hạ bỏ thuyền lên bộ, Chu Du lại lên bờ kết hợp với lính tráng
trên bộ tiếp tục đuổi theo, nhưng bị ba cánh quân mai phục do Gia Cát Lượng sắp đặt sẵn của các tướng Quan Vân Trường, Hoàng Trung, Ngụy Diên... đánh cho thua to, Chu Du vội vã xuống thuyền.
Ở trên bờ, quân sĩ của Lưu Bị đồng thanh hô to:
- Diệu kế Chu Du mẹo giỏi yên thiên hạ, vừa mất phu nhân lại thiệt quân.
Chu Du vừa tức vừa hổ thẹn gầm lên một tiếng, vết thương cũ tái phát, ngã quay xuống thuyền mà than: '' Trời đã sinh ra Du, sao còn sinh ra Lượng''.

GIA CÁT LƯỢNG KHÉO LÉO VIẾT THƯ GIẢI VÂY
 
Tào Tháo sau khi mưu sát Mã Đằng, lại nhân dịp Chu Du mới chết, tiến đánh Đông Ngô. Lúc ấy, thám mã bỗng báo tin: Lưu Bị đang điều động binh mã, chuẩn bị đánh chiếm Tây Xuyên. Tào Tháo hoảng sợ, nghĩ bụng: Tiến công Tôn Ngô lúc này, sẽ khiến cho Lưu Bị lấy Tây Xuyên một cách dễ dàng, như hổ thêm cánh, về sau càng khó trị. Nếu như đi thảo phạt, ngăn không cho Lưu Bị lấy Tây Xuyên, sẽ mất một cơ hội tốt nhằm thôn tính Đông Ngô.
Đang giữa lúc Tào Tháo còn lưỡng lự, mưu sĩ Trần Quần đã hiến kế.
- Sau khi Chu Du chết đi, Gia Cát Lượng đã dùng mưu lược để Lưu Bị, Tôn Quyền kết
thành mối bang giao khăng khít răng môi, chi viện lẫn cho nhau. Nếu Lưu Bị đánh lấy Tây
Xuyên thật, đó là cơ hội tốt ngàn năm có một của chúng ta. Thừa tướng có thể lệnh cho đại
tướng mang quân đi, dồn sức với quân đóng giữ Hợp Phì, đánh thẳng xuống Giang Nam. Tôn
Quyền ắt sẽ sang cầu cứu Lưu Bị. Thế nhưng bụng dạ Lưu Bị còn để cả ở Tây Xuyên, hẳn là
sẽ không nghĩ đến chuyện đi cứu Tôn Quyền; Không được quân cứu viện, thì đất Giang Đông
ắt hẳn sẽ vào tay thừa tướng. Sau khi đánh chiếm được Giang Đông, Kinh Châu cũng sẽ bình định được trong chốc lát, sau đó mới tính chuyện đánh Tây Xuyên, thiên hạ sẽ được thống nhất.
Tào Tháo vui mừng nói:
Đề nghị này của ông rất hợp với ý ta.
Lập tức ra lệnh đem ba mươi vạn quân, đánh thẳng xuống Giang Nam và lệnh cho Trương Liêu ở Hợp Phì chuẩn bị lương thảo, bảo đảm cung ứng hậu cần.
Tôn Quyền được tình báo, vội vàng triệu tập tướng lĩnh để bàn bạc.
Trương Chiêu nói:
- Có thể bảo Lỗ Túc viết gấp một lá thư cho Kinh Châu, mời Lưu Bị hợp lực với chúng
ta chống Tào Tháo. Thêm nữa, Lưu Bị còn là con rể của Đông Ngô, cứu trợ chúng ta là việc
không nỡ chối từ. Nếu như có sự cứu trợ của Lưu Bị, Giang Đông sẽ không còn phải lo ngại gì nữa.
Tôn Quyền liền sai người bảo Lỗ Túc viết thư. Sau khi Lưu Bị nhận được thư cầu cứu,
Khổng Minh cũng viết một lá thư để sứ giả Đông Ngô mang về, trong thư nói: ''Các người cứ việc gối cao đầu mà ngủ cho say, nếu Tào Tháo có đánh xuống Giang Đông, chúng ta sẽ có
cách làm lui quân địch''.
Lưu Bị kinh ngạc hỏi:
- Ba mươi vạn quân của Tào Tháo khí thế hùng hùng hổ hổ, quân sư có diệu kế gì để lui được đội quân đó?
Gia Cát Lượng nói:
- Điều Tào Tháo lo lắng nhất, tức là quân phiệt địa phương của Tây Lương, gần đây Tào Tháo đã giết Mã Đằng, con trai của Mã Đằng là Mã Siêu thống soái quân đội Tây Lương, chẳng lẽ lại chịu thôi hay sao? Chúa công hãy viết một lá thư, kết giao với Mã Siêu, để Mã Siêu đem quân đánh Đồng Quan, thế thì Tào Tháo còn bụng dạ nào tấn công Giang Nam nữa không?
Lưu Bị rất mừng, lập tức viết thư ngay, sai sứ giả tâm phúc đi ngày đi đêm đến Tây Kinh. Quả nhiên, sau khi được thư, Mã Siêu đã cùng với thái thú Tây Lương là Hàn Toại đem hai mươi vạn quân, rầm rầm rộ rộ đánh vào Quan Nội cùng một lúc hạ được hai thành là Tràng An và Đồng Quan. Tào Tháo được tin vô cùng kinh hãi, vội vàng rút quân đi về hướng Tây để phòng quân của mã Siêu:
Thế là diệu kế của Gia Cát Lượng vừa giải thoát được mối lo ngại về việc Tôn Quyền bị xâm phạm, vừa bảo đảm cho việc thực thi kế hoạch chiến lược đánh chiếm Tây Xuyên của Lưu Bị.

GIA CÁT LƯỢNG ĐỐT ĐẰNG GIÁP BINH
 
Để bình định hoàn toàn phía nam nhằm đảm bảo không có gì lo ngại ở phía sau cuộc chinh phạt quân Tào – Ngụy ở phía Bắc, Gia Cát Lượng đã áp dụng phương châm đánh vào lòng người là thượng sách, thực hiện bắt rồi lại thả đối với thủ lĩnh Nam Man là Mạnh Hoạch.
Quả nhiên Mạnh Hoạch vốn không xứng là đối thủ của Gia Cát Lượng nên trong khi giao chiến
bị bắt đi bắt lại tới sáu lần. Lần sau cùng, Gia Cát Lượng lại thả ra sau khi trở về, Mạnh Hoạch
đã xin Vương Quốc Ô Qua cứu viện, lĩnh ba vạn đằng giáp binh đối trận với Gia Cát Lượng ở
bến Hoa Đào: Gia Cát Lượng đã cử tướng Ngụy Diên đón đánh, nào ngờ đằng giáp binh vô cùng lợi hại, tên đao không bắn không chém vào được, quân Thục chống đỡ không nổi, đành
chịu thua chạy. Đằng giáp binh cũng không đuổi theo, mà quay về bến Hoa Đào. Vì đằng giáp
ken bằng mây lại ngâm đẫm trong dầu, nên nổi được trên mặt nước, quân Ô Quát có thể nhẹ
nhàng mà vượt qua sông. Ngụy Diên báo lại tình hình này với Gia Cát Lượng, tả hữu đã khuyên Gia Cát Lượng nên rút quân về triều. Gia Cát Lượng nói:
- Ta vất vả lắm mới đến được đây, sao có thể bỏ đi một cách dễ dàng như thế?
Thế là Gia Cát Lượng thân chinh đi khảo sát địa hình, chợt đến một quả núi nhìn thấy một thung lũng hình thù như một con rắn cuộn khoanh, hai bên đều là vách núi dựng đứng, không có cây cỏ gì hết, ở giữa là một con đường lớn, ông liền hỏi một thổ dân:
- Đây là nơi nào?
Người đó nói:
- Đây là thung lũng Bàn Xà.
Gia Cát Lượng mừng lắm, bảo:
- Đây là trời đã đem cho ta cơ may thắng lợi!
Về doanh trại, ông lập tức lệnh cho Mã Đại chuẩn bị những thứ như dầu đen, xe lớn, sào tre đặt ở hai đầu thung lũng, lệnh cho Triệu Vân, chuẩn bị những thứ vật liệu cần dùng chặn giữ ở đầu ngả đường, lại lệnh cho Ngụy Diên đi giao chiến với đằng giáp binhh và yêu cầu trong nửa tháng phải thua mười lăm trận, vứt bỏ bảy doanh trại, nhử cho đằng giáp bút vào sâu trong lũng núi. Các tướng lần lượt nhận lệnh ra đi.
 
Lại nói Mạnh Hoạch đã gặp quốc vương Ô Qua Ngột Đột Cốt nói:
- Mừng quý quân ra quân thắng ngay trận đầu, quân Thục làm sao có thể xứng đáng làm đối thủ của đằng giáp binh của các ngài. Thế nhưng Gia Cát Lượng rất hay dùng kế mai phục hoả công. Từ nay về sau có giao chiến với họ, hễ thấy nơi nào có bó cây que rơm rác, thì chớ lại mà tiến lên. Ngột Đột Cất nói:
- Ngươi nói rất có lý, đằng giáp bằng mây sợ lửa không sợ nước, chúng ta cần đề phòng Gia Cát Lượng dùng hoả công.
Mấy hôm sau, Ngụy Diên đánh nhau với Ngột Đột Cốt, đánh trận nào cũng thua, liên tục mười lăm trận, liên tục bỏ mất bảy doanh trại, Đằng giáp binh đuổi sát sau lưng. Ngột Đột Cốt thấy rừng cây rậm rạp bèn không cho quân tiến lên nữa, sau người nhìn ra xa, quả thấy dưới bóng cây thấp thoáng bóng quân kỳ phấp phơi, liền nói với Mạnh Hoạch.
- Quả nhiên là Gia Cát Lượng muốn dùng kế mai phục hoả công ở trong rừng rậm kia, ta chẳng dại gì mà mắc lừa, nhất định hắn sẽ thua cho mà xem.
Ngày thứ mười sáu, Ngụy Diên lại ra khiêu khích nhưng vẫn bị Ngột Đột Cốt đánh bại.
Ngụy Diên chạy trốn qua con đường lớn đi qua thung lũng Ngột Đột Cốt thúc quân đuổi riết lên,
thấy ở lũng núi chẳng hề có cây cỏ gì. Chợt nhìn lên một đầu lũng núi nhìn thấy những xe dầu đen lớn, quân Man nói:
- Đó là xe lương thực của chúng đấy ạ!
Ngột Đột Cốt hí hửng, yên tâm tiến vào thung lũng. Bỗng có tin báo ở đầu núi kia ''xe lương'' bị cháy, lại bị hàng đống cây cỏ khô chặn đường cắt đứt, Ngột Đột Cốt giật mình, định tìm đường chạy. Chợt lại thấy từ hai bên núi ném đuốc xuống cháy rực, đuốc cháy vứt đến đâu địa lôi chôn dưới đất bắt lửa nổ lên đến đấy, ba vạn đằng giáp binh tả xung hữu đột, bị thiêu cháy chết hết, khét mù không ngửi nổi. Vốn là cánh quân làm hậu viện cho Ngột Đột Cốt, Mạnh Hoạch cuối cùng lại bị Gia Cát Lượng bắt sống, đến đây hắn đành chịu khẩu phục tâm phục, đi theo nước Thục.
Sau trận đánh Gia Cát Lượng hội tập chư tướng lại nói:
- Ta đã định liệu rằng thế nào địch cũng sợ ta dùng kế mai phục và đánh hoả công ở nơi rừng rậm, nên đã cốt bố trí quân kỳ để chúng tin là thế. Ta cho Ngụy Diên thua liền mười lăm trận, để chúng tin rằng quân ta địch không nổi chúng, khiến chúng sinh ra kêu ngạo khinh địch, yên tâm đuổi theo dấn thân vào lũng núi trơ trọi, để cho ta dùng thuốc nổ, dầu đen v.v...
dẫn lửa làm hoả công. Ta từ lâu dã nghe nói:
“Những thứ lợi với nước thế nào cũng sợ lửa”. áo giáp mây là thứ đã tẩm dầu, gặp lửa là cháy ngay...
Các quan tướng ai ai cũng bái phục, khen rằng:

Thừa tướng biết mình biết người tính toán như thần, quỷ thần cũng khó đoán.

