Tinh Hoa Trí Tuệ

TRIỆU SA CHO DÙNG QUÂN, LỪA QUÂN TẦN
 
Năm 270 trước Công nguyên (Tần Chiêu Tương Vương năm thứ ba mươi bảy).
Sáng hôm đó, trời quang mây tạnh, gió nhè nhẹ thổi. Trên con đường từ Hàm Đan, đô thành nước Triệu đến Ứ Dử chỗ biên thành, một cánh quân năm vạn người đang hành quân khẩn tốc.
Có thể nhìn thấy, ý chí chiến đấu của các binh sĩ rất cao.
 
- Tướng quân hạ lệnh, dừng lại, đóng trại tại đây.
Bỗng nhiên, từ trong trướng trung quân vọng ra tiếng kêu to của lính truyền lệnh.
Đội ngũ đang hành quân hoả tốc dài như một con rồng không nhìn thấy đâu là tận cùng đột nhiên
dừng di chuyển.
 
- Cái gì, mới cách đô thành có ba mươi dặm đường đã lập trại rồi?
- Chúng ta đi giải vây cho Ứ Dữ, tại sao vừa đi được một giờ đã dừng binh không tiến nữa?
…
Quân đội vừa dừng lại, các quan binh đã bắt đầu bàn tán.
- Tướng quân có lệnh, ai dám bàn tán làm rối việc quân, người đó phải chịu tội!
Chỉ thấy lính truyền lệnh cưỡi trên con ngựa cao lớn chạy qua, tay xách một đầu người nhỏ máu ròng ròng.
Rất nhiều người vừa nhìn thấy đã nhận ra ngay, người bị giết là một viên quan cờ hiệu vừa rồi mới xộc vào trướng trung quân, yêu cầu chủ tướng Triệu Sa tiếp tục tiến lên các quan binh ai nấy sợ hãi run cầm cập, ai còn đám đả động đến chuyện tiến quân cứu Ứ Dừ nữa?
 
Cứ như thế, quân đội nghỉ ngơi ở đó hai mươi tám ngày. Triệu Sa lệnh cho quan binh mỗi ngày đều phải làm thêm doanh trại và lũy chắn, rất có ý như là sẽ lưu trú trường kỳ ở đây:
Các quan binh trung, hạ cấp của quân Triệu mặc dù trong lòng bất mãn nhưng tiếc rằng quân lệnh như sơn, đành phải nhẫn nại.
Một hôm, có tên gian tế của quân Tần đến thám thính quân tình bị bắt.
- Được lắm, hôm nay chúng ta có thể thở phào được rồi:
- Chém thằng cha này trước rồi hãy nói.
Một tốp binh sĩ áp giải tên gian tế kia, trói gô cổ dẫn đến cửa trại.
Đang lúc chuẩn bị giết chết thì gặp Triệu Sa ra ngoài trại tuần thị quay về.
Cho nó xuống, dẫn đến trướng trung quân.
Triệu Sa dẫn tên gián điệp của quân Tần kia vào trướng trung quân, lại cho bày tiệc rượu linh đình, nhiệt tình tiếp đãi anh ta như thượng khách. Sau đó đích thân tiễn anh ta ra ngoài cổng trại.
Sau khi tiễn gián điệp nước Tần đi, Triệu Sa lập tức phát lệnh:
Toàn quân chỉnh đốn quân trang xuất phát, khẩn tốc tiến đến Ứ Dữ.
Trong một ngày đêm, quân Triệu đã tới sát Ứ Dử. Lúc này, một người tên là Hứa Lịch
bước vào trướng trung quân, đề nghị với Triệu Sa :
- Tướng quân, quân Tần không thể ngờ rằng quân ta lại thần tốc hành quân đến đây như thế này, nhưng hiện nay sĩ khí của chúng rất cao. Tướng quân phải tăng cường phòng thủ, đợi thời cơ phá địch, nếu không quân ta có lẽ sẽ bị thiệt hại lớn.
 
Triệu Sa nghe thế, gật đầu:
- Ngươi nói đúng.
- Tội vi phạm quân qụy không cho phép kiến nghị của tướng quân, xin hãy cân nhắc tình hình mà trừng phạt tôi!
 
- Hứa Lịch nói:
Ồ, đợi về đến Hàm Đam rồi hãy nói.
- Triệu Sa cười
- Ngươi có còn kiến nghị gì không?
Tôi cho rằng, quân ta nếu muốn chiến thắng, phải nên chiếm cứ vùng núi phía bắc của Ứ Dữ đầu tiên, như thế sẽ giành được quyền chủ động trong chiến tranh.
- Đúng, ngươi phân tích rất chính xác
- Triệu Sa gật đầu tán thưởng.
Ít lâu sau, cuộc chiến đấu đã được mở màn.
 
Triệu Sa làm đúng như đề nghị của Hứa Lịch, phát một vạn binh, cướp chiếm vùng núi phía bắc trước. Quân Triệu lợi dụng ưu thế tuyệt đối của địa hình, tiến công dữ dội vào quân Tần, đánh bại quân Tần kiêu ngạo ngang ngược, giải vây cho Ứ Dừ.
 
Sau cuộc chiến, Triệu Sa đặc biệt thỉnh công với Triệu Vương cho Hứa Lịch.
Ông còn giải thích với quan binh tại sao lại đình quân không tiến và tại sao lại thả gian tế đi.
 

Hoá ra, đóng quân tại nơi cách kinh thành ba mươi dặm và phóng thích gián điệp của quân Tần hiện tượng bề ngoài là quân Triệu sẽ không đi giải vây cho Ứ Dữ.

TRIỆU MẪU VIẾT THƯ NÓI VỀ ĐIỂM YẾU CỦA CON
 
Triệu mẫu sau ghi nhận được tin Triệu Vương bổ nhiệm con trai bà là Triệu Quát làm đại tướng thì ngày đêm đứng ngồi không yên. Bà biết con trai không phải là loại người làm đại tướng, trách nhiệm nặng nề như thế nó không đảm đương nổi đâu! Điều làm Triệu Mẫu không yên tâm nhất là, quân đội nước Triệu hiện nay đang cầm cự với quân Tần ở Trường Bình, Triệu Vương trúng kế phản gián của nước Tần, bãi bỏ nguyên đại tướng Liêm Pha.
 
Con trai chưa hề có kinh nghiệm chiến đấu đi nhậm chức, đánh trận bị thua, mất thành mất đất, điều này không chỉ có hại cho đất nước mà còn hại cả con trai.
 
Thế là bà quyết định viết một phong thư gửi Triệu Vương trần thuật những sự được mất lợi hại.
 
Trong thư Triệu mẫu viết rằng: ''Triệu Quát con trai tôi không có khả năng đảm nhiệm chức đại tướng. Đại Vương đừng có cho rằng nó là con trai của đại tướng Triệu Sa là nó nhất định cũng có tài năng của một đại tướng.
 
Thật ra sự khác biệt giữa cha con nó rất lớn. Cha nó
lúc còn sống làm đại tướng, mỗi lần được đại vương ban thưởng, không bao giờ giữ lại cho mình và người nhà mà đem toàn bộ phần thưởng cho các tướng sĩ chiến đấu dũng cảm.
Lúc nhận lệnh, toàn bộ thể xác và tinh thần đều tập trung vào việc dẫn binh đánh trận không hề hỏi
qua chuyện gia đình.
 
Thế nhưng, con trai tôi lại hoàn toàn không giống cha nó, đại vương ban thưởng của cải vàng bạc cho nó, nó đều cất trong nhà, lại còn luôn luôn chuẩn bị đặt mua phòng ốc điền sản. Chí hướng của nó chật hẹp như thế, đầu óc nông cạn như thế, làm sao có thể làm đại tướng cho tốt được? Tôi xuất phát từ sự an nguy của nước Triệu, thỉnh cầu đại vương đừng nên uỷ nhiệm con trai tôi làm đại tướng''.
 
Triệu Vương nhận được lá thư của Triệu mẫu, lắc đầu nói:
- Thiên hạ có người mẹ nào không vui mừng vì con trai mình được thăng quan? Mẹ của Triệu Quát không tán thành con trai làm đại tướng, thật là người kỳ quái, ta không thể nghe lời bà ta được.
 
Triệu mẫu biết Triệu Vương không nghe lời khuyến cáo của mình, nhất định sẽ bổ nhiệm Triệu Quát làm tướng thì giận dữ, lại viết cho Triệu Vương một lá thư nữa, nói rằng: “Tôi hiểu rõ con trai tôi, nhưng đại vương không nghe theo lời tôi, sau này Triệu Quát thua trận, đó không phải là trách nhiệm của tôi, xin đừng liên lụy đến tôi!”.
 