KHÔNG THÀNH KẾ CỦA GIA CÁT LƯỢNG
 
Sau khi thừa tướng nước Thục Gia Cát lượng dùng nhầm Mã Tốc đề mất Nhai Đình, chỉ còn có hai nghìn năm trăm quân sĩ đóng ở huyện Tây Thành.
Bỗng có thám mã phi về báo:
''Tư Mã ý mang mười lăm vạn đại quân đang kéo đếnTây thành''.
Lúc ấy, không có vị đại tướng nào ở bên Gia Cát Lượng, mà chỉ có một tốp quan văn.
Nghe tin này, các quan đều tái mặt đi vô cùng lo sợ. Gia Cát Lượng bước lên mặt thành quan sát, quả nhiên xa xa bụi cuốn mịt mờ, quân ngụy đang xông tới Tây Thành. Gia Cát Lượng lập
tức truyền lệnh:
- Đem dấu hết cả cờ quạt đi, binh lính ai nấy đều vào giữ lấy chòi gác tuần tiễu của mình trên mặt thành, nếu có kẻ nào tự ý ra vào cổng thành hoặc nói lớn, sẽ bị giết. Mở rộng hết bốn cổng thành ra, ở mỗi cổng thành lấy hai chục người cải trang làm dân thường, quét ở đường phố. Nếu quân Nguỵ đến, không được nhốn nháo, ta khắc có mưu kế để đối phó.
Truyền lệnh xong Gia Cát Lượng khoác đạo bào lông hạc, vấn khăn nhiễu trên đầu, dẫn hai tiểu đồng mang theo một cây đàn, đi lên mặt thành, đốt hương gẩy đàn.
Bọn quân Ngụy đi đầu vội vàng báo tình hình đó về cho Tư Mã Ý. Tư Mã Ý ra lệnh cho quân sĩ lập tức dừng lại, tự phi ngựa lên phía trước nhìn lên, quả nhiên thấy Gia Cát Lượng ở trên mặt thành vẻ mặt tươi cười ngồi tựa lan can, đốt hương gẩy đàn, bên trái có một tiểu đồng, tay bưng một thanh gươm báu, bên phải cũng có một tiểu đồng tay cầm phất trần. Trong ngoài cổng thành chỉ có chừng hai chục người dân thường, cắm cúi quét đường cứ như thể không có ai ở bên mình. Sau khi nhìn thấy thế, Tư Mã ý nghi ngờ rằng trong thành có mai phục, vội vàng ra lệnh lui binh.
Tư Mã Chiêu con trai của Tư Mã Ý thấy vậy bảo:
Có khi Gia Cát Lượng có ít quân quá, cố ý làm ra vậy ? Tại sao cha lại cho rút quân?
Tư Mã Ý vênh mặt lên đáp:
- Gia Cát Lượng lúc bình sinh hết sức cẩn thận chưa bao giờ mạo hiểm liều lĩnh. Hôm nay hắn mở rộng cổng thành như thế nhất định là có quân mai phục bên trong. Nếu ta liều lĩnh xông vào ắt là trúng kế. Các người hiểu cái gì? Có rút nhanh đi không?
Thấy quân Nguỵ đã rút đi xa, Gia Cát Lượng cười lên ha hả.
Các quan liền hỏi: Tư Mã Ý là danh tướng nước Nguỵ, nay thân chinh mang mười lăm vạn tinh binh đến đây nhìn thấy thừa tướng, lại hoang mang rút quân thế là tại làm sao ạ?
Gia Cát Lượng nói:
Hắn đoán rằng ta xưa nay vốn cẩn thận, chưa từng bao giờ mạo hiểm, thấy chúng ta trấn tĩnh thế này, hoài nghi là có quân mai phục, cho nên đã rút đi. Ta đâu muốn mạo hiểm, chẳng qua là đến nước này, buộc phải làm thế thôi. Mọi người đều tỏ ra kính phục:
- Mưu mô của thừa tướng, quỷ thần cũng không thể đoán được. Giá như chúng tôi, ắt là bỏ thành mà chạy.
Gia Cát Lượng nói:
- Chúng ta chỉ có hai nghìn năm trăm người, nếu bỏ thành mà chạy làm sao cho kịp.

Tư Mã Ý nó chẳng tóm cổ ráo ư?

GIA CÁT LƯỢNG LÀM XE TRÂU GỖ NGỰA MÁY
 
Gia Cát Lượng nhiều phen đi đánh dẹp trạng nguyên, đường xá xa xôi, việc cung ứng
lương thảo, ngoài cách dùng trâu ngựa ra, còn chế ra một loại xe người vừa kéo vừa đẩy, gọi
là: ''trâu gỗ, ngựa máy''.
Có một hôm, Gia Cát Lượng đã lệnh cho bộ tướng của mình đem một ngàn quân sĩ dùng xe loại này từ Kiếm Các đến thẳng Kỳ Sơn, đi đi về về chuyện chở lương thảo cung ứng cho quân Thục. Tư Mã Ý nhận được tin tức của lính canh: '' Quân Thục dùng loại xe trâu gỗ ngựa máy chuyên chở lương thảo, người không mệt mỏi lắm, mà lại chẳng cần rơm cỏ để nuôi trâu ngựa''.
Tư Mã Ý hoảng sợ vội sai hai bộ tướng của mình dẫn năm trăm quân sĩ, đến đêm mai phục ở con đường mà quân Thục chở lương buộc phải đi qua, cướp lấy mấy chiếc xe. Sau đó lại sai một trăm thợ giỏi, tháo ngay ra trước mặt, rồi theo kích thước đó, đóng theo hình dáng những chiếc xe đó, chưa đầy nửa tháng, đã đóng được hơn hai nghìn xe.
Tiếp theo, lệnh cho mấy bộ tướng của mình, mang theo một nghìn quân sĩ dùng những chiếc xe đó, tới Lũng Tây chuyên chở lương thực đi đi lại lại mãi không dứt.
Lại nói quân Thục trận ấy về báo với Gia Cát Lượng rằng bị cướp đi mất mấy cỗ xe.
Gia Cát Lượng cười bảo:
- Ta chỉ có mất mấy cái xe để về sau sẽ lấy được rất nhiều lương thảo của quân Ngụy.
Bộ hạ của ông chẳng ai hiểu ra sao.
Mấy ngày sau, bộ hạ lại báo lên với Gia Cát Lượng:
- Tư Mã ý đã dùng xe trâu gỗ ngựa máy chở lương thảo đến Lũng Tây.
Gia Cát Lượng mừng lắm, nói:
- Quả nhiên không ngoài dự đoán của ta!
- Ngay lập tức lệnh cho bộ tướng Vương Bình:
- Tướng quân hãy mang theo một nghìn quân, cải trang thành quân Ngụy, ban đêm lẻn vượt qua Bắc Nguyên, nói là quân đi tuần lương, trực tiếp đến thẳng chỗ chở lương, đánh tan tác bọn quân lính chở lương rồi cho chở những xe đầy lương thực, đó quay trở lại Thấy vậy quân Nguỵ thế nào cũng đuổi gấp, lúc ấy sai quân tháo hết lưỡi trong miệng con trâu gỗ ngựa gỗ lại. Thì cả trâu lẫn ngựa đều không thể hoạt động được, rồi bỏ mặc chúng ở đấy mà chạy.
Quân Nguỵ đẩy cũng không đẩy được, kéo xe đi không kéo được khiêng lên không khiêng nổi.
Ta sẽ cử tiếp quân đến đấy, tướng quân hãy quay lại tra cái lưỡi vào con trâu gỗ vào rồi dắt về.
Quân Nguỵ sẽ nghi là ma quỷ mà không dám đuổi theo nữa đâu.
Sau khi Vương Bình dẫn quân đi, Gia Cát Lượng gọi Trương Ngực tới dặn dò:
- Tướng quân hãy đem theo năm trăm quân sĩ, hoá trang thành ma quỉ, lấy màu ngũ sắc bôi lên mặt, một tay cầm cờ thêu một tay cầm gươm, bên mình đeo những quả bầu có chứa các chất cháy, thuốc nổ, mai phục ở chân núi. Chờ cho đoàn xe đến gần liền đốt lửa lên và nhất tề xông ra đuổi theo đoàn xe. Quân Nguỵ thấy vậy, ắt sẽ hoài nghi đó là quỷ thần, không dám đuổi theo nữa.
Trương Ngực vâng lệnh đi rồi, Gia Cát Lượng tiếp tục điều binh khiển tướng, chuẩn bị đi tiếp ứng cho hai tướng Vương Trương và bố trí một ít lực lượng đi chặn đường rút của Tư Mã ý.
Thế là theo mưu kế của Gia Cát Lượng, quả nhiên là quân Thục đã cướp được một số

lớn lương thực của quân Ngụy.

GIA CÁT LƯỢNG KHÉO LÉO THU PHỤC KHƯƠNG DUY
 
Để phục hưng nhà Hán, Gia Cát Lượng lần đầu tiên đem quân lên phía bắc đánh dẹp Tào Ngụy. Thời kỳ mở đầu cuộc chiến, quân Thục giành được Nam An, An Định, bắt sống được phò mã nước Nguỵ, đô đốc Hạ Hầu Mậu danh tiếng lẫy lừng. Thế nhưng khi tiến đánh Thiên Thuỷ, lại phải giáp mặt với một vị tướng trẻ trí dũng song toàn Khương Duy, hai bên giao chiến, Gia Cát Lượng đã hai lần thất thế. Bình thường Gia Cát Lượng rất chú ý xem xét những người hiền tài để bồi dưỡng người kế tục cho mình về mặt chỉ huy quân sự.
Lúc này thấy nước Ngụy có một người tài như thế, ông thấy rất yêu mến và quyết tâm thu phục Khương Duy. Tuy nhiên nghe người ta bảo Khương Duy vốn hết sức trung thành với Tào Ngụy, ông nghĩ tới nghĩ lui mà chưa tìm ra cách gì. Sau lại nghe nói Khương Duy là một người rất có hiếu, có mẹ đang sống ở huyện Kế. Gia Cát Lượng nghĩ ngay ra một kế, bèn lệnh cho Nguy Diên mang quân vờ đánh huyện Kế. Nhận được tin này, Khương Duy nài nỉ quận thú Thiên
Thuỷ Mã Tuân để cho mình được mang quân đi bảo vệ huyện Kế. Khương Duy sắp tới huyện
Kế, Ngụy Diên vờ đánh nhau với Khương Duy, mới đánh được vài hiệp, lại giả vờ thua chạy,
để cho Khương Duy vào thành.
Thế là Gia Cát Lượng sai người đến quận Nam An, gọi Hạ Hầu Mậu nói:
- Ngươi có sợ chết không?
Hạ Hầu Mậu vội vàng quỳ xuống đất nài nỉ xin được tha. Gia Cát Lượng nói:
- Lúc này Khương Duy đang giữ huyện Kế, sai người đến nói với ta rằng: “Chỉ cần phò mã Hạ Hầu còn sống, ta sẽ hàng!” Vậy ta tha chết cho ngươi, ngươi có chịu chiêu an với Khương Duy không?
Hạ Hầu Mậu vội đáp:
Tôi tình nguyện sẽ chiêu an.
Gia Cát Lượng liền cho hắn ngựa và quần áo và thả cho về, cũng chẳng cho ai đi theo.
Thoát được ra ngoài trại quân Thục, Hạ Hầu Mậu đang đi tìm đường thì gặp mấy người dân đi chạy loạn, bèn hỏi:
Các người đi đâu vậy?
- Những người dân đáp:
- Chúng tôi là người ở huyện Kế, hiện nay Khương Duy đã đầu hàng Gia Cát Lượng,
dâng cả thành trì. Ngụy Diên đốc ngựa chém giết đốt phá, chúng tôi đành trốn ra và chạy lên Thượng Khuê.
Hạ Hầu Mậu hỏi rõ đường đi lối lại, vội vàng đi về phía Thiên Thuỷ, trên đường lại gặp những toán người dắt già cõng trẻ đi chạy loạn, họ đều nói như nhau rằng: ''Khương Duy đã dâng huyện Kế, đầu hàng Thục Hán''. Hạ Hầu Mậu đến chân thành Thiên Thuỷ lên tiếng gọi cổng, lính gác nhận được mặt, vội vàng mở cửa đón vào, quận thú Mã Tuân quỳ rạp xuống đất đón rước. Hạ Hầu Mậu nói đến chuyện Khương Duy, Mã Tuân thở dài than:
- Thật không ngờ một người trung thành đáng tin cậy như Khương Duy mà lại phản bội!
Lương Tự nói:
- Tôi cứ ngỡ rằng ông ta muốn cứu đô đốc, nên mới trá hàng như vậy?
Hạ Hầu Mậu mắng:
- Nó đã đầu hàng rõ ràng rồi, còn trá cái nỗi gì?
Còn đang tranh cãi nhau, mọi người chợt lại nghe tin báo quân Thục đến đánh thành.
Lúc ấy đã vào đầu trống canh một, trong ánh lửa chập chờn thấy Khương Duy ở trước chân
thành hô lớn:
- Tôi chịu hàng là vì đô đốc, tại sao đô đốc lại nuốt lời hứa?
Hạ Hầu Mậu quát mắng:
- Ngươi chịu ơn của nước Nguỵ như thế, cớ sao lại đi hàng Thục? Ai hứa với nhà ngươi cái gì?
Khương Duy nói:
- Chính ông đã viết thư bảo tôi đầu hàng, ông muốn thoát thân, ông lại dấn người ta xuống bùn. Tôi đã được nước Thục phong làm thượng tướng, làm sao còn có thể quay về nước Nguy được?
Nói xong liền xua quân lên đánh thành, mãi đến lúc trời gần sáng mới lui quân. Thì ra người đánh thành buổi tối không phải là Khương Duy, mà chỉ là một người có hình dạng giống Khương Duy, được Gia Cát Lượng chọn ra đóng giả, vì ban đêm trong ánh lửa chập chờn, người đứng trên thành rất khó nhận ra.
Lại nói Gia Cát Lượng đem quân đánh Kế Châu, lương thảo trong thành mỗi ngày một ít. Gia Cát Lượng cố ý cho quân Thục đi chở lương thảo, dụ cho Khương Duy ra khỏi thành cướp xe để sai Nguỵ Diên đánh úp Kế Thành. Khương Duy muốn quay về không được, đành phải tìm đường khác mà đi, và lập tức bị quân Thục mai phục đổ ra đánh, cuối cùng chỉ còn lại một mình một ngựa, xông lên đánh chém và chạy tới chân thành Thiên Thuỷ gọi cổng. Mã Tuân thấy Khương Duy liền lệnh bắn tên xuống như mưa. Khương Duy đành chạy đến thành Thượng Khuê. Tướng giữ thành ở đây thấy Khương Duy liền mắng:
Tên tướng phản bội kia lại dám lừa ta mở cổng thành à?
Sau đó lại hàng loạt mũi tên bắn ra. Khương Duy không biện bạch với ai được, ngửa mặt lên trời mà than, hai hàng nước mắt tuôn rơi, đi về phía Trường An, dọc đường bị quân mai phục của Gia Cát Lượng vây chặt, đành xuống ngựa đầu hàng.
Tiếp đó Gia Cát Lượng lại dùng kế Khương Duy phản gián, chẳng phải mất một tên lính nào mà lấy được hai thành Thiên Thuỷ và Thượng Khuê rồi nhanh chóng tiến quân lên Kỳ Sơn, đến bờ tây sông Vĩ Thuỷ.

GIA CÁT LƯỢNG CHẾT RỒI CÒN LÀM LUI ĐƯỢC ĐỊCH
 
Gia Cát Lượng lần thứ sáu đem quân ra khỏi Kỳ Sơn bắc phạt trung nguyên cầm cự một thời gian dài với thống soái của quân Nguỵ Tư Mã Ý ở Vị Thuỷ, cuối cùng quá mệt mỏi mà sinh bệnh, chết ở Ngũ Trượng Nguyên.
 
Phút hấp hối, Gia Cát Lượng đã dự đoán rằng sau khi ông chết đi rồi, Tư Mã Ý ắt sẽ nhân lúc nguy cấp, đem quân đuổi theo quân Thục.
 
Để cho quân Thục không bị sứt mẻ tí gì trên đường rút lui, trên giường bệnh, Gia Cát Lượng đã dặn dò Trương Nghi:
- Sau khi ta chết, không được phát tang, làm ma quân ta có thể cho các doanh trại ở phía sau rút trước, từ từ từng trại một. Nếu Tư Mã Ý có đuổi tới, quân ta có thể cứ bày thế trận, dóng trống lên đón đánh. Cùng lúc đó hãy đặt bức tượng gỗ tạc hình ta làm sẵn từ trước lên một cỗ xe, đẩy ra mặt trận, tướng sĩ lớn nhỏ sắp thành hàng ở hai bên. Tư Mã Ý nhận thấy, ắt sẽ vô cùng kinh ngạc lạ lùng và hoang mang rút quân.
Sau khi Gia Cát Lượng chết, theo lời di chúc đó, quân Thục đã dần dần rút lui có trật tự.
 
Tướng lĩnh của quân Nguỵ là Hạ Hầu Bá đến Ngũ Trượng Nguyên xem xét, không thấy còn
một ai, vội về báo với Tư Mã ý:
- Quân Thục đã rút hết!
Tư Mã ý giậm chân kêu lên:
Các người còn bán tín bán nghi nỗi gì, thật là đồ ngu ngốc? Khổng Minh chết thật rồi?
Mau mau đuổi theo ngay
Nói xong dẫn đám con trai mình là Tư Mã Sư, Tư Mã Chiêu và đại quân đánh tới Ngũ Trượng Nguyên, phất cờ hô hét xông vào trại quân Thục, quả nhiên chẳng thấy một bóng người nào.
Tư Mã ý bảo con mình:
- Các ngươi đi phía sau đốc quân đuổi gấp, ta vượt lên đánh ở đằng trước Tư Mã ý đuổi đến chân núi, nhìn thấy quân Thục không xa lắm, liền thúc ngựa đuổi gấp lên.
Bỗng từ phía sau núi vang lên một tiếng nổ dữ dội rồi tiếng hò reo dậy lên và ngay sau đó thấy quân Thục xông ra, từ trong rừng cây phấp phới bóng quân kỳ trên viết một dòng chữ rõ mồn một ''Hán thừa tướng Vũ vương hầu Gia Cát Lượng''. Tư Mã ý nhìn thấy bỗng vô cùng hốt hoảng, tái mét cả mặt mày. Mở to mắt ra nhìn lại, thấy mấy chục tướng lĩnh của quân Thục ùa ra sau cỗ xe bốn bánh, trên xe là Khổng Minh đầu đội khăn tang và tay phe phẩy quạt lông ngồi trong đó Tư Mã ý kinh hoàng kêu lên:
- Gia Cát Lượng còn sống! Quân ta trúng kế mai phục của họ rồi. Vội ra lệnh cho toàn quân triệt thoái.
Ở phía sau Khương Duy quát lên:
- Đừng chạy nữa, các người đã mắc mưu của thừa tướng ta rồi!
Quân Nguy sợ đến hồn xiêu phách lạc, vứt cả mũ mãng, mạnh ai nấy chạy, tán loạn khắp nơi, giẫm đạp lên nhau chết vô sô!
Tư Mã Ý chạy liền được năm mươi dặm, hai viên tướng Nguỵ phía sau đuổi lên, ghì lấy cương ngựa mà an ủi rằng:
- Đô đốc đừng cuống lên như thế!
Tư Mã Ý xoa lên đầu mình hỏi:
- Đầu ta có còn không thế này?
Hai vị tướng lại bảo:
- Đô đốc đừng sợ nữa, quân Thục đã đi xa rồi!
Tư Mã Ý thở phào ra một lúc lâu mới dần dần hoàn hồn và bình tĩnh lại, tiếp tục dẫn quân rút ra khỏi trại. Hai ngày sau, dân thôn đồn chuyện với nhau rằng: ''Sau khi rút ra khỏi thung lũng, quân Thục than khóc nỉ non, trong hàng quân đã cắm cờ trắng, Khổng Minh quả thật chết rồi, chỉ để lại Khương Duy với một ngàn tướng sĩ đánh cắt ở phía sau. Khổng Minh ngồi trong xe đêm trước chỉ là pho tượng gỗ''.
Tư Mã Ý nghe vậy thở dài mà than lên rằng:
-Ta có thể đoán biết được mưu kế lúc còn sống của Gia Cát Lượng, vậy mà không đoán được việc ông ta sắp xếp sau khi chết. Ông ta quả là bậc kỳ tài trong thiên hạ, ta còn thua kém xa.
 

Thế là câu ngạn ngữ ''Gia Cát Lượng chết còn đánh lui được giặc'' thịnh hành từ đó!