Triệu Vương đành phải đồng ý.
Quả nhiên không ngoài dự đoán của Triệu mẫu, sau khi nhậm chức đại tướng, Triệu Quát đã phế bỏ toàn bộ quân kỷ do Liêm Pha định ra, lại thêm chỉ huy sai lầm, kết quả binh bại thân vong.
 

Vì mẹ Triệu Quát đã có lời nói trước nên Triệu Vương không cho liên luỵ đến bà.

NGUỴ GIA BÀN CHUYỆN CHỌN TƯỚNG
 
Sáu nước Triệu, Sở, Yên, Tề, Nguỵ, hàn liên hợp lại chống Tần. Một lần, nước Triệu phái Nguỵ Gia đến nước Sở hội kiến với Xuân Thân Quân Hoàng Yết để bàn bạc về vấn đề liên minh quân sư.
 
Nguy Gia hỏi:
- Ngài có tướng quân lãnh binh chưa?
Xuân Thân Quân đáp:
- Tôi chuẩn bị gọi Lâm Vũ Quân làm chủ tướng
 
 Nguỵ Gia nghĩ: ''Lâm Vũ Quân là người khi giao chiến với nước Tần đã từng thua lớn, có tâm lý sợ hãi đối với nước Tần, làm sao có thể làm chủ tướng được?''.
 
Ông muốn nói thẳng ra nhưng lời đã ra đến cửa miệng lại bị nuốt vào. Suy nghĩ một lát, ông cười, nói lảng sang chuyện khác:
 
Khi còn trẻ tôi rất thích bắn tên, tôi sẽ kể một câu chuyện về bắn tên...
 
Xuân Thân Quân cao hứng nói:
- Hay lắm, ngài kể đi.
 
Thế là Nguy Gia bắt đầu kể:
- Khi xưa, nước Nguỵ có một xạ thủ nổi tiếng tên là Cánh Doanh, tay nghề bắn tên của ông thật là bách phát bách trúng. Một hôm, ông cùng Nguỵ Vương nhàn nhã tản bộ dưới kinh đào, bỗng họ thấy một con chim nhạn lớn từ phía đông bay lại.
Cánh Doanh nói với Nguỵ Vương:
Đại Vương, thần chỉ cần kéo cánh cung không, không dùng tên bắn cũng có thể làm cho con chim nhạn lớn kia rớt xuống.
Nguỵ Vương nói:
Cứ nói đùa? Dù cho kỹ thuật bắn tên có cao siêu đến mấy, không lắp tên chỉ kéo cung dây cung không chẳng phải là giương cung vô ích sao? Cánh Doanh nói:
- Đâu dám nói đùa với đại vương, đại vương, hãy xem...
Đang còn nói thì con chim nhạn đã bay đến trên đỉnh đầu. Cánh Doanh lập tức giương cung nhưng không hề lắp tên, chỉ nghe thấy tiếng dây cung bật một cái, con nhạn kia quả nhiên đã rơi xuống đất cùng tiếng dây cung.
Nguỵ Vương vô cùng kinh ngạc, thán phục. Cánh Doanh nhặt con nhạn lên, nói:
- Thật ra, con nhạn này đã bị thương từ trước rồi.
- Tại sao tiên sinh lại biết?
Con nhạn này bay rất chậm, cho thấy nó đã bị thương kêu thê thảm cho thấy nó đã thất tán với đàn nhạn từ rất lâu. Vết thương còn chưa khỏi hẳn, nỗi lo sợ còn chưa dẹp, cho nên con chim sợ cung này vừa nghe thấy tiếng đây cung đã sợ hãi bay lên cao. Kết quả
miệng vết thương bị rách, không chống nổi, tất nhiên sẽ rớt xuống đất.
 
Nguỵ Gia kể xong câu chuyện, lại nói:
Lâm Vũ Quân cũng là con chim sợ cung, ông ấy đã bị cung của nước Tần bắn bị thương.. Vấn đề mời ông ấy làm chủ tướng đánh Tần xin ngài hãy suy xét lại Xuân Thân Quân nghe lời khuyến cáo khéo léo của Nguy Gia, cảm thấy rất có lý bèn gật đầu nói:

Tiên sinh nói đúng lắm, nhất định tôi sẽ suy nghĩ kỹ.

KẾ CƯỚP ẤN HỔ PHÙ ĐI CỨU TRIỆU CỦA HẦU DOANH
 
Câu chuyện xảy ra vào năm 257 trước Công nguyên.
Tín Lăng Quân của nước Ngụy do gắng sức khuyên Ngụy vương xuất binh cứu Triệu không thành nên đã ôm nỗi phẫn uất, định đích thân dẫn ba nghìn môn khách của mình, đơn độc kéo đến Hàm Đan, định liều mạng với quân Tần.
 
Hầu Doanh (? - năm 257 trước Công nguyên), môn khách của Tín Lăng Quân bèn can gián:
- Công tử, dựa vào mấy con người mà ngài mang theo này liều mạng với nước Tần hùng mạnh, há chẳng phải chết vô ích sao?
Tín Lăng Quân nói:
- Nhưng, vương huynh ta sợ uy lực Tần Vương, không dám xuất binh cứu nước Triệu.
Ta há lại có thể nhìn quân Tần vây khốn Hàm Đan, đối với nước Triệu thấy chết mà không cứu sao? Huống hồ, ở đó còn có chị gái ta.
- Điều đó cũng không thể hành sự vội vã như thế được. Tôi nghe nói, nửa binh phù bên phải do Tấn Bỉ, tướng quân nước Nguy giữ đang nằm trong vương cung Ngụy, chỉ cần lấy được vật đó là ngài có thể đoạt được binh quyền của Tấn Bỉ. (Thời cổ, bằng chứng dùng để điều binh chia làm hai nửa, nửa phải để ở triều đình, nửa trái giao cho tướng lĩnh thống soái, chỉ có khi hai nửa binh phù hợp nhất với nhau mới có thể điều động được quân đội).
- Nhưng nội cung của vương huynh ta cảnh giới rất nghiêm ngặt, người bình thường không thể vào được!
Công tử đừng lo, tôi đã có cách. Tôi nghe nói trước đây công tử đã từng báo mối thù giết cha cho Như Cơ.
Có việc đó, Như Cơ vẫn luôn rất cảm ơn ta.
Thế thì tốt. Công tử, Như Cơ chẳng phải là người được Nguỵ Vương sủng ái nhất sao? Tại sao công tử không nhờ Như Cơ giúp mình lấy một nửa binh phù?
- Đúng! Được tiên sinh nói như thế, lòng ta đã sáng ra nhiều.
Lời Hầu Doanh đã gợi ý cho Tín Lăng Quân, ông lập tức đến vương cung cầu trợ Như Cơ. Như Cơ dễ dàng giúp Tín Lăng Quân ăn cắp được nửa binh phù kia.
Tín Lăng Quân lập tức định kéo đi cướp binh quyền của tấn Bỉ.
- Công tử? hãy khoan - Hầu Doanh ngăn Tín Lăng Quân lại.
- Tiên sinh, cứu thành như cứu hoả, ta phải gấp gáp tiến đi.
- Công tử đừng vội, Tấn Bỉ thấy tấm binh phù này có thể ngoan ngoãn giao quyền xuất binh thì không nói làm gì, nếu ông ta từ chối không chịu thì sao?
- Cái này cũng có thể xảy ra, tiên sinh thấy thế nào?
Tôi có người bạn thân tên là Chu Hợi, là một đại lực sĩ, tôi sẽ nhờ ông ấy đi cùng công tử. Nếu tấn Bỉ không giao quyền xuất binh, hãy để Chu Hợi giết hắn luôn đi.
- Được!
Tín Lăng Quân dẫn bọn Chu Hợi đến nơi đóng quân của quân Ngụy, lấy tấm binh phù ăn cắp được ra, giả truyền mệnh lệnh của Nguỵ Vương để Tấn Bỉ giao quyền xuất binh.
Tấn Bỉ nhận lấy tấm binh phù, đối chứng với nửa binh phu mà ông ta mang theo thấy hoàn toàn phù hợp. Nhưng ông ta vẫn ngờ vực bèn nói với Tín Lăng Quân:
Đại vương giao cho tôi thống soái mười vạn đại quân đóng trại ở đây, can hệ rất lớn, ngài đơn thân đến thay thế tôi, đâu có thể được?
 
Tín Lăng Quân quay sang ngầm ra hiệu cho Chu Hợi ở bên cạnh, Chu Hợi lập tức vung cây chuỳ sắt lớn nặng hai chục cân lên, bổ một nhát, trong nháy mắt đầu Tấn Bỉ đã nát bét.
 