VIÊN THIỆU DÙNG KẾ LẤY THÀNH KÝ CHÂU
 
Viên Thiệu đem quân đồn trú ở Hà Nội, lương thảo ngày càng ít. Biết được tin đó, Ký Châu mục Hàn Phức bèn cho người chở lương thảo tiếp tế cho Viên Thiệu. Mưu sĩ của Viên Thiệu là Phùng Kỷ nói:
- Đại trượng phu tung hoành trong thiên hạ, sao có thể ngồi chờ người khác bố thí cho chút lương ăn? Kế Châu là một nơi giàu có sẵn tiền nhiều gạo, tại sao tướng quân không cho quân đi mà cướp lấy?
Viên Thiệu thở dài:
- Nhưng nào có cách gì đâu?
Phùng Kỷ nói:
- Điều đó dễ thôi! Ta có thể sai người ngầm đưa thư cho Công Tôn Toản, bảo ông ta cùng với ta tiến đánh Ký Châu, được lợi cùng hưởng, như thế ắt là Công Tôn Toản sẽ dấy quân ngay. Hàn Phức là tên vô mưu vô sách thấy Công Tôn Toàn đem quân đánh hắn, thế nào cũng đến nhờ tướng quân mang quân giúp hắn đánh giữ, như thế có phải sẽ lấy được Ký Châu một cách dễ dành không ''Đây chính là kế ''mượn đường diệt Quắc'' của Tấn Hiến công đã dùng ở thời Xuân Thu vậy.
Viên Thiệu cả mừng, viết thư sai người ngầm đưa cho Công Tôn Toản, Xem thư xong
Công Tôn Toàn cho rằng đây là dịp tốt, ngay hôm đó đã cho trù bị việc đem quân đánh Ký
Châu. Viên Thiệu lại cho người mật báo với Hàn Phức nói rằng Công Tôn Toản đang đem quân
đánh Kế Châu. Nghe được tin này, Hàn Phức liền vội vàng cho gọi hai mưu sĩ là Tuân Thầm với Tân Bình để bàn cách đối phó.
Tuân Thầm nói:
- Công Tôn Toản đem quân từ hai nơi Yên - Đại tới đây, khí thế đang hăng khó bề chống đỡ, hơn nửa lại có những đại tướng như Trương Phi, Lưu Bị, Quan Vũ giúp sức, chúng ta sao xứng là đối thủ của chúng? Lúc này biện pháp duy nhất là nhờ Viên Thiệu giúp đỡ, Viên tướng quân trí dũng song toàn, dưới ông ta lại đông đảo tướng tài, quân lính lại tinh nhuệ, ông ta mà tới nhất định sẽ giúp ta được một tay và ta sẽ không còn sợ gì Công Tôn Toản nữa.
Hàn Phức nghe nói vậy, vội cho ngay người đi mời Viên Thiệu, trưởng sử Cảnh Vũ khuyên rằng:
- Viên Thiệu hiện đang thân cô thế cô, lương thảo của hắn còn phải nhờ ta tiếp tế cho.
Hắn như đứa con nít trong tay ta, hễ mà không cho bú, 1à chết đói ngay lập tức. Làm sao có
thể đem việc giữ Ký Châu trao vào tay hắn được? Thế thì có khác gì đánh hổ cửa trước, rước sói vào cửa sau?
Hàn Phức nói:
- Ta vốn là thuộc hạ của họ Viên, tài năng không bằng Viên Thiệu: Cổ nhân còn biết chọn người hiền mà lễ nhượng, tại sao các người lại cứ đố kỵ với người khác như thế?
Cảnh Vũ thở dài mà than rằng:
Ôi thôi Kế Châu hỏng mất!
Ngay sau đó có tới hơn ba mươi vị quan lại đã bỏ đi. Viên Thiệu rốt cuộc đã vào được Ký Châu, chẳng mất mấy hơi sức mà nắm được mọi quyền hành ở Ký Châu. Viên Thiệu đã phong Hàn Phức làm phấn uy tướng quân, lệnh cho thuộc hạ của mình như Điền Phong, Tữ
Thụ, Hứa Do, Phùng Kỷ v.v... lần lượt nắm quyền lực về quân sự, chính trị, tài chính, văn hoá... của Ký Châu. Hàn Phức lúc này chẳng khác chi gã bù nhìn, hối hận thì đã muộn, liền bỏ vợ con, một mình một ngựa đi theo thái thú Trần Lưu là Trương Mạc.
Lại nói Công Tôn Toản nghe tin Viên Thiệu đã chiếm được Ký Châu, liền cử em trai là Công Tôn Việt đến nơi đòi chia phần.
Không ngờ Viên Thiệu cho người giả vờ làm gia tướng của Đổng Trác nấp ở dọc đường giết
chết Công Tôn Việt. Công Tôn Toản nổi giận, cầm quân tiến đánh Ký Châu, chửi rủa Viên Thiệu là đồ bội nghĩa. Viên Thiệu cũng vứt bỏ bộ mặt nạ giả dối đi, thực sự đem quân ra gặp mặt, còn mình yên chí là chiếm được Ký Châu một cách ngon lành.

GIẢ HỦ ĐẶT BẪY KHÉO ĐÁNH BẠI ĐỊCH
 
Mùa hè năm Kiến An thứ ba (198 sau công nguyên), Tào Tháo giả ra lệnh của thiên tử,
lần thứ hai đem quân đi diệt quân phiệt Nam Dương là Trương Tú. Trương Tú không chống đỡ nổi, bèn rút quân vào cố thủ trong thành Nam Dương. Tào Tháo đánh mãi không hạ nổi thành,
vô cùng sốt ruột, liền thân chinh cưỡi ngựa đi ba ngày vòng quanh thành Nam Dương, cuối cùng đã phát hiện ra chỗ sơ hở của Trương Tú trong việc giữ thành. Gạch xây ở góc thành phía đông nam có cả cũ lẫn mới, mà nhiều chỗ lai bị hư hỏng. Tào Tháo liền nghĩ ra ngay một kế, truyền lệnh cho chất thật nhiều rơm củi ở chân thành tây bắc, chiêu tập các tướng lại, làm như thể đang tập trung hết sức lực vào công phá ở phía tây bắc. Nhưng thực tế, một số quân lại được lệnh chuẩn bị dụng cụ phá thành, đánh úp từ góc đông nam để vào thành.
 
Lại nói Trương Tú thấy Tào Tháo cưỡi ngựa đi quanh thành ba ngày liền, lại thấy ở phía tây bắc
thành, quân Ngụy cho chất rất nhiều rơm củi nên tỏ ra hết sức lạ lùng.
Mưu sĩ Giả Hủ nói:
- Tào Tháo nhìn ta ba ngày, thì ta cũng nhìn hắn ba ngày. Ý định của hắn thế nào tôi đã biết tỏng đi rồi, chúng ta có thể tương kế tựu kế, hắn ắt sẽ thua to!
Trương Tú hết sức kinh ngạc hỏi:
- Nói thế nghĩa là thế nào?
Giả Hủ nói:
Ở trên mặt thành, tôi thấy Tào Tháo nhìn rất kỹ những chỗ gạch mới cũ không đều ở đông nam thành, tôi biết ngay rằng: Hắn cho rằng đấy là nơi suy yếu của ta, nên định đánh thành từ đấy. Thế nhưng bề ngoài hắn lại cho chất rơm củi ở mé tây bắc thành, vờ làm ra vẻ định lừa ta tập trung quân chủ lực chống giữ phía tây bắc, để hắn thừa cơ đêm tối lén cho quân trèo lên phía đông nam thành để đánh vào trong, đó chính là hắn muốn dùng sách lược giương đông kích tây vậy.
Trương Tú lại ngạc nhiên hỏi:
- Vậy thì ta phải làm gì bây giờ?
Giả Hủ cười bảo:
- Việc này rất dễ dàng đối phó. Ta có thể lệnh cho quân lính tinh nhuệ, ăn no và trang bị nhẹ nấp ở trong nhà ở phía đông nam thành, cho dân chúng giả làm binh lính, làm ra vẻ mang hết sức ra chống giữ, phía tây bắc thành. Đến đêm, cứ để cho quân Tào leo lên góc đông nam thành. Chờ cho chúng vào hẳn trong thành, nổ một tiếng pháo, quân mai phục nhất tề bật dậy, chúng không kịp đề phòng, ta có thể bắt gọn cả Tào Tháo.
Trương Tú đã làm theo mưu kế đó của Giả Hủ.
Thám tử đã báo tin cho Tào Tháo ngay từ sớm rằng Trương Tú đang tập trung binh lực hò hét và khua trống trên mặt thành phía tây bắc, mang hết sức ra giữ thành, còn việc canh phòng ở phía đông nam lại rất tỏ ra sơ sài.
 
Tào Tháo cười lớn:
- Thằng cha họ Trương kia, mày mắc mưu của ta rồi.
Nói xong liền lệnh cho quân đội ráo riết chuẩn bị dụng cụ để leo lên thành.
Ban ngày, quân Tào được lệnh vờ đánh phía tây bắc thành. Đến đêm, vào lúc canh hai mới cho quân tinh nhuệ leo lên mặt thành, phá góc sừng hươu ra, thấy trong thành chẳng có một ai, chúng bèn ùa nhau vào trong. Bỗng đâu vang lên một tiếng nổ ''đùng'', quân mai phục của Trương Tú từ ba bề bốn bên nhất loạt ào ra. Tào Tháo gặp chuyện bất ngờ, luống cuống cho lui quân. Trương Tú dẫn đội quân tinh nhuệ dũng mãnh xông lên áp sát. Quân Tào thua to rút ra ngoài thành tan tác ra tới ngoài chục dặm. Trương Tú đánh đuổi theo đến khi trời sáng mới rút quân vào thành.

Trận ấy làm cho Tào Tháo hao binh tổn tướng tới năm vạn người và vô số xe cộ lương thực.

GIẢ HỦ HAI LẦN ĐUỔI QUÂN TÀO
 
Sau khi Trương Tú dùng mưu của Giả Hủ đánh bại quân Tào trong chiến dịch đánh để giữ thành Nam Dương, nhận lời Trương Tú, Lưu Biểu ở Kinh Châu cũng nhân dịp này dấy quân định chặn đường lui quân của Tào Tháo. Thế nhưng ở vùng An Chúng, Tào Tháo đã bày mưu lạ, lại lần nữa đánh tan liên quân của Lưu Tú.
Lúc đó mưu sĩ của Tào Tháo là Tuân Húc nghe lỏm được tin Viên Thiệu định đem quân xâm chiếm Hứa Đô, liền sai người đi ngày đi đêm tới báo tin này với Tào Tháo. Được tin này, Tào Tháo vừa cuống lên vừa hoang mang, vội truyền lệnh cho toàn quân rút lui ngay trong ngày.
Thám tử của Trương Tú được tin này, lập tức báo tin về, Trương Tú đang định đem quân đuổi
theo. Giả Hủ đã khuyên ngăn:
- Nếu đuổi theo chúng, ắt sẽ thua to.
Lưu Biểu ở bên cạnh nói:
- Hôm nay mà không đuổi theo quân Tào, chẳng hóa ra bỏ phí mất cơ hội ngàn năm có một hay không.
Nói thế xong, còn tìm hết mọi cách khuyên Trương Tú nên mang hơn một vạn quân đuổi theo quân Tào.
Liên quân của Trương Tú đuổi địch được hơn mười dặm thì kịp cánh quân hậu vệ của Tào Tháo. Hai bên giáp chiến, quân Tào đánh rất hăng, liên quân của Lưu Tú khó bề chống đỡ,
thua to và rút về: Với vẻ mặt thẹn thùng và tỏ ra ân hận Trương Tú nói với Giả Hủ:
- Không nghe lời khuyên của tướng quân, quả nhiên là bị thất bại!
Giả Hủ cười bảo:
Bây giờ thì lại có thể mở cờ dóng trống đi mà đuổi chúng được đấy!
Trương Tú và Lưu Biểu đều tỏ ra rất ngạc nhiên, nói:
- Việc quân không thể nói đùa. Vừa đuổi chúng, bị thất bại, tại sao giờ lại đi đuổi chúng?
Giả Hủ nghiêm túc nói:
- Hôm nay đi đuổi chúng, chắc chắn là thắng, nếu không thắng, đem đầu tôi ra mà chém.
Trương Tú tin lời Giả Hủ, Lưu Biểu nhút nhát vẫn còn nghi hoặc, không chịu đem quân cùng đi. Trương Tú đành mang quân bản bộ của mình đi đánh đuổi quân Tào Tháo.
Sau khi giáp trận, quả nhiên quân Tào thua to, Lưu Tú thu được vô số ngựa xe quân dụng. Đang tiếp tục đánh đuổi tiếp, từ phía sau núi bỗng xuất hiện một cánh quân xông ra chặn ngang đường.
Trương Tú không dám ham đánh nữa, rút về Yên Chúng.
Thấy tình hình như vậy, Lưu Biểu chẳng hiểu ra sao, liền hỏi Giả Hủ:
Lần đầu chúng tôi đem quân tinh nhuệ đi đuổi quân Tào đang rút chạy, thì ông bảo là sẽ thua to, quả nhiên thua. Lần sau, tướng quân Trương Tú mang quân thua đi đuổi theo bọn quân thắng trận, ông lại bảo là sẽ thắng, và quả nhiên thắng thật. Kết quả hai lần ra sao, ông đều đoán đúng, thế nghĩa là thế nào, xin ông hãy chỉ bảo.
Giả Hủ nói:
- Điều ấy rất dễ hiểu thôi? Tướng quân tuy rất giỏi cầm quân, nhưng chưa hẳn đã xứng là đối thủ của Tào Tháo. Tào Tháo tinh thông binh pháp, tuy hắn cho rút quân, nhưng muốn đề phòng có quân ta đuổi theo, nên đã bố trí binh tài tướng giỏi ở phía sau. Lần đầu đuổi theo chúng, tuy quân ta tinh nhuệ, nhưng không thể địch lại với đội quân khoẻ mạnh của chúng, thế nên quân ta mới thua. Còn Tào Tháo sở dĩ vội vàng rút quân, tôi đoán rằng ở Hứa Đô có tình hình gì mới chờ hắn về giải quyết, cho nên hắn đánh lui quân truy kích của ta rồi, đương nhiên là thấy nhẹ nhàng thoải mái, mau chóng trở lại Hứa Đô, không chuẩn bị đề phòng quân ta truy kích lần thứ hai nữa, quân ta nhằm chỗ hắn không đề phòng đó đuổi hắn lần thứ hai, cho nên nhất định sẽ giành thắng lợi Lưu Biểu, Trương Tú nghe thấy thế, đều khâm phục là cao kiến.

TRẦN ĐĂNG BA LẦN ĐÁNH LỪA LÃ BỐ
 
Sau khi Tào Tháo bị Trương Tú truy kích lần thứ hai thua to, dọc đường không dám dừng lại ở đâu, cố đi ngày đi đêm để tới Hứa Đô Viên Thiệu thấy vậy đành đem quân lên phía bắc đánh Công Tôn Toản. Tào Tháo rất căm Viên Thiệu, nhưng vẫn phải nghe ý kiến của những người như Tuân Úc liên hợp với Lưu Bị, tảo thanh phía đông nam trước, trừ tên hiểm hoạ tâm phúc Lã Bố. Nào ngờ cơ mưu bị bại lộ, Lã Bố lại ra tay trước, đánh bại Lưu Bị, đánh chiếm Tiểu Bái. Sau đó, hắn lại sai Trần Cung liên lạc với tên cướp ở Thái Sơn Tôn Quan, tiến công các quận của Duyên Châu. Tào Tháo nghe tin, liền dẫn đại quân đến gần Tiêu Quan, tiến công Lã Bố.
Lúc đó, Trần Đăng là thuộc hạ dưới quyền của Lã Bố đã trở thành nội tuyến của Tào Tháo, nhân dịp này, liền vận dụng mưu mô đưa tình báo giả, phối hợp với Tào Tháo để đánh Lã Bố.
Tiêu Quan cáo cấp, thế nên Lã Bố phải đem theo Trần Đăng đến đó cứu giúp, để cho cha của Trần Đăng là Trần Khuê ở lại giừ Từ Châu. Đêm trước hôm lên đường, cha con nhà họ Trần đã bàn kín với nhau: Nếu Lã Bố có thua trận quay về, thì Trần Khuê giữ thành Từ Châu sẽ không cho hắn vào thành, nhưng có một việc không tiện là vợ con gia đình Lã Bố ở trong thành khá đông, rất là bất tiện, không biết lên làm thế nào? Trần Đăng nói:
- Không cần lo chuyện ấy, con đã có cách rồi!
Ngày hôm sau vào gặp Lã Bố, Trần Đăng đã khuyên rằng:
- Từ Châu hiện nay bốn bề đều có địch, Tào Tháo nhất định sẽ cố tiến đánh, ta nên sớm tìm lấy một đường thoát đem lương tiền chuyển đến chứa ở Hạ Phì, nếu Từ Châu có bị vây, thì cũng có lương thảo để tiếp tế.
Lã Bố vui mừng nói:
Ngươi nói rất có lý!
Liền sau đó đem vợ con và tiền nong lương thực chuyển tới Hạ Phì. Sắp đặt xong xuôi, liền đem quân đến Tiêu Quan.
Đi được nửa đường, Trần Đăng nói:
Hãy để tôi đến Tiêu Quan trước thám thính quân Tào Tháo hư thực thế nào, rồi tướng quân mới hành động được.
Lã Bố đông ý. Trần Đăng đến Tiêu Quan trước, nói với tướng giữ thành Trần Cung
- Lã tướng quân trách các người không chịu đem quân đón đánh.
Trần Cung nói:
- Quân Tào Tháo thế mạnh như vậy, không thể khinh địch được. Chúng, tôi giữ chặt nơi hiểm yếu quan ải này, ông hãy khuyên chúa công cố sức giữ Bái Thành, đó là thượng sách.
Trần Đăng ''ậm ừ'' gật đầu. Buổi tối thấy quân Tào áp sát tận chân quan ải bèn lén viết ba bản tình báo, kẹp trên đầu mũi tên, bắn xuống chân ải. Hôm sau, Đăng từ biệt Trần Cung,
phóng ngựa về gặp Lã Bố nói:
Bọn Tôn Quan định đầu hàng Tào Tháo, dâng Tiêu Quan, tôi đã lệnh cho Trần Cung tử thủ, ngay chiều nay, tướng quân có thể mang quân đến ứng cứu Lã Bố cảm tạ nói:
- Nếu không có ông thì Tiêu Quan thất thủ mất.
Nói xong liền lệnh Trần Đăng lên quan ải trước, hẹn với Trần Cung làm nội ứng, đốt lửa làm hiệu.
Trần Đăng gặp Trần Cung lại nói: Quân Tào đã đi đường tắt vào trong ải, chúa công e rằng Từ Châu bị mất, các ông phải về cứu viện ngay.
Trần Cung nghe vậy, bỏ quan ải đem quân lên đường. Trần Đăng ở trên ải đốt lửa lên.
Lã Bố nhân lúc đêm tối đánh tới, chém giết lẫn với quân của Trần Cung. Quân Tào thấy ánh
lửa, biết rằng đó là tín hiệu Trần Đăng đã viết trong thư bắn đi bằng mũi tên, bèn nhất tề xông
tới, lấy Tiêu Quan một cách dễ dàng, bọn Tiêu Quan mỗi người trốn một đường.
Lã Bố với Trần Cung đánh nhau đến sáng, mới biết là bị mắc hợm, vội vàng hợp quân lại với nhau kéo về Từ Châu, đến cổng thành, khi lên tiếng gọi, trên thành bắn tên xuống như mưa. Thì ra Trần Khuê đã công khai xin hàng Tào Tháo. Lã Bố muốn tìm Trần Đăng, tìm khắp trong quân không thấy, mới biết rằng đã mắc mưu. Lúc ấy, Trần Đăng đã đi Tiểu Bái từ sớm,
một lần nữa đưa tình báo giả cho các tướng giữ thành Cao Thuận, Trương Liêu:
- Chúa công bị vây khốn ở Từ Châu, các người mau tới cứu viện.
Cao Thuận, Trương Liêu vội vội vàng vàng kéo quân đến Từ Châu, dọc đường gặp Lã Bố và Trần Cung. Đến lúc ấy Lã Bố mới ngã ngửa người vỡ lẽ ra hầm hầm nói:
Tao phải giết chết tên nội gián Trần Đăng này mới được. Nói xong lập tức tập hợp quân lính tiến quân về Tiểu Bái, đến bên thành Tiểu Bái, nhìn lên thấy trên thành toàn là cờ của quân Tào - Thì ra Tào Tháo đã theo lời trong thư của Trần Đăng lệnh Tào Nhân thừa dịp sơ hở đánh vào, chẳng mất một giọt máu, một tên lính nào mà chiếm lĩnh được Tiểu Bái.
Ở dưới chân thành, Lã Bố chỉ còn biết ra công mà chửi bới Trần Đăng, ở trên mặt thành, Trần Đăng cũng chỉ mặt Lã Bố chửi lại:
Tao là bề tôi của nhà Hán, sao lại có thể đi hầu hạ cho tên phản bội như mi?

- Lã Bố nổi giận, định đánh vào thành, ngặt một nỗi Tào Tháo đã đem đại quân áp sát tận nơi, Lã Bố không sao chống cự nổi, đành đem quân trốn về phía đông.

TRƯƠNG PHI DÙNG TRÍ BẮT LƯU ĐẠI
 
Lại nói Tào Tháo sau khi đánh thắng Lã Bố, lập tức mang Lưu Bị về Hứa Đô. Lưu Bị không cam chịu sống nhờ dưới trướng người khác, vận dụng kế giấu tài để mê hoặc Tào Tháo.
Về sau, lấy cớ đi chặn đánh Viên Thuật, Lưu Bị đã trốn khỏi Hứa Đô, đánh bại Viên Thuật, giết
Xa Trụ là tướng lĩnh của Tào Tháo, lấy lại Từ Châu, rồi lại kích động Viên Thiệu dấy quân đánh Tào Tháo. Tào Tháo nổi giận, một mặt thân chinh mang hai mươi vạn quân đón đánh Viên
Thiệu, một mặt sai hai tướng Lưu Đại, Vương Trung mang cờ lệnh thừa tướng đi đánh Lưu Bị.
Lúc ấy đúng vào đầu mùa đông, tuyết bay lả tả. Hai bên đội mưa tuyết dàn thành thế trận.
Quan Vân Trường cưỡi ngựa cắp đao ra đánh Vương Trung trước hết, chỉ vài hiệp đã bắt sống được Vương Trung ngay trên mình ngựa, rồi quay về trại của mình. Trương Phi (?- 221)
thấy anh hai đã lập được công đầu trong lòng bỗng thấy bồn chồn, ngay sau đó đã nói với Lưu
Bị:
- Để em đi bắt Lưu Đại về đây!
Lưu Bị nói:
Lưu Đại cũng là chư hầu của một trấn, chớ có khinh địch!
Trương Phi cười nhạt bảo:
- Cái hạng ấy thì nhằm nhỏ gì! Em nhất định bắt sống nó về đây cho mà xem!
Lưu Bị nói:
- Chỉ e rằng tính em lỗ mãng làm nó phải thiệt mạng.
Trương Phi kêu lên:
- Nếu giết chết nó, em sẽ đền mạng!
Lưu Bị liền giao cho Trương Phi ba nghìn binh mã, Trương Phi lập tức cầm quân lên đường.
 