Tín Lăng Quân đoạt được quân quyền, bèn thống soái đại quân đến cứu viện nước Triệu, đại phá quân Tần, do đó đã giải được vây cho Hàm Đan, đô thành nước Triệu.

MAO TOẠI TỰ TIỄN CỬ, THUYẾT SỞ VƯƠNG
 
Năm 257 trước Công nguyên, quân Tần bao vây Hàm Đan, đô thành nước Triệu. Bình Nguyên Quân Triệu Chứng của nước Triệu nhận lệnh sang nước Sở xin viện binh. Ông chọn ra mười chín thực khách môn hạ văn võ song toàn, đang chuẩn bị xuất phát. Lúc này có một thực khách tên là Mao Toại tự tiến cử mình với Bình Nguyên Quân, xin được cùng đến nước Sở.
 
Bình Nguyên Quân hỏi:
- Ngài ở dưới cửa tôi được bao lâu rồi?
Mao Toại đáp:
- Đã ba năm rồi.
Bình Nguyên Quân lạnh lùng nói:
Một người tài năng sống trên đời giống như một cái dùi giấu trong bọc, mũi nhọn của cái dùi có thể nhìn thấy ngay. Nhưng ngài ở chỗ tôi đã ba năm rồi, tôi chưa hề nghe nói ngài có điểm nào nổi bật. Ngài đã không có tài năng gì, mang ngài đi theo có tác dụng gì?
 
Mạo Toại nói:
Nếu Mao Toại tôi bị để trong bọc từ trước thì đã có thể trổ hết tài năng ra rồi, đâu chỉ có là mũi nhọn của cái dùi hé lộ ra? Bình Nguyên Quân thấy ông giỏi ăn nói, thái độ lại thành khẩn bèn dẫn ông đi cùng.
 
Đến nước Sở, Bình Nguyên Quân bàn bạc chuyện liên hợp đánh Tần với Sở Khảo Liệt Vương trong triều đường, Mao Toại cùng mười chín người kia chờ dưới bậc thềm. Bình Nguyên Quân và Sở Khảo Liệt Vương đàm phán hàng nửa ngày cũng vẫn chưa có kết quả.
 
Lúc này, Mao Toại không chịu nổi nữa bèn đi thẳng đến bên Bình Nguyên Quân, nói:
- Nên hay không nên liên hợp kháng Tần, mấy câu nói là được, tại sao hàng nửa ngày rồi vẫn chưa nói xong?
 
Sở Vương nổi nóng:
- Ta bàn chuyện đại sự thiên hạ với chủ nhân ngươi, đâu cần ngươi chõ mồm vào?
Còn không mau đi khỏi đi? Mao Toại cầm thanh bảo kiếm, bước nhanh đến sát Sở Vương, nói:
- Đại sự thiên hạ, người thiên hạ đều có phần được nói, tại sao lại gọi là chõ mồm vào?
- Sở Vương thấy ông cầm bảo kiếm, trong lòng rất sợ hãi, ngoài miệng đã dịu hẳn:
- Thế thì, ta cũng muốn nghe xem ông có cao kiến gì?
Mao Toại nói:
- Nước Sở có năm nghìn dặm đất, một trăm vạn binh giáp, có thể nói là uy thế lẫy lừng. Nhưng, Bạch Khởi của nước Tần, thằng cha vắt mũi chưa sạch này chỉ đem có mấy vạn binh mã đả chiếm được mấy toà thành của ngài, lấy đi quốc đô của các ngài đổi thành Nam Quận của nước Tần, tổ tiên các ngài cũng bị chúng chà đạp. Sự sỉ nhục như thế, thù hận như
thế, mỗi người dân nước Sở trọn đời trọn kiếp cũng không thể nào quên, chẳng lẽ đại vương không muốn rửa nhục báo thù? Nay bàn bạc chuyện kháng Tần với ngài cũng chẳng phải vì nước Sở, sao có thể chỉ vì nước Triệu được?
 
Mấy câu nói này giống như mũi dùi khoan vào chỗ yếu hại của Sở Vương, Sở Vương không có cách nào, biện bác được, đành phải mềm mỏng nói:
- Đúng, đúng, tôi đồng ý liên hợp kháng Tần với quý quốc.
Thế là Mao Toại sai thị tùng đứng bên Sở Vương mang máu gà, máu chó và máu ngựa ra, bưng chiếc chậu đồng đựng máu, quỳ trước mặt Sở Vương nói:
- Ngài nên uống máu trước để biểu thị thành ý liên hợp kháng Tần, sau đó là chủ nhân của tôi, sau nửa là tôi. Dăm câu ba điều của Mao Toại đã khiến Sở Vương và Bình Nguyên Quân uống máu ăn thề. Mười chín người dưới bậc thềm đều bái phục dũng khí và tài ăn nói của Mao Toại, họ xôn xao bàn luận:
- Cái dùi này, hôm nay coi như đã trổ hết tài năng!

Bình Nguyên Quân trở về nước Triệu, bái Mao Toại làm thượng khách

QUÝ LƯƠNG KHUYÊN VUA NGỤY KHÔNG GÂY CHIẾN
Quý Lương đi gấp rút ngày đêm, hướng tới đô thành nước Nguy. Bất luận mưa gió hay nắng to, ông đều không dám ngừng bước. Ông cần phải trở về nước Nguy trước khi Ngụy Vương phát binh công đánh Hàm Đan đô thành nước Triệu, khuyên ngăn Ngụy Vương chớ nên làm việc xuẩn ngốc đó.
 
Khi ông về đến đô thành nước Nguy, dò la tình hình, được biết rất nhiều đại thần đều phản đối chuyện đánh Triệu này chỉ có điều không có cách nào khuyên can thức tỉnh được Nguỵ Vương đành phải lắc đầu thở dài.
 
Họ cảnh tỉnh Quý Lương:
- Bao nhiêu đại thần đều không có cách nào thay đổi được chủ ý của Nguỵ Vương việc gì ông phải tự chuốc khổ vào mình?
Quý Lương từ lâu đã gác việc được mất của cá nhân, thậm chí là cả tính mạng ra đằng sau, ông tiến thẳng đến vương cung. Nguy Vương thấy Quý Lương mồ hôi đầm đìa bước vào cung, tưởng rằng bên ngoài xảy ra tình hình trọng đại gì liền bảo ông bình tĩnh lại rồi từ từ nói.
 
- Lần này thần ra ngoài có gặp một con người rất kỳ quái..
- Quý Lương nói với Nguy Vương.
 
- Con người đó kỳ quái ở điểm nào?
 
Mấy hôm nay bị các đại thần phản đối chuyện phát binh đánh Triệu đến mức đầu óc mê muội, nghe nói gặp quái nhân, Nguỵ Vương thấy rất mới lạ bèn giục Quý Lương nói tiếp.
Sự việc thế này, - Quý Lương tiếp tục kể - ở trên đường thần gặp một người ngồi trên xe ngựa, đang đi về hướng bắc thần hỏi ông ta đi đến đâu? Ông ta đáp muốn đến nước Sở.
Thần bảo ông ta nước Sở ở phía nam, tại sao lại đi về phía bắc? Ông ta không đồng ý nói:
''Ông không phải lo, ngựa của tôi chạy cực kỳ nhanh''. Thần lại khuyên can ông ta:
“Ngựa chạy nhanh thì có tác dụng gì? Ông đi ngược đường rồi”. Ông ta vẫn hết sức tự tin, nói:
''Ông cứ lo vớ vẩn cái gì thế Tôi có đầy đủ lộ phí, phu xe của tôi có tay nghề đánh xe thành thạo, lo gì không đến được nước Sở?”. Thần biết có khuyên nửa cũng vô ích mới thở dài nói:
''Đáng tiếc là ông đã dùng xe tốt ngựa tốt sai chỗ, ông cứ đi như thế, chẳng phải là càng ngày càng xa cách nước Sở sao?''. Người kia không đáp lời nữa cứ đánh ngựa phi thẳng về hướng bắc.
 
- Thật là một quái nhân! - Nguy Vương cảm khái nói.
Người này có đến được nước Sở hay không, cái này chúng ta không cần quan tâm.
-Quý Lương không bỏ lỡ thời cơ, chuyển ngay sang vấn đề khác
- Nhưng nay đại vương muốn phát binh đánh nước Triệu lại là quan hệ trực tiếp đến sự thành bại? được mất của nước Nguỵ ta. Đại vương ỷ có lãnh thổ rộng lớn, quân giỏi lương nhiều, liền vô duyên vô cớ đi đánh nước Triệu, nhân đó mở rộng lãnh thổ nước Ngụy, hoàn thành nghiệp bá chủ. Thế nhưng, hành động không sáng suốt này tất sẽ bị nước Triệu và thiên hạ phản đối kịch liệt, như thế, đại vương làm
sao có thể làm bá chủ thiên hạ được? Hành động này càng nhiều, mục đích của đại vương càng xa vời, điều này có gì khác với cái người muốn đến nước Sở mà lại đi về phía Bắc?