Thấy Vương Trung bị bắt sống, Lưu Đại giữ chặt cổng trại không ló ra ngoài. Trương Phi ngày nào cũng đến trước cổng trại nặng lời mắng nhiếc. Biết là Trương Phi đã đến, Lưu Đại càng không dám ló mặt. Trương Phi mắng nhiếc như thế mấy ngày, vẫn chẳng thấy Lưu Đại ra khỏi cổng trại, định đánh vào cổng trại cũng không đánh được. Đang giữa lúc bồn chồn sốt ruột, bỗng nảy ra một diệu kế. Ông truyền lệnh cho toàn quân canh hai hôm nay sẽ đi cướp doanh trại của quân Lưu Đại, ban ngày lại ngồi trong trướng quân uống rượu vui chơi, uống đến lúc say khướt ra, cố ý moi móc thiếu sót của một tên lính ở trước trại, lệnh tả hữu đem hắn ra đánh một trận đòn đau, rồi đem trói gã ở trong trại và mắng:
- Hừ! Cứ đợi đấy Đêm nay mà ta thắng trận trở về, ta sẽ lấy đầu ngươi để tế cờ!
Nói xong lại ngầm bảo tả hữu cố ý thả cho hắn trốn đi. Tên lính ấy chạy ra khỏi cổng trại, càng nghĩ càng tức giận, bèn lẻn sang trại quân của Lưu Đại, mật báo với hắn tin tức Trương Phi đêm nay sẽ đánh trại.
Lưu Đại thấy tên lính này bị đánh sứt sát cả da thịt thế, nên đã tin vào điều mà hắn nói ra, mừng rỡ nói:
Được, hôm nay ta sẽ cho Trương phi nếm mùi đội quân mai phục của ta.
Xong truyền lệnh bỏ trống doanh trại, toàn bộ quân lính mai phục ở ngoài trại, chỉ còn đợi Trương Phi xông vào, là ra tay “bắt ba ba êm trong vại”.
Đêm ấy, quả nhiên Trương Phi đã chia quân ra ba mũi, rải quân ra mà tiến, kỳ thực cánh quân ở giữa chỉ có ba mươi người, nhiệm vụ của họ là xông vào trại của Lưu đốt trại, còn người ngựa của hai cánh quân tả hữu thì vòng ra sau trại, chỉ chờ có ánh lửa đốt trại làm hiệu, sau đó sẽ đánh ép vào quân mai phục của Lưu Đại. Đến canh ba, Trương Phi thân chinh dẫn một đội quân tinh nhuệ, trước hết cắt đường rút lui của Lưu Đại. Ba mươi người của cánh quân giữa, quả nhiên đã vào được trong trại quân của Lưu Đại và đốt lửa lên.
Bên ngoài trại, quân mai phục của Lưu Đại cùng lớn tiếng hò hét, đánh vào trong trại. Hai cánh quân của Trương Phi cũng xông lên cùng một lúc vây đánh quân mai phục của Lưu Đại. Quân của Lưu Đại lập tức bị rối loạn, không biết rốt cuộc Trương Phi có bao nhiêu binh mã, nên bốn phía tan hoang. Lưu Đại thân chinh dẫn một đám tàn quân tìm đường chạy trốn, đụng ngay phải Trương Phi chặn ngang đường rút, cuống lên định quay trở lại, chỉ đánh nhau mới có một hiệp, đã bị Trương Phi bắt sống. Quân lính còn lại đều bó giáo quy hàng. Trương Phi cử quân sứ phóng ngựa về Từ Châu báo tin thắng lợi.
Lưu Bị cả mừng, nói với Quan Vân Trường:

- Chú ba xưa nay vốn thô lỗ thế, hôm nay đã biết dùng mưu trí đánh trận rồi đấy, ta không còn phải lo ngại về chú ấy nữa.

TRƯƠNG PHI LẬP CÔNG ĐẦU Ở BA QUẬN
 
Lại nói sau khi Bàng Thống chết, Lưu Bị ở Tây Xuyên đã không còn ai làm quân sư để bày mưu tính kế cho nửa. Khổng Minh lập tức dấy binh ở Kinh Châu, cử Triệu Vân làm tiên phong, đi đường thuỷ đánh thẳng tới Lạc Thành, còn mình thân chinh cầm quân đi theo phía sau, lại cử Trương Phi tức tốc đem một vạn tinh binh đi đường bộ vào Tây Xuyên, nói rõ ra rằng ai đến trước là người ấy được ghi công đầu.
Trương Phi lập tức mang binh mã tiến tới Tây Xuyên, dọc đường thế như chẻ tre, nhưng đến cửa ngõ vào Tây Xuyên là Ba Quận liền gặp trở ngại bởi sự chống trả kiên quyết của lão danh tướng Thục Trung là Nghiêm Nhan. Mấy lần tấn công vào thành, đều bị hàng loạt mũi tên của Nghiêm Nhan bắn lui. Trương Phi cho quân ngày ngày rêu rao chửi bới để khiêu khích, lại bắt kỵ binh thì xuống ngựa, bộ binh ngồi rải rác ở ngoài thành, Nghiêm Nhan vẫn một mực không ra khỏi thành đón đánh. Xem chừng thời gian kéo dài hết ngày này sang ngày khác, quân lương càng ăn càng ít đi, Trương Phi sốt ruột như lửa đốt trong lòng. Chờ cho thật bình tâm, Trương Phi cưỡi ngựa lên núi quan sát địa hình, bỗng chốc nghĩ ngay ra một kế, cho binh lính đi các nơi chặt cây cối, tìm đường tắt vào Tây Xuyên, thôi không khiêu chiến nữa.
Ở trong thành mấy ngày liền Nghiêm Nhan không thấy Trương Phi động tĩnh gì, trong
bụng bỗng sinh nghi, bèn sai hơn chục tên lính giả làm quân sĩ dưới quyền của Trương Phi,
bèn lén ra ngoài thành trà trộn vào đám lính chặt cây dò đường.
Gần tối, Trương Phi ngồi trong trướng quân chửi thề:
Thằng già Nghiêm Nhan kia! Mày làm ông tức muốn chết đi được!
Bọn lính chặt cây nói:
Tướng quân không cần nổi nóng lên như vậy, mấy hôm nay chúng tôi đã tìm ra một con đường tắt rất bí mật, có thể đi vòng qua Ba Quận vào Tây Xuyên.
Trương Phi cố ý quát lớn:
- Đã biết có đường tắt như vậy, tại sao không báo sớm?
Bọn lính nói:
- Dạ bẩm hôm nay mới tìm thấy ạ!
Trương Phi liền ra lệnh:
- Binh quý thần tốc. Canh hai đêm nay nấu cơm ăn, nhờ ánh trăng lúc canh ba, toàn quân ngậm tăm len lén hành quân cấp tốc. Ta sẽ đi trước mở đường, các người sắp xếp theo các đội bám chặt vào nhau mà đi.
Bọn lính của Nghiêm Nhan cho sang dò tin tức nghe được tin này, hí hửng lẻn về thành báo lại với Nghiêm Nhan. Nghe tin, Nghiêm Nhan mừng lắm, nghĩ bụng: ''Ta biết ngay, Trương Phi là thằng già nóng nảy, không thể nén chịu được nữa, ngươi lén đi bằng đường tắt, bộ phận lương thảo xe ngựa ở phía sau, ta sẽ chặn đánh để cướp lấy, cho ngươi sắp chết đói rồi ta mới đến bắt.” - lập tức ra lệnh:
- Canh hai đêm nay nấu cơm ăn, canh ba ra khỏi thành mai phục trong rừng cây. Chờ cho Trương Phi đi qua, khi xe lương thực tới, nghe thấy tiếng
trống, thì tất cả xông ra.
Thế là toàn quân sĩ của Nghiêm Nhan sau khi ăn no, đã ra khỏi thành, im lặng tản ra mai phục ở các nơi. Nghiêm Nhan cũng dẫn đầu mười mấy tỳ tướng của mình, xuống ngựa mai phục ở trong rừng. Chừng sau canh ba, từ xa thấy Trương Phi đi đầu tế ngựa cầm mâu, im lặng dẫn quân lên phía trước, đi qua chừng hai ba chục dặm, đoàn xe chở lương thực phía sau cũng lục tục theo lên. Nghiêm Nhan nhìn thật rõ ràng rồi mới cho đóng trống, quân mai phục ở hai phía nhất loạt xông lên, tranh cướp xe lương. Bỗng đâu từ phía sau vang lên một tiếng trống, một cánh quân xông tới, vị tướng đi đầu gầm lên;
Thằng già kia chạy đi đâu? Tao đợi mày mãi rồi!
Nghiêm Nhan vội ngoảnh lại nhìn, người ấy đầu báo, mát tròn, hàm én, râu hùm cầm cây mâu trượng tám, cưỡi con ngựa ô lông xẫm ''Ôi! Sao lại có một Trương Phi nữa?'' Nghiêm Nhan luống cuống chân tay, giao chiến chưa được mươi hiệp, đã bị Trương Phi tìm ra chỗ sơ hở, dùng mẹo bắt sống. Thì ra Trương Phi nhìn thấy lúc đầu chỉ là Trương Phi đóng giả. Chẳng mấy chốc quân Tây Xuyên đại bại, Trương Phi nhanh chóng chiếm lĩnh được Ba Quận.
Một đoàn đao phủ đẩy Nghiêm Nhan đến trước mặt Trương Phi, Nghiêm Nhan trước sau không chịu quỳ, còn mắng:
- Chỉ có tướng đầu rơi, chứ không có tướng đầu hàng!
Trương Phi xuống thềm, đuổi tả hữu lui ra, tự tay cởi trói, lấy áo cho Nghiêm Nhan mặc, dìu lên ngồi lên ghế cao rồi cúi đầu vái tạ xin lỗi. Nghiêm Nhan là người cương trực, thấy Trương Phi lễ độ khiêm tốn thế, cảm động và quy thuận. Kết quả là Trương Phi đã để Nghiêm Nhan đi đầu, dọc đường mười lăm quan ải do Nghiêm Nhan quản hạt, đều gọi ra đầu hàng.
Trương Phi chẳng phải mất một người lính, một giọt máu nào đã chiếm được Lạc Thành lại về
tới nơi trước cả Khổng Minh và Triệu Vân, lập được công đầu.