Nguy Vương nghe Quý Lương nói, không hề nổi cơn lôi đình như trước mà lại khen Quý Lương nói rất có lý, liền lập tức huỷ bỏ kế hoạch đánh Triệu.

CAM MẬU KHÉO CAN GIÁN VUA TẦN
 
Tần Vũ Vương ôm hoài bão muốn hoàn thành đại nghiệp thống nhất thiên hạ. Một hôm, ông triệu tập tả thừa tướng Cam Mậu, hữu thừa tướng Sư Lý Tật đến bàn bạc việc đánh nước Hàn, hỏi thừa tướng không đồng ý.
 
Tả thừa tướng nói:
- Muốn đánh nước Hàn, cần phải liên hợp nước Nguy mới có lực lượng. Ở chỗ Nguỵ Vương, thần có thể đi thu xếp.
Tần Vũ Vương đồng ý với đề nghị của Cam Mậu. Cam Mậu rất khéo ăn nói, nhanh chóng đã thuyết phục được Ngụy Vương cùng phát binh đánh Hàn. Thế nhưng, ông lo sợ Sư Lý Tật lén lút hoạt động trước mặt Tần Vũ Vương, đến lúc đánh Hàn không thành sẽ bị mất mạng.
 
Thế là ông phái người đến báo cáo với Tần Vũ Vương:
- Công việc bên phía Ngụy Vương đã giải quyết xong, hay là chúng ta thay đổi ý định, không nên xuất binh nữa hay hơn.
Tần Vũ Vương liền đích thân đến tìm Cam Mậu, hỏi ông tại sao lại thay đổi ý định.
 
Cam Mậu nói:
- Muốn đánh thắng nước Hàn, không phải việc dễ dàng, nước ta phải tiêu hao rất nhiều tiền của, cũng không phải trong vài tháng mà kết thúc chiến tranh được. Nếu giữa chừng xảy ra biến cố gì, chẳng phải là công lao trước đó đều đổ xuống sông xuống bể hết sao?
 
- Mọi sự vụ có khanh chủ trì dẫn binh chiến đấu, còn phải lo sợ biến cố gì nữa?
- Tần Vũ Vương đồng ý, nói.
- Sự việc diễn biến khó mà dự liệu hết được. Trong lịch sử đã từng xảy ra một câu chuyện như thế này: Có một người cùng tên cùng họ với môn sinh của Khổng Tử là Tăng Sâm, phạm tội giết người, có người nói với mẹ Tăng Sâm rằng: ''Tăng Sâm giết người!''.
Mẹ Tăng Sâm đang dệt vải, nghe thế không thèm ngẩng đầu, nói ''Con trai tôi không giết người đâu''''. Lát sau, lại có người đến báo: “Con trai bà là tăng Sâm giết người đó!”. Người thứ hai vừa đi, người thứ ba lại đến kể: ''Tăng Sâm giết người phạm trọng tội, quan phủ đến bắt người đó'' Lần này Tăng mẫu tin vào lời đồn này, bà sợ hãi quẳng cả thoi chạy trốn.
 
- Tả thừa tướng kể cho quả nhân câu chuyện này, nó có quan hệ gì với việc xuất binh cướp nước Hàn?
 
- Tần Vũ vương không hiểu ẩn ý của Cam Mậu.
- Rất đơn giản - Cam Mậu giải thích
- Nếu thần dẫn thiên binh vạn mã tạm biệt đại
vương đi đánh Hàn, những người nói xấu thần chắc chắn sẽ có, vạn nhất đại vương cũng giống như mẹ Tăng Sâm, tin vào lời đồn tấu, như thế, hậu quả của thần sẽ bi thảm không thể nói hết, đại nghiệp đoạt lấy nước Hàn cũng nhất định sẽ đổ ra biển Đông…
 
Tần Vũ Vương nghe một lát rồi nói:
Để cho khanh một lòng dẫn binh đi chiến không phải lo lắng về sau, ta nhất định sẽ không nghe những 1ời nói xằng bậy, nếu như không tin, ta có thể viết một tờ giấy làm bằng chứng.
Tiếp đó, Tần Vũ Vương và Cam Mậu định ra một thoả ước, cất giấu ở Tức Nhượng.
Cam Mậu được bái làm đại tướng, dẫn năm vạn binh đánh thành Nghi Dương trước.
Nào ngờ suốt năm tháng trời vẫn không công hạ được thành, hữu thừa tướng nhân cơ hội, nói với Tần
Vũ Vương:
- Cam Mậu kéo dài thời gian lâu như thế, hay là muốn làm binh biến hoặc đầu hàng quân địch.
Tần Vũ Vương không qua được sự xúi giục của hữu thừa tướng liền hạ lệnh cho Cam Mậu lui binh. Cam Mậu phải người dâng lên Tần Vũ Vương một bức thư, trong đó chỉ viết hai chữ ''Tức Nhượng''. Tần Vũ Vương mở ra xem, biết mình đã nhẹ dạ tin lời gièm pha lung lay quyết tâm đánh Hàn, cảm thấy rất không phải với Cam Mậu. Thế mà cho tăng thêm năm vạn

binh ra tiền tuyến, rất cuộc đã đánh hạ được thành Nghi Dương.

XÚC LONG KHUYÊN THÁI HẬU
 
Triệu thái hậu vừa chấp chính đã gặp phải một sự việc rất gay go: Nước Tần tổ chức tấn công nước nước Triệu với quy mô lớn, lực lượng nước Triệu mỏng, yếu, khó mà chống cự nổi liền cầu cứu nước Tề.
 
Nước Tề đòi Trường An Quân, con trai thứ của Triệu thái hậu làm con tin thì mới đồng ý xuất binh. Thế nhưng, Triệu thái hậu vô cùng yêu quý cậu con trai này, bất luận thế nào cũng đều không nỡ rời con, thế công của nước Tần lại gấp gáp, làm thế nào đây?
 
Tả sư Xúc Long biết được việc này liền đến gặp Triệu thái hậu. Lúc này thái hậu vừa tiễn một tốp các đại thần đến khuyên bà đồng chuyện con tin, vì hai bên xảy ra tranh cãi, bà đang ngồi rầu rĩ buồn phiền. Thật ra Triệu thái hậu đã có chủ ý sẵn, nếu vị tả sư này cũng đến khuyên bà đưa Trường An Quân đi, bà nhất định sẽ nhổ một bãi nước bọt trước mặt ông để
biểu thị quyết tâm không đồng ý đưa con trai đi làm con tin.
 
Tả sư hình như biết được nỗi lòng của Thái hậu nên vừa gặp mặt ông đã hỏi điều nọ điều kia, tuyệt nhiên không nhắc đến chuyện Trường An Quân. Tiếp đó ông lại đề xuất với Thái hậu xin sắp xếp một công việc tốt đẹp, thoải mái cho con trai ông, hy vọng có thể biên chế vào đội ngũ vệ sĩ áo đen, có cống hiến trong việc bảo vệ vương cung.
 
Triệu Thái hậu thấy tả sư yêu quý con trai mình như thế, bà mau chóng có hứng thú, vui vẻ hơn:
 
- Tả sư, đàn ông các ông cũng yêu quý con trai mình như thế sao?
Tả sư đáp rất nghiêm túc:
Còn yêu quý hơn các bà mẹ nhiều.
Triệu Thái hậu như gặp được tri âm, hai bên có cùng chung ngôn ngữ bà nói rất cảm động”
- Đàn ông các ông không hiểu lòng người đàn bà, đàn bà yêu con trai mới ghê gớm hơn!
Tả sư đứng ngoài cổ vũ một hồi, cảm thấy đã đến lúc thuyết phục Triệu Thái hậu liền khéo léo chuyển đề tài câu chuyển đề tài câu chuyện sang Trường An Quân:
 
- Theo tôi, Thái hậu yêu con gái Yên Hậu hơn cả Trường An Quân.
 
Triệu Thái hậu lắc đầu lia lịa nói:
- Ông nhầm rồi, ta yêu Yên Hậu sao có thể sánh bằng yêu Trường An Quân?
Tả sư nắm chắc lấy bước ngoặt này, nói tiếp:
- Tôi còn nhớ khi thái hậu tiễn Yên Hậu xuất giá sang nước Yên, thái hậu kéo tay công chúa, nước mắt ròng ròng. Sau đó thái hậu luôn cầu khẩn cho Yên Hậu ở bên đó sinh con đẻ cái cho tốt để ngày sau kế thừa ngôi vua. Đó chẳng phải là dự tính cho lợi ích lâu dài của Yên Hậu sao? Theo ý kiến của tôi, đó mới gọi là thật sự yêu thương con cái.
Triệu Thái hậu không nói gì, chỉ nghiêng đầu nghe tả sử nói tiếp: Bắt đầu từ đây, những con cháu được phong hầu và kế thừa ngôi hầu của Triệu Vương từ ba đời trước, ngày nay đã không còn một ai nữa. Trong những người này có một số gặp tai hoạ, bản thân đã bị tuyệt diệt tai hoạ đến muộn hơn thì rơi vào đầu con cháu họ. Đó là do nguyên nhân nào tạo nên? Bởi vì địa vị của con cháu quân vương rất cao, nhưng họ không hề lập nên công trạng; được đãi ngộ hậu hĩnh nhưng không làm ra công tích gì. Sự mâu thuẫn nổi bật này đã đem lại tai nạn cho họ.
Nói đến đây, tả sử bưng chén trà lên nhấp một ngụm, nhân đó quan sát thái độ của Triệu thái hậu, thấy bà gật đầu liên tục như tỉnh ngộ điều gì, ông lại nói tiếp:
 
- Địa vị của Trương An Quân hiện giờ đã đủ cao rồi, đất đai phong cho cũng đủ nhiều rồi, quyền lực cũng càng ngày càng lớn, những cái này đều là thái hậu ban cho. Chỉ có điều, Thái hậu xem nhẹ một điều quan trọng nhất, đó là không tạo cơ hội cho Trường An Quân dựng công lập nghiệp, nếu có một ngày thái hậu ra đi, Trường An Quân sẽ dựa vào cái gì để có chỗ đứng ở nước Triệu? Như thế, dự tính của thái hậu cho Trường An Quân còn lâu mới sánh bằng cho Yên hậu, cho nên tôi nói thái hậu không yêu Trường An Quân bằng Yên Hậu là vì thế.
Triệu thái hậu đã hoàn toàn tiếp thu quan điểm của tả sư, bà nhẹ nhàng nói:
 

- Ông nói rất có lý, chuyện của Trường An Quân xin phó thác toàn bộ cho ông.

LÝ MỤC GIẢ VỜ NHÁT GAN, MÊ HOẶC HUNG NÔ
 
Một buổi sớm của năm 244 trước Công nguyên, ngoài Nhạn Môn Quan thuộc biên cương phía bắc nước Triệu, bụi đất mù mịt, cờ xí rợp trời trống kèn ầm vang.
 
Đan Vu Thiện Chinh hiếu chiến thống soái mười lăm vạn kỵ binh Hung Nô, phát động cuộc chiến tranh xâm lược nước Triều ở Trung Nguyên).
 
- Hà hà, cái tên Lý Mục (? - năm 228 trước Công nguyên) bất tài nhu nhược hôm nay lại muốn rụt đầu trong cổ áo, treo cao biển ''miễn chiến'' cho mà xem.
- Đúng đấy, hôm nay chúng ta nhất định sẽ đạp bằng sào huyệt của Lý Mục đỡ mất công cứ mỗi lần dụng binh lại bị vướng chân vướng tay.
- Chắc quân Triệu không dám bố trí mai phục đâu.
Ông cũng khéo lo, Lý Mục có gan bố trí phục binh thì hôm kia không đến nỗi bị mấy trăm kỵ binh của ta đánh bại.
Ừ nhỉ!
…
Đan Vu và các bộ tướng cưỡi chiến mã, cười cười nói nói tiến lên phía trước.
 
Ngày hôm kia chúng đã phái một toán quân nhỏ đến quấy rối doanh trại quân Triệu, quân đội của Lý
Mục chưa đánh đã tự thua. Quân Hung Nô chẳng mất chút sức lực nào đã cướp hơn một trăm con bò, dê, lại còn bắt được mấy chục quân Triệu.
 
Liền trong mấy năm, Lý Mục an doanh lập trại ở Nhạn Môn Quan, chưa hề xuất chiến bao giờ. Đan Vu nhận định rằng Lý Mục nhát gan sợ đánh nhau, mấy chục vạn quân đóng giữ biên giới của ông thật không đáng được để ý tới.
 
Vì vậy hôm nay Đan Vu điều động mười lăm vạn tinh binh, phát động cuộc tấn công quân Triệu từ chính diện. Quân đội tiên phong của quân Hung Nô đã đánh vào đại bản doanh của Lý Mục.
 
- Khởi bẩm quân chủ, trong trại quân Triệu không một bóng người Tướng tiên phong chạy đến báo cáo với Đan Vu.
 
- Hừ, thằng cha Lý Mục này chắc là đã cao chạy xa bay rồi.
- Đan Vu nói hết sức đắc ý
- Lệnh cho quân đội tiến cấp tốc.
Khi toàn bộ bộ đội chủ lực của quân Hung Nô đã tiến vào trận địa quân Triệu, bỗng nghe tiếng kèn hiệu từ xung quanh trại quân nhất tề vang lên, tiếng hò la như sấm. Chỉ thấy vô số quân Triệu từ bốn phương tám hướng tràn ra như từ trên trời rơi xuống.
 
- A Chúng ta rơi vào vòng vây rồi! Mau lui
- Đan Vu vội vàng hạ lệnh rút quân. Nhưng còn kịp sao được, quân Lý Mục trước kia sợ địch như cọp nay dường như ai nấy đều biến thành mãnh sư, hò hét vang này, vung tít đao kiếm giáo thương này, họ chém giết quân Hung Nô như nước lũ.
 
Sau trận chiến đầu ác liệt, Đan Vu bỏ lại hơn mười vạn thi thể, dẫn mấy nghìn binh mã, vứt mũ quẳng giáp tháo chạy về.
Từ đó, trong suất mười năm trời, quân Hung Nô không dám xâm phạm biên giới nước Triệu nữa.
 
Hoá ra Lý Mục tướng Triệu biết rõ tập tính kiêu ngạo ngang ngược của quân Hung Nô, vì vậy ông đã áp dụng sách lược muốn bắt nên cố ý thả. Ông lệnh cho bộ đội kiên thủ không đánh, thậm chí còn qui định trong quân. Nếu quân Hung Nô xâm nhập, toàn thể tướng phải về trại tự bảo vệ, không được nghênh chiến, ai dám bắt quân Hung Nô sẽ xử tử! Cứ như thế trong một thời gian dài, mặc cho quân Hung Nô nói ông nhát gan như thỏ đế, các binh sĩ cũng bắt đầu oán trách ông là tướng sợ địch. Triệu Vương thì càng trách cứ ông không có năng lực.

Nhưng Lý Mục vẫn chỉ thủ không công, rốt cuộc đã dụ được Đan Vu mắc câu, đánh một trận thắng lớn.

KẾ “QUÂN KHỎE ĐÁNH QUÂN MỆT” CỦA VƯƠNG TIỄN
 
Một ngày vào cuối thời Chiến Quốc, Tần Vương Doanh Chính sau khi tiễn đại tướng Vương Tiễn đến Bá Thượng vẫn còn muốn tiễn viên tướng yêu quý này thêm một đoạn nữa.
 
Vương Tiễn vội vàng chặn đầu ngựa của vua lại.
- Đại vương, không cần tiễn thêm nữa. Thiên lý tống hành cuối cùng phải có lúc từ biệt, hơn nữa, các đại thần trong cung đều đang đợi đại vương.
 
- Thôi được, lão ái khanh à, hy vọng lần chấn hưng lại nước Tần uy nghi ta này, xin ký thác nơi ái khanh. Lần trước ta không nghe lời ái khanh, để bọn Lý Tín xuất chiến, bị bại trận, mất mặt nước Tần chúng ta. Vương lão ái khanh biết nhận thức đại thể, nghĩ đến đại cục, thể lượng nỗi khó khăn của trẫm, trẫm rất vui mừng, rất cảm kích. Bệ hạ, bệ hạ nói cái gì thế, khai cương thác thổ, dẹp yên thiên hạ cho đại vương là bổn phận của đại tướng chúng thần. Tâu bệ hạ, người hãy về đi.
- Lão ái khanh, thế thì chúng ta từ biệt tại đây, chúc ái khanh mã đáo thành công.
- Đa tạ đại vương.
Vương Tiễn và Tần Vương dùng dằng ly biệt ở Bá Thượng rồi thống soái sáu mươi vạn đại quân tiến thẳng sang đất Sở.
- Tướng quân, chúng ta có nên tổ chức tấn công ngay không?
- Không, truyền lệnh của ta, nhiệm vụ hàng đầu của toàn quân sau khi tiến vào trận địa là xây dựng trại luỹ, sau đó nghỉ ngơi. Vừa vào đến nước Sở, Vương Tiễn bèn hạ lệnh cho các bộ tướng. Thế là đại quân lập trại, xây cao doanh lũy, dựng khéo công sự.
Ít lâu Sau, quân đội của nước Sở kéo đến đối trận, một ngày vài lần phái binh đến trước trại quân Tần khiêu chiến. Thế nhưng, quân Tần treo cao bảng miễn chiến mấy tháng liền, không thèm để ý.
Trong trại quân Tần, các binh sĩ, ngoài việc thao lyện như lệ thường ra, chỉ có ăn uống chơi ngủ. Vương Tiễn còn cho bộ phận quân nhu từ hậu phương vận chuyển hàng loạt bò, dê đến, giết thịt cho các quan binh hưởng dụng. Ít lâu sau, binh sĩ quân Tần được nuôi dưỡng khoẻ mạnh như những con bò đực.
Tin Vương Tiễn đóng cửa không đánh cuối cùng đã truyền đến kinh thành, thế là có người nói trước mặt Tần Vương rằng Vương Tiễn nhát gan sợ địch.
- Không được đoán mò, Vương lão tướng quân tự có kế sách phá địch.
 
- Tần vương vô cùng tin tưởng Vương Tiễn.
Quả nhiên, không lâu sau, tin chiến thắng từ chiến tuyến truyền về Quân Tần giao chiến với quân Sở đã giành được toàn thắng, quân Tần còn giết được Hạng Yên, danh tướng nước Sở.
 
Hoá ra, Vương Tiễn, đã sử dụng kế lấy quân mạnh đánh quân yếu. Quân Tần đóng cửa không đánh, dưỡng binh nghỉ ngơi, sĩ khí hết sức hưng thịnh. Còn quân Sở trong thời gian dài thịnh nộ hò hét ngoài cửa doanh luỹ quân Tần, ai nấy đều sức cùng lực kiệt, mệt mỏi vô cùng, không cần nói giao chiến, ngay cả không giao chiến cũng đã không chịu được nữa rồi.

Tướng lĩnh quân Sở bị dẫn đến chỗ bất đắc đã đành phải dẫn quân rút lui. Nhưng đó lại chính là điều Vương Tiễn mong chờ. Vừa thấy quân Sở lui về, Vương Tiễn lập tức lệnh cho quân Tần tấn công toàn tuyến. Quân Tần cường tráng dũng mạnh, tinh nhuệ vô cùng, trong giây lát đã đánh cho quân Sở đại bại

CAM LA MỚI MƯỜI HAI TUỔI ĐÃ ĐI SỨ
 
Thời Chiến Quốc, Tần Vương phái đại thần Thái Trạch sang nước Yên phá vỡ liên minh của nước Yên và nước Triệu. Yên Vương nghe theo lời Thái Trạch, cho thái tử Đan sang nước Tần làm con tin, lại xin Tần Vương phái một đại thần đến nước Yên làm tướng quốc.
 
Lã Bất Vi nước Tần phái Trương Đường sang nước Yên. Trương Đường nói:
- Tôi từng công đánh nước Triệu cho Tần Chiêu Vương, nước Triệu treo thưởng rằng:
ai bắt được Trương Đường sẽ được ban thưởng một trăm dặm ruộng đất''. Nay sang nước Yên nhất định phải đi qua nước Triệu, tôi không thể đi được.
Văn Tín Hầu Lã Bất Vi buồn bã quay về nhà. Người hầu hạ ông là một cậu bé mười hai tuổi là cháu trai của Cam Mậu tên gọi Cam La. Sau khi nghe được chuyện này, Cam la liền nói với Lã Bất Vi:
- Để cháu đi thuyết phục ông ấy bảo ông ấy đến nước Triệu.
Lã Bất Vi lớn tiếng quở trách:
- Bước mau! Ta đích thân mời ông ấy, ông ấy còn không chịu đi, chẳng lẽ ông ấy sẽ nghe lời đứa trẻ con à?
Cam La không chịu, nói:
- Trước kia Hạng Thác khi bảy tuổi đã là thày của Khổng Tử, nay cháu đã mười hai tuổi rồi. Nếu cháu không mời được ông ấy, ngài hãy chửi cháu sau cũng không muộn mà.
Lã Bất Vi nói:
- Thế thì đi mà thử xem.
Cam La gặp Trương Đường bèn hỏi:
- Công lao của tướng quân so với Vũ An Quân Bạch Khởi, ai lớn hơn?
Trương Đường đáp:
- Vũ An Quân phía nam đánh bại nước Sở hùng mạnh, phía bắc đánh bại nước Yên và nước Triệu, mỗi lần đánh là thắng, mỗi lần công là chiếm được, không biết đã thắng trận bao nhiêu lần, đoạt được bao nhiêu toà thành trì, ta làm sao sánh với ông ấy được?
Cam La lại hỏi:
- Thế thì so quyền lực của Văn Tần Hầu với quyền lực của Ưng Hầu Phạm Tuy, cái nào lớn hơn.
Trương Đường đáp:
Tất nhiên là quyền lực của Văn Tín Hầu lớn hơn.
Cam La nói:
- Ứng Hầu muốn công đánh nước Triệu, Vũ An Quân không đồng ý đi, chỉ ra khỏi Hàm Dương có bảy dặm thì chết ở Đỗ Bưu. Nay, Văn Tín Hầu đích thân mời ngài sang nước Yên làm tướng quốc, tướng quân lại kiên quyết không chịu, cháu còn chưa biết ngài sẽ chết ở chỗ nào đó!
Trương Đường vội vã sai người chuẩn bị hành trang để lên đường.
Cam La nói với Lã Bất Vi:
- Trương Đường đã chuẩn bị sang nước Yên, nhưng ông ấy còn hơi sợ nước Triệu, xin thừa tướng cho cháu mượn năm chiếc xe, để cháu sang nước Triệu dọn đường cho ông ấy.
Mấy hôm sau, Cam La đến nước Triệu. Triệu Tương Vương ra ngoài thành nghênh tiếp quan ngoại giao do nước Tần phái đến.
Cam La hỏi:
Yên thái tử Đan sang nước Tần làm cơn tin, đại vương đã biết chưa?
Triệu Vương nói:
- Biết.
Cam La lại hỏi:
- Trương Đường sang nước Yên làm tướng quốc, đại vương có biết không?
Triệu Vương nói:
- Cũng đã nghe nói.
Cam La nói:
- Đại vương đều đã nghe nói, chắc đại vương cũng biết rõ vị trí của quý quốc. Yên thái tử Đan sang Tần làm con tin là biểu hiện sự tín nhiệm của nước Yên đối với nước Tần; Trương Đường sang nước Yên làm tướng quốc là biểu thị sự yên tâm của nước Tần đối với nước Yên. Hai nước Tần, Yên hữu hảo, chính là để giáp công quý quốc, để mở rộng dải đất Hà Gian
của tệ quốc. Nhược bằng đại vương hãy cắt năm toà thành ở gần Hà Gian nhượng cho nước Tần tôi sẽ xin với Tần vương, không cho Trương Đường sang nước Yên và trả Yên thái tử về, đoạn tuyệt quan hệ hữu hảo. Như thế nước Triệu hùng mạnh sẽ thu nhặt nước Yên nhỏ yếu, cái mà đại vương đạt được đâu phải chỉ là năm toà thành bị mất đi?
Triệu Vương lập tức cắt nhượng năm toà thành cho nước Tần. Thế là nước Tần trả Yên Thái tử Đan về, sau đó nước Triệu đánh nước Yên, lấy được ba mươi toà thành ở đại đất Thượng Cốc, nhượng cho nước Tần mười một toà thành trong số đó.

Ít lâu sau, Tần Vương phong cậu bé Cam La mười hai tuổi làm thượng khanh.

ƯU CHIÊN BA LẦN CAN GIÁN HOÀNG ĐẾ TẦN
 
Ưu Chiên là kép hát trong cung điện của nước Tần, đừng có thấy ông hình thấp lùn,
mặt mày xấu xí mà coi thường. Ông rất biết ăn nói, khiến người ta cười bò.
Một ngày đầu đông, Tần Thuỷ Hoàng thết tiệc thưởng công các đại thần văn võ trong cung. Không may trời đổ mưa, các vệ sĩ đứng gác dưới bậc thềm bên ngoài cung bị ướt như chuột lột, ai nấy lạnh tím môi, răng đánh cầm cập.
 