CHU DU DÙNG KẾ HOẢ THIÊU XÍCH BÍCH
 
Sau khi chiến thắng đại quân phiệt Viên Thiệu ở Quan Đô, Tào Tháo đã thống nhất được phía bắc Trung Quốc, thế lực ngày thêm lớn mạnh. Tiếp đến lại chiếm lĩnh Kinh Châu, dùng những tướng lĩnh ở Kinh Châu thành thạo thuỷ chiến như Sái Mạo,Trương Doãn.... huấn luyện thuỷ quân, tích cực chuẩn bị diệt nước Ngô.
Trong quân Tào, có một người tên là Tưởng Cán, vốn có chút tình bạn cũ với đô đốc Chu Du (175 - 210) nên xin với Tào Tháo được đi Đông Ngô để dò la tin tức quân sự. Tưởng Cán đến doanh trại quân Ngô, Chu Du đã biết được ý định của hắn, bèn vờ viết một lá thư đầu hàng của Sái Mạo, Trương Doãn, trong thư nói rằng: ''Không lâu nữa sẽ dâng đầu của Tào Tháo''. Tưởng Cán lập tức lấy trộm bức thư đó, rồi không kịp chào hỏi, bỏ ra về. Tào Tháo xem
thư, nổi cơn tức giận, không cần xem xét đầu cuối ra sao, giết Sái Mạo và Trương Doãn ngay
lập tức.
Sau này Tào Tháo mới soát xét ra rằng mình đã trúng phải kế phản gián của Chu Du, hết sức ân hận. Bởi vì trong quân Tào, phần lớn là người miền bắc, không quen đò giang sông nước, khi qua sông, thuyền chiến chòng chành, khá nhiều tướng sĩ đã bị ốm đau những vị tướng sở trường về sông nước như Sái Mạo, Trương Doãn thì bị giết mất rồi, lại càng chẳng lấy ai ra huấn luyện thuỷ quân.
Chu Du sai Bàng Thống vờ hàng Tào Tháo và ''hiến kế'' rằng: ''Dùng dây xích néo chặt ba mươi đến năm mươi chiếc thuyền chiến lại với nhau thành một bè, làm như thế binh lính ở phía bắc không quen thuyền bè sẽ không bị chao đảo trên mặt nước nữa.
Tào Tháo cho rằng, nếu như bị địch dùng hoả công, thì hết cách ẩn nấp. Bàng Thống nói:
- Dùng hoả công ắt phải nhờ sức gió, lúc này đang là ngày đông tháng giá, hễ hơi có gió thổi, thì mười phần đến tám chín phần là gió tây bắc, ta đang ở bờ bắc, Đông Ngô ở bờ nam, họ mà dùng hoả công, chẳng hoá ra lại tự mình đốt mình hay sao? Tào Tháo lại trúng kế liên hoàn của Bàng Thống, dùng dây xích cột chặt các thuyền chiến lại với nhau. Nhưng do không
có nội ứng, liên quân của Tôn Lưu không có cách nào đến gần thuyền của quân Tào để châm
lửa được.
Một hôm, Chu Du cho gọi các tướng lĩnh, bảo họ chuẩn bị lương thảo cho ba tháng, nhất định phải đánh cho quân Tào lui về. Lão tướng Hoàng Cái khuyên Chu Du hãy nên quy thuận triều đình, hai người tranh cãi nhau. Chu Du tức giận quá hô quân vào đẩy Hoàng Cái ra chém đầu. Các tướng sĩ hết lời khuyên can, xin hãy khoan hồng xử tội Hoàng Cái Chu Du bèn ra lệnh tả hữu nọc Hoàng Cái ra đánh đủ năm mươi gậy, đánh đến nỗi ông già này tan nát cả thịt da, máu me đầm đìa, ngất xỉu đi ngay tại chỗ. Toàn quân từ trên xuống dưới chẳng ai không ngấm ngầm thương xót: Ngày hôm sau, Hoàng Cái liền sai tâm phúc đưa thư cho Tào Tháo, nói ông ta không chịu nổi sự tức giận với Chu Du, chuẩn bị ra hàng Tào Tháo.
Tào Tháo sai người đi dò hỏi nghe nói Hoàng Cái quả thực là bị Chu Du đánh cho chết đi sống lại, bèn yên trí ngồi giương mắt ra chờ Hoàng Cái sang hàng. Được năm sáu hôm sau, Hoàng Cái lại gửi đi một bức thư nói: ''Chu Du canh gác rất nghiêm ngặt, không thoát ngay ra được, trong
mấy ngày này thế nào cũng có thuyền chở lương thực tới, mặt sông sẽ do tôi tuần tra, đến lúc ấy nhìn trên thuyền cứ thấy cắm cờ rồng xanh tức là thuyền chở lương thực, cũng tức là thuyền sẽ quy thuận triều đình.'' Tào Tháo mừng lắm, nhưng hắn đâu có biết rằng, đó chính là ''khổ nhục kế'' của Hoàng Cái.
Sau khi Hoàng Cái đã lừa gạt được lòng tin của Tào Tháo, chuẩn bị mấy chục chiếc thuyền lớn, trên thuyền chứa đầy rơm khô, lau sậy và đổ đẫm dầu, nhựa, trên che kín bằng vải dầu, trên mũi thuyền nào cũng cắm cờ rồng xanh. Tất cả mọi việc sắp đặt đâu vào đấy, mời Chu Du đi kiểm tra. Hôm ấy, gió nổi lên rất to, bọt sóng đập toé cả lên bờ.
Chu Du đứng nhìn một hồi, bỗng nhiên đầu váng mắt hoa, suýt nửa ngã nhào, về đến doanh trại liền lăn ra ốm.
Gia Cát Lượng đang ở Đông Ngô du thuyết cho Tôn Lưu liên minh lúc ấy cũng đến thăm và nói:
- Tôi có một bài thuốc, có thể chữa cho đô đốc được.
Nói xong viết ra mười sáu chữ
“Muốn phá Tào công
Phải dùng hoả công
Mọi việc đủ cả
Chỉ thiếu gió đông”.
 
Chu Du giật mình nói:
Ông đã biết căn bệnh rõ của tôi như thế, thì chữa như thế nào xin hãy chỉ bảo cho.
Gia Cát Lượng nói ông có phép thuật mượn gió đông, bèn sai người lập pháp đàn, cố ý làm trò huyền hoặc, tế trời mượn gió. Thực ra là Gia Cát Lượng rất hiểu thiên văn, xưa có câu ''đông chí nhất dương sinh'', lúc này dương khí mới nổi, thế nào cũng thổi gió đông.
Quả nhiên đến ngày đông chí, gió đông nam bỗng nổi lên. Hoàng Cái lại gửi một lá thư nữa cho Tào Tháo, hẹn rằng đêm ấy sẽ mang mấy chục thuyền lương thực sang bờ bắc xin hàng. Buổi tối Hoàng Cái dẫn một đoàn thuyền đến thẳng doanh trại của Tào Tháo. Đang ngồi xếp bằng trên thuyền chỉ huy chờ nghe tin vui, Tào Tháo chợt nghe thấy tiếng thanh la khua vang, trên mặt nước thoáng cái hiện ra mấy con rồng lửa, ''thuyền liên hoàn'' không thể tránh được vào đâu, cháy lan sang nhau thành một biển lửa. Đại quân Tôn Lưu thừa dịp này xuất kích trên toàn
tuyến, đánh gục mấy chục vạn quân của Tào Tháo. Cuối cùng Tào Tháo chỉ còn cách mang
theo một ít tàn quân bại tướng tìm phương chạy trốn.
Sau trận Xích Bích, thế lực Tào Tháo yếu dần. Thế là cục diện chân vạc giữa ba nước Nguy, Thục, Ngô đã hình thành.

CHU DU VỜ CHẾT DỤ QUÂN TÀO
 
Sau trận Xích Bích, Chu Du mang quân lên phía bắc chuẩn bị đánh chiếm Nam Quận.
Tào Tháo trước khi thua trận rút về Hứa Đô, sớm đã dự tính thế nào Chu Du cũng sẽ đi nước cờ này, nên trước khi rời khỏi Nam Quận đã để lại cho tướng giữ thành ở đây là Tào Nhân một mật kế, dặn rằng đến khi nào nguy kịch, thì hãy mở ra, theo kế mà giữ Nam Quận.
Quả nhiên, Chu Du đã đem đại quân tiến đánh Tào Nhân, trước hết đã đánh chiếm Lân Láng là nơi vốn tạo với Nam Quận thành thế ỷ dốc, khiến cho Nam Quận trở nên một toà thành
trơ trọi, tình thế trở nên hết sức nguy kịch. Tào Nhân liền mở mật thư của Tào Tháo ra xem,
lòng bỗng vô cùng mừng rỡ, ra lệnh cho toàn quân canh năm nấu cơm ăn, trời sáng, chia quân
làm ba mũi đi ra theo ba cổng thành, trên thành vẫn cắm cờ khắp nơi vờ phô trương thanh thế.
Chu Du từ xa đã nhìn thấy quân Tào rút ra ngoài thành, bèn bước lên chỗ cao làm đài quan sát, thấy trên mặt thành thấp thoáng bóng tinh kỳ, nhưng không có binh lính canh gác, lại thấy binh lính của chúng người nào cũng mang theo khăn gói, liền nghĩ bụng: Đúng là Tào Nhân chuẩn bị bỏ thành mà rút quân, bèn bước xuống khỏi đài quan sát, lệnh cho binh lính chia làm hai cánh quân tả hữu. Nếu tiền quân đánh thắng, thì cứ thế mà đuổi riết, bao giờ nghe thấy tiếng tù và thu quân, mới được lui quân. Sau khi lệnh cho Trình Phổ ,thống soái quân đội hậu vệ, bản thân Chu Du thân chinh đem quân chủ lực đánh vào thành.
Quân sĩ hai bên đối địch nhau, trống trận dóng lên, Tào Hồng tế ngựa ra khiêu chiến với Chu Du, Chu Du sai Hàn Đương tế ngựa lên đón đánh Tào Hồng. Hai bên đánh nhau chừng ba
mươi hiệp, Tào Hồng thua chạy. Tào Nhân thân chinh ra tiếp sức, Chu Thái phóng ngựa ra đón
đánh, hai bên đánh nhau được mươi hiệp, Tào Nhân cũng thua chạy, trận thế trở nên hỗn loạn Chu Du chỉ huy hai cánh quân đánh tới, quân Tào thua to, Chu Du dẫn quân đuổi tới chân
thành Nam Quận, quân Tào đều không vào thành, mà chạy trốn theo hướng tây bắc. Hàn
Đương Chu Thái tiếp tục mang quân đuổi theo. Chu Du thấy cổng thành mở toang, trên mặt
thành lại chẳng có người nào, bèn lệnh cho quân sĩ chiếm thành. Hàng chục lính kỵ binh xông
lên, Chu Du cũng ra roi ngựa lao theo, Tướng quân Tào là Trần Kiều ở trên chòi gác, thấy Chu
Du thân chinh vào thành, ngầm reo lên: ''Thừa tướng đúng là tính toán như thần''. Một hồi mõ
hiệu vang lên, từ hai bên, tên bắn xuống như mưa, quân lính của Chu Du tranh nhau vào thành
đều bị sa hố. Khi Chu Du vội vàng dừng cương ngựa chuẩn bị quay trở lại, bỗng bị một mũi tên
găm trúng vào xương sườn trái, ngã nhào xuống ngựa. Tướng Tào là Ngưu Kim thừa thế từ trong thành lao ra định bắt sống Chu Du. Hai tướng Từ Thịnh và Đinh Phụng liều mình cứu thoát. Quân của Tào Nhân mai phục ở trong thành nhất loạt ào lên, quân Đông Ngô giẫm đạp lên nhau, rơi xuống hào sâu, chết không biết bao nhiêu mà kể. Trình Phổ vội vàng cho lui quân.
Tào Nhân, Tào Hồng từ hai phía đánh về, quân Ngô thua to. Hai tướng Từ Thịch, Đinh Phụng
cứu được Chu Du đưa về bản doanh, bảo thầy thuốc lấy kìm rút mũi tên ra rồi buộc thuốc vào
vết thương. Chu Du đau đớn không chịu nổi? không thiết ăn uống gì hết. Tào Nhân được thể
mang quân đến trước trại quân của Chu Du bày thế trận, ngày đêm chửi bới khiêu khích. Một
hôm, Tào Nhân lại đến trước cổng trại chửi bới, Chu Du vẫn mang vết thương chưa khỏi hẳn ra
khỏi giường bệnh, mặc cho bao nhiêu người khuyên can, khoác áo giáp lên ngựa, mang theo
mấy trăm quân kỵ xông ra ngoài trại, đón đánh quân Tào.
Tào Nhân dừng ngựa dưới cờ, vung roi ngựa, lớn tiếng mắng rằng:
- Thằng nhãi Chu Du kia, chuyến này nhất định ông cho mày chết yểu, để không còn đám khinh quân đội chúng ông nữa!
Chưa mắng đứt lời, Chu Du từ trong đám kỵ binh xông ra khỏi hàng quân, quát lên:
Thằng thất phu Tào Nhân kia, nhìn thấy ông Chu mày chưa? Quân Tào nhìn thấy, hết thảy vừa kinh vừa sợ. Tào Nhân quay lại nhìn bộ tướng:
- Hãy mắng hắn đi!
Quân Tào lớn tiếng chửi mắng. Chu Du nổi giận, sai Phan Chương ra đánh, còn chưa kịp đọ sức với nhau, bỗng Chu Du kêu lên một tiếng, hộc máu miệng ra ngã khỏi mình ngựa, quân Tào thừa thế xông tới các tướng liều chết chống lại, hỗn chiến một trận cứu được Chu Du đưa về bản doanh.
Trình Phổ hỏi:
Chu đô đốc thấy trong người thế nào?
Chu Du khẽ bảo với Trình Phổ:
Vết thương của ta chẳng có gì nguy đến tính mạng, sở dĩ ở mặt trận ta thổ huyết ngã ngựa như thế, là để cho quân Tào thấy bệnh tình của ta nguy kịch, và như vậy chúng ắt sẽ khinh địch: Ngươi hãy mau gọi một số người đáng tin cậy, tới Nam Quận vờ đầu hàng, nói rằng ta đã chết. Tối nay Tào Nhân thế nào cũng nhân lúc người ta bối rối đến đây cướp trại.
Chúng ta sẽ cho quân mai phục ở bốn phía, như thế hoàn toàn có thể bắt được Tào Nhân.
Trình Phổ mừng rỡ nói:
- Kế này hay lắm!
Thế là truyền lệnh cho phát tang. Toàn quân sửng sốt kinh hoàng ai cũng bảo vết thương bị tên bắn của đô đốc tái phát mà chết. Tất cả các trại đều để tang.
Lại nói Tào Nhân lúc ấy đang ở trong thành bàn bạc với các tướng về tình hình quân sự, nói rằng Chu Du nổi giận, vết thương bị tên bắn vỡ ra, đến nỗi hộc máu tươi và ngã ngựa, chẳng bao lâu nửa, nhất định sẽ chết. Còn đang bàn bạc như thế, bỗng nghe báo có hơn chục quân lính bên Ngô chạy sang hàng, trong đó có hai người nguyên là quân Tào bị bắt làm tù binh. Tào Nhân vội cho vào để hỏi tin. Những người lính ấy đều nói: ''Hôm nay vết thương vì trúng tên của Chu Du tái phát, về đến doanh trại thì chết, toàn quân của họ từ trên xuống dưới đều đeo băng trắng để tang. Chúng tôi bị Trình Phổ lăng nhục nên nhân dịp này chạy sang xin hàng Tào tướng quân, và báo tin ấy''.
Tào Nhân cả mừng, bèn lệnh cho Ngưu Kim đi tiên phong, tự mình dẫn trung quân, Tào Hồng, Tào Thuần bọc lót phía sau, chỉ để mình Trần Kiều với một ít binh lính ở lại giữ thành, quân chủ lực tất cả đều tham chiến, sau canh một sẽ ra khỏi thành, tiến thẳng về phía doanh trại của Chu Du.