Ưu Chiên hát một đoạn kịch xong, đi ra ngoài trông thấy cảnh tượng ấy, ông rất thông cảm liền nói với họ: Tôi sẽ nghĩ cách cho các anh được nghỉ ngơi. Có điều, lát nữa tôi gọi các anh, các anh phải đáp lời là ''có!''.
Các vệ sĩ gật đầu đồng ý.
Ưu Chiên quay vào trong cung, cao giọng gọi:
Các vệ sĩ.
Bên ngoài các vệ sĩ đồng thanh đáp:
- Có!
Ưu Chiên nói:
Các anh tuy vừa cao vừa to nhưng lại phải đứng trong mưa, còn ta tuy vừa lùn vừa nhỏ nhưng rất may mắn lại được nghỉ ngơi trong cung!
Tần Thuỷ Hoàng nghe ưu Chiên nói lên nỗi khổ của các vệ sĩ liền bảo:
- Cho một nửa vệ sĩ về phòng nghỉ, đến giờ lại ra thay gác.
 
Lại có lần, Tần Thuỷ Hoàng triệu tập quần thần bàn bạc, muốn làm một vườn thượng uyển dài mấy trăm dặm, nuôi các kiểu các loại cầm thú quý hiếm để ông ngắm xem.. Ưu Chiên cối khen ngợi:
 
Bệ hạ, ý kiến này thật là tuyệt diệu! Nuôi nhiều thú bên trong, đến khi quân dịch đánh tới, bệ hạ chỉ cần lệnh cho chúng dùng sừng chặn là được. Tần Thuỷ Hoàng cười cười, từ bỏ ý định làm vườn thượng uyển lớn.
Sau khi Tần Thuỷ Hoàng chết, con trai là Hồ Hợi lên làm Tần Nhị Thế. Để làm cho kinh thành Hàm Dương trở nên tươi đẹp hơn, ông bèn hạ lệnh quét một lớp sơn tường thành, như thế sẽ phải tiêu tốn rất nhiều, rất nhiều tiền của và sức lực.
Ưu Chiên nghe được mệnh lệnh đó liền vỗ tay xướng lên rằng:
Tường thành sơn bóng loáng,
Địch không có đường lên;
Tường thành sơn lãng đáng,
Địch bò lên, dính liền!
Ưu Chiên hát xong, lại cố bình tĩnh làm ra vẻ khó xử, nói:
- Có điều là những vật đã được quét sơn thì không được phơi nắng, phải để khô trong bóng râm, sơn mới không bị rơi rụng. Thần thấy bệ hạ hãy xây dựng một toà thành nhà lớn có thể bao trùm lên toàn bộ thành rồi mới quét sơn tường thành sau.
 

Tần Nhị Thế nghe vậy, đành phải xua tay nói: thế thì thôi vậy.

KẾ DẤY BINH CỦA TRẦN THẮNG
 
Tháng bảy, năm thứ hai đời Tần Nhị Thế (năm 209 trước Công nguyên), có hai sĩ quan Tần áp giải chín trăm tráng đinh đến đóng quân ở Ngư Dương (nay là huyện Mật Vân, thành phố Bắc Kinh). Lúc này đang là mùa hạ, trời thường đổ mưa, đội ngũ đi tới xã Đại Trạch, huyện Kỳ (nay là phía tây nam huyện Túc, Tỉnh An Huy), vì vùng này gần với sông Hoài, một
nhánh của sông Chuẩn, địa thế thấp trũng, mưa lớn lại kéo dài mấy ngày nên làm tràn ngập khắp các con đường. Đội ngũ đành phải hạ trại đợi trời nắng rồi đi.
 
Trong đội ngũ chín trăm người này có hai người đàn ông cường tráng, được bầu làm đội trưởng. Một người tên gọi Trần Thắng (? - năm 208 trước Công nguyên), người Dương Thành (nay là phía đông nam huyện Đăng Phong, tỉnh Hà Nam), một người tên gọi Ngô Quảng (? - năm 208 trước Công Nguyên), người Dương Hạ (nay là huyện Thái Khang, tỉnh Hà Nam).
Đêm hôm đó, ở trong lều, họ đang thì thầm to nhỏ xem làm thế nào để chạy thoát khỏi cõi chết.
 
Nguyên là, theo pháp luật triều Tần, chậm trễ kỳ hạn sẽ bị chém đầu, mà hiện giờ không thể đi được, cũng không thể đến Ngư Dương đúng hạn được.
Trần Thắng nói:
- Đã sai hạn, đến đâu cũng chết, bây giờ trốn đi bị bắt được cũng chết, nhược bằng dứt khoát liều chết làm phản thôi!
Ngô Quảng nói:
Triều đình lớn mạnh như thế, làm sao chúng ta tạo phản được?
Trần Thắng nói:
Người thiên hạ chịu đựng nỗi khổ bạo chính của Tần hoàng đế rất lâu rồi Nghe nói hoàng đế Nhị Thế là con trai thứ của Tần Tuỷ Hoàng, lẽ ông ấy không được kế thừa ngôi hoàng đế. Người làm hoàng đế là phải, là công tử Phủ Tô, đại ca của ông ấy! Vì Phù Tô thường khuyên cha đừng nên giết người nhiều nên bị Tần Thuỷ Hoàng phái đi giữ Trường Thành: Nay nghe nói Nhị Thế vì tiếm ngôi đã hại chết công tử Phù Tô. Dân chúng chỉ nghe nói Phù Tô rất
anh minh nhưng còn không biết tin về cái chết của ông. Hạng Yên, đại tướng nước Sở từng lập chiến công hiển hách, đối với bộ hạ lại vô cùng yêu thương, rất được lòng người. Có người nói ông ấy đã chết, có người nói khi nước Sở bị diệt vong, ông ấy đã trốn đi, người nước Sở chúng ta rất nhớ thương ông ấy. Nếu bây giờ chúng ta giả mượn danh nghĩa của công tử Phù Tô và Sở tướng Hạng Yên, kêu gọi dân chúng thiên hạ phản đối Tần Nhị Thế, người hưởng ứng khởi nghĩa nhất định sẽ rất nhiều.
 
Ngô Quảng thấy rất có lý liền đồng ý cùng làm với Trần Thắng. Người đương thời đều rất mê tín quỷ thần, hai người bèn quyết định lợi dụng điểm này, giành lấy sự tín nhiệm của chín trăm tráng đinh trước. Họ ra chợ mua một mảnh vải, bên trên dùng chu sa viết ba chữ lớn “Trần Thắng Vương”, sau đó ngầm nhét mảnh vải này vào bụng một con cá một tráng đinh ra chợ mua được con cá này về, khi mổ bụng phát hiện thấy dòng chữ này, việc đó trong phút
chốc đã truyền khắp các tráng đinh.
 
Tối hôm đó, Trần Thắng lại gọi Ngô Quảng đến một ngôi miếu nát gần chỗ cắm trại, đốt đuốc trong một cái lồng tre, sau đó đặt nó trong đám cỏ, từ xa nhìn lại rất giống như “ma trơi” đang toả sáng lúc mờ lúc tỏ, Ngô Quảng còn nấp ở đó giả giọng hồ ly, kêu lên rằng:
- Đại Sở hưng, Trần Thắng vương.
Mọi người càng lấy làm kỳ lạ, cho rằng Trần Thắng là một ''Thiên tử chân mệnh''.
 
Ngô Quảng xưa nay rất yêu quý người khác, các tráng đinh đa số đều hợp với ông:
Một hôm, nhân lúc hai võ quan uống rượu say, ông cố ý đòi các võ quan cho, họ về nhà, muốn dùng những lời này để kích thích họ, khiến họ nổi nóng, hạ nhục mình trước mặt mọi người, khêu lên sự bất bình của các tráng đinh. Hai sĩ quan kia nào biết đó là kế, quả nhân vung rọi, hằm hằm vụt cho Ngô Quảng mấy cái. Ngô Quảng chửi mắng rầm rĩ, hai viên sĩ quan liền rút kiếm định đâm, Ngô Quảng, Trần Thắng thấy thời cơ đã đến liền xông vào đoạt kiếm của họ, đâm chết ngay tức khắc. Tiếp đó, Trần Thắng, Ngô Quảng kêu gọi mọi người đứng dậy tạo

phản, chín trăm tráng đinh nhất tề hưởng ứng, dựng sào mà lên. Thế là cuộc đại khởi nghĩa nông dân vĩ đại đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc đã nổ ra.

NGƯỜI LÀM BẾP ĐI SỨ CỨU VUA TRIỆU
 
Sau khi tướng quân Vũ Thần, bộ hạ của Trần Thắng chiếm được Hàm Đan, được sự xúi bẩy của hiệu uý tả hữu Trương Nhĩ, Trần Dư, ông đã tự lập làm Triệu Vương. Trần Thắng nghe tin vô cùng thịnh nộ, định chém đầu toàn bộ gia quyến của bọn Vũ Thân, sau đó phát binh đánh Triệu.
 
Lệnh tiễn của ông vừa được rút ra thì tướng quốc Phòng Quân khuyên rằng:
- Bạo Tần còn chưa tiêu diệt được, chẳng lẽ còn dựng lên một cường địch nửa?
Theo tôi nhược bằng ta phái người đến chúc mừng, đồng thời bảo họ phát binh đánh Tần từ phía tây.
 
Trương Nhĩ, Trần Dư thấy Sở Vương Trần Thắng phái người đến chúc mừng liền nhắc nhở Triệu Vương:
- Ngài tự lập làm Triệu Vương, Sở Vương tất sẽ không vui, phái sứ thần đến chúc mừng chẳng qua là tương kế tựu kế mà thôi. Diệt được nước Tần, họ sẽ đến diệt chủng ta.
 
Chi bằng ta lấy nước Yên ở phía bắc thay cho việc đánh Hà Nội ở phía nam, sau khi thành công, Sở Vương sẽ không thể làm gì được ta nữa.
 
Triệu Vương thấy có lý bèn phái Hàn Quảng dẫn quân đánh Yên. Nào ngờ Hàn Quảng đến đất Yên, lại tự lập làm Yên Vương. Triệu Vương cùng Trương Nhĩ? Trần Dư dẫn binh đến phía bắc, đóng tại biên giới nước yên, chuẩn bị đánh Yên.
Một lần, Triệu Vương thuận chân ra ngoài đi dạo gặp quân Yên và bị bắt làm tù binh.
Chủ tướng quân Yên giữ ông lại làm con tin, đưa ra điều kiện yêu cầu chia một nửa đất thì mới thả Triệu Vương về. Mấy sứ thần mà nước Triệu phái đi đều bị giết chết, khiến cho Trương Nhĩ? Trần Dư không biết làm thế nào.
Lúc đó, trong quân Triệu có người đầu bếp bước ra nói:
- Tôi sẽ đi đàm phán với quân Yên, tôi đã có cách để Triệu Vương cùng về với tôi.
Ông đi đến đại doanh quân Yên, nói với chủ tướng quânYên:
- Ngài có biết Trương Nhĩ, Trần Dư là người thế nào không?
Tướng Yên nói:
- Họ là người hiền.
Đầu bếp nói:
- Ngài có biết họ muốn gì không?
Tướng Yên đáp:
- Muốn Triệu Vương của họ trở về mà thôi.
Người đầu bếp cười nói:
- Ngài còn không biết họ muốn làm cái gì sao? Triệu Vương Vũ Thần và Trương Nhĩ, Trần Dư họ điều khiển quân đội, không cần dùng đến chiến tranh cũng có thể chiếm được mấy chục toà thành của nước Triệu, họ đều có dã tâm muốn làm vua phía nam, lẽ nào chỉ cam tâm làm khanh tướng cho kẻ khác thôi sao! Địa vị của vua và tôi sao có thể so sánh được. Nay đại thế vừa định, cho nên không dám cả ba đều lập làm vua. Bấy giờ lấy tuổi tác lớn nhỏ sắp xếp
lập Vũ Thần trước để yên định lòng dân đất Triệu. Hiện giờ đất Triệu đã được yên định, hai người họ cũng muốn tự lập làm vua trên đất Triệu, chỉ có điều còn chưa có cơ hội.
 
Bây giờ ngài giết ông ấy, như thế họ sẽ có thể chia nước Triệu. làm hai rồi tự lập làm vua. Lấy thực
lực vốn có của nước Triệu đánh Yên đã là chuyện dễ dàng, nữa là lấy hai hiền vương liên hợp lại, lấy danh nghĩa sang hỏi tội đã giết vua, nước Yên sẽ nhanh chóng bị tiêu diệt thôi.

Tướng Yên thấy lời ông nói rất có lý, liền thả Triệu Vương ra, người đầu bếp kia vội đánh xe đưa Triệu Vương về.

LỜI NÓI CỨU DÂN CỦA CẬU BÉ Ở NGOẠI HOÀNG
 
Cuối thời Tần, để tranh giành thiên hạ, Tây Sở bá vương Hạng Vũ và Hán vương Lưu Bang hai bên đánh đi đánh lại, chém giết lẫn nhau, giao chiến rất lâu rồi mà vẫn bất phân thắng bại, cho thấy trạng thái giằng co kiểu kéo cưa. Do chiến tranh liên miên ba năm trời nên các binh sĩ khổ sở hết chỗ nói, dân chúng dìu già dắt trẻ đưa nhau đi lánh nạn, bỏ cả nhà cả cửa lại, người chết do già yếu bệnh tật nhiều vô số.
 
Một năm, Hạng Vũ phát binh đánh một trấn thành quan trọng chiến lược, đó là Ngoại Hoàng. Đánh đã lâu mà vẫn không hạ được, quân Tống đóng giữ Ngoại Hoàng phòng thủ hết sức ngoan cường. Vì chuyện này Hạng Vũ không thiết đến ăn uống, ngày đêm rầu rĩ, đang suy nghĩ xem mình có nên đích thân dẫn quân đến chi viện không thì đột nhiên thám tử phi ngựa đến báo cáo:
 
- Đại vương, hỏng rồi, quân Tống ở Ngoại Hoàng đã đầu hàng Bành Việt rồi, Hạng Vũ vốn tính bảo thủ cố chấp nghe thế nổi giận đùng đùng nói:
 
- Được lắm, Bành Việt tài đức thế nào mà lại giúp Lưu Bang mượn gió bẻ măng, không tốn mảy may sức lực gì mà ở giữa được lợi thế. Nào, nào, nào, truyền lệnh cho toàn quân, theo ta đi đạp bằng Ngoại Hoàng, bắt sống Bành Việt?
 
 
Tạm không nói đến chuyện bên này, Hạng Vũ nộ khí đùng đùng dẫn đại quân hoả tốc tiến đến Ngoại Hoàng.
 
Bành Việt kia cũng là nhà quân sư thông hiểu chiến lược chiến thuật, ông biết rằng dựa vào thực lực hiện có của mình khó mà chống chọi với Hạng Vũ được bèn tránh mũi nhọn sắc sảo của địch, tạm thời dằn quân rút khỏi Ngoại Hoàng.
 
Hạng Vũ nhanh chóng tiến vào Ngoại Hoàng.
Ông vẫn chưa nguôi cơn thịnh nộ, trút hết nỗi oán hận lên đầu dân chúng Ngoại Hoàng, hạ một mệnh lệnh tàn khốc:
 
Phàm những nam đinh trên mười lăm tuổi trong thành Ngoại Hoàng đều tập trung toàn bộ đến phía đông thành để chôn sống.
 
Phút chốc, trong thành Ngoại Hoàng vang lên những tiếng kêu khóc thê lương. Một số người tìm đủ mọi cách, truyền nhau nhờ vả, khẩn cầu Hạng Vũ thu lại mệnh lệnh nhưng không hề có hiệu quả.
 
Lúc này, môn khách của huyện lệnh Ngoại Hoàng có một cậu bé con trai mười ba tuổi, xung phong đảm nhận, nói:
 
- Để con đến thuyết phục Sở Vương.
Môn khách vội vàng giữ con trai lại:
Dứt khoát không được đi, Hạng Vũ giết con như nghiến chết một con kiến thôi!
Cậu con trai khuyên nhủ cha:
- Cha cứ yên tâm đi! Lần này con đi ắt phải thành công, tuyệt nhiên không có tai hoạ.
Người cha không thuyết phục được con, đành phải buông tay ra.
Cậu bé chạy đến trước phòng Hạng Vũ ở, ra vẻ thần bí nói với lính gác:
 
- Tôi có tin tức tình báo quan trọng muốn báo cáo trực tiếp với đại vương.
Lính gác vào bẩm báo, Hạng Vũ lập tức truyền cho gặp.
 
 
Cậu bé thấy Hạng Vũ, liền hắng giọng nói:
- Thằng cha Bành Việt muốn đến cướp bóc chúng thần, quân dân toàn thành sợ hắn huỷ hoại thành trì cho nên mới tạm thế đầu hàng hắn để cầu an, mục đích của chúng thần đều là để đợi đại vương ngài đến tiếp nhận. Nay đại vương lại muốn ,chôn sống chúng thần, xin hỏi, mười mấy dặm thành trì từ phía đông Ngoại Hoàng trở đi đều biết, làm sao họ còn chịu
ngoan ngoãn quy thuận đại vương nữa?
 
 
Hạng Vũ nghe thế gật đầu lia lịa, lập tức truyền lệnh xá miễn cho những tráng đinh chuẩn bị bị chôn sống.

Thế là dân chúng từ phía đông Ngoại Hoàng đến khu vực Tuy Dương rộng lớn