Đến trước cổng trại không thấy một người nào, chỉ thấy nào cờ nào thương cắm ở đó mà thôi. Tào Nhân chợt vỡ lẽ ra rằng: thôi chết, mắc mưu rồi'' và vội vàng định rút quân thì bốn bề tiếng pháo nổ vang, phía đông Hàn Đương, Tưởng Khâm đánh tới, phía tây Chu Thái, Phan Chương áp vào, phía nam Từ Thịnh, Đinh Phụng đánh lên, phía bắc Trần Vũ, Lã Mông đánh xuống. Quân Tào thua to, ba cánh quân gồm tiền quân, trung quân và quân bọc lót phía sau đều bị đánh tan hoang, đầu đuôi không ứng cứu được cho nhau. Tào Nhân mang theo hơn chục quân kỵ phá vòng vây chạy trốn, gặp Tào Hồng, hợp nhất lại với nhau. Đến canh năm, khi gần đến Nam Quận, một tiếng trống nổi lên, lại thấy mấy toán quân xông ra chặn đường, Tào Nhân không thể về Nam Quận, đành phải chạy trốn theo đường Tương Dương.

TRƯƠNG LIÊU XỬ BIẾN KHÔNG KINH HÃI
 
Mùa hạ năm 208, đất trời vùng trung nguyên nóng như một chiếc lồng hấp. Đô đình hầu
Trương Liêu nhận được tờ quân lệnh của Tào Tháo. Hoả tốc mang quân xuất phát, chuyển đến
giữ Trường Xã.
Trương Liêu ngầm tính trong bụng: Chắc thừa tướng lại có mưu mô thần diệu gì đây, và ngay sau đó đã lập tức truyền lệnh: triệu tập các tướng và quân sĩ, trong nửa canh giờ chuẩn bị tốt mọi mặt, chờ lệnh xuất phát. Đám quân sĩ đen nghịt đứng sát nhau thành từng đội ánh xà mâu sáng loáng; nhưng con ngựa chiến cao to cũng đứng thành hàng, cất vang tiếng hí.
Trương Liêu đôn đốc quan quân lần lượt làm theo từng việc, nhưng không ngờ trong quân lại
có kẻ phản bội. Bọn người đó nhờ bóng đêm che chở, đốt lửa lên để hòng gây thanh thế. Bóng
đêm đã tô đậm thêm mầu sắc căng thẳng sợ hãi nên tuy có một dúm người nhưng chúng cũng
làm cả đội quân của Trương Liêu phải lo sợ hoang mang. Chỉ trong nháy mắt, trại lính của
Trương Liêu bỗng xôn xao cả lên, ồn ào mãi không thôi".
Có người đã rảo bước đi tới trước ngựa của Trương Liêu, thở hổn hển báo rằng.
- Bẩm Trương tướng quân, có người nổi loạn, quân lính đang xôn xao.
Trương Liêu hết sức trấn tĩnh, mỉm cười nói với một tuỳ tướng quân đứng cạnh:
- Đừng làm rối lên thế. Khẳng định không phải tất cả quân sĩ trong trại nổi loạn, mà chỉ là một số người xấu làm bậy, hòng quấy rối quân tâm của ta.
Bỗng dừng lại trầm ngâm một lát, Trương Liêu ra lệnh:
- Những ai không muốn làm loạn thì cứ ngồi yên đấy!
Bốn người lính truyền lệnh tuân lệnh bước ra, nhảy lên mình ngựa, lần lượt đi qua một lượt các doanh trại. Tiếng truyền lệnh như từng đợt sóng vang xa: “Trương tướng quân ra lệnh, những ai không làm phản thì cứ ngồi yên một chỗ”. Chỉ trong chốc lát cả trại quân bỗng trở nên im lặng như tờ, mọi người tranh nhau ngồi yên một chỗ. Họ vừa ngồi yên thì bỗng thấy mấy chục tráng sĩ từ từ đi tới. Dẫn đầu đám người đó là Trương Liêu. Sau khi nhìn một lượt khắp cả mọi người, Trương Liêu đứng ở giữa hàng quân, không nói một lời nào.

Chiêu ấy của Trương Liêu giở ra đã dẹp yên được bọn người định mưu phản. Chẳng mấy chốc, quân tâm lại ổn định. Trương Liêu nhanh chóng bắt được kẻ chủ mưu, lập tức đưa ra chém đầu. Quân đội trở lại bình thường như cũ, quan quân trong toàn quân ai cũng phải khâm phục phong độ bình tĩnh trước lâm nguy của Trương Liêu!

ĐINH PHI THẢ TRÂU NGỰA LÀM LOẠN ĐỊCH
Mùa hạ năm 221, Tào Tháo đem quân từ Đông Quan (Đông Quan bắc tỉnh Thiểm Tây bây giờ) lén vượt Hoàng Hà, định đánh gục thế lực cát cứ ở đây là Mã Siêu. Tào Tháo đã cho đại quân lục tục theo nhau qua sông, còn bản thân mình cùng một trăm tráng sĩ ở lại bờ nam bọc lót phía sau.
Không ngờ, tình hình ấy bị bọn thám báo của Mã Siêu nắm được. Chúng đó đã ra roi thúc ngựa, phóng như bay về doanh trại báo cáo với Mã Siêu. Nghe được tin tức này, Mã Siêu mừng rỡ ra mặt: ''Đây là một dịp tốt để bắt sống Tào Tháo''. Ngay sau đó đã tập hợp hơn một vạn bộ binh, kỵ binh, hoả tốc đến nơi Tào Tháo sẽ vượt sông.
Đại quân của Tào Tháo đang lần lượt xuống thuyền, từng đợt từng đợt qua sông, có biết đâu quân của Mã Siêu đã đuổi sát sau lưng. Nhìn thấy gió bụi mịt mờ ở phía sau, cùng với tiếng hò reo vang trời, Tào Tháo bỗng giật mình chột dạ: ''Chết rồi! Đại quân của ta đã qua sông,
chỉ còn lại hơn trăm tráng sĩ, khó mà địch nổi đội quân ngoan cường của Mã Siêu''. Nói chưa
dứt lời quân lính của Mã Siêu ập đến nơi, giương cung đặt lẫy, ''vèo vèo vèo'' tên lao đi như mưa, rơi tới tấp xung quanh Tào Tháo. Ngay sau đó, Tào Tháo đã bình tĩnh lại, từng bước từng bước chỉ huy quân đội thứ tự qua sông.
Người của Mã Siêu đuổi tới mỗi lúc một gần, tên bắn tới mỗi lúc một thêm dày đặc, bộ tướng của Tào Tháo là Hứa Chử dậm châm sốt ruột:
- Thừa tướng còn không chạy đi, không kịp đến nơi bây giờ.
Nói rồi chạy ngay đến bên Tào Tháo, cõng ông ta xuống thuyền.
- Thừa tướng! Xin hãy qua sông ngay cho, đại quân ta ở bờ bên kia đang chờ người qua để chỉ huy.
Lúc ấy, tên ở phía sau bắn tới như cào cào, vừa dày đặc, vừa mạnh mẽ hơn.
- Ối! Tên lái thuyền kêu lên một tiếng, lao đầu xuống sông một mũi tên vừa bắn trúng cổ họng hắn. Cơn mưa tên lại ập xuống thuyền.
Hứa Chử thấy vậy cuống lên tròn xoe cả đôi mắt đỏ ngầu răng nghiến vào nhau kêu ken két, miệng không ngừng rên lên “trời ơi”, tay trái giơ cái yên ngựa lên làm cái lá chắn che lấy mặt Tào Tháo, tay phải cố hết sức chèo cho con thuyền nhích đi.

Một thoáng qua, quân của Mã Siêu đã đuổi tới gần. Giữa lúc ngàn cân treo sợi tóc đó, bỗng nhiên có một bầy trâu ngựa không hiểu từ đâu ra lao thẳng vào giữa đoàn quân của Mã Siêu. Thì ra đó chính là hiệu uý của Tào Tháo là Đinh Phi đã cố ý thả để lừa dụ và làm rối loạn quân địch. Quân tướng của Mã Siêu nhìn thấy, người nào người nấy mừng ra mặt, tranh nhau đi cướp trâu cướp ngựa không nghĩ đến việc truy bắt Tào Tháo nữa. Mã Siêu tức quá quát lên ầm ầm nhưng chẳng ăn thua gì, đành giương mắt ra nhìn con thuyền Tào Tháo ung dung vượt sông Hoàng Hà, thoát khỏi vòng nguy hiểm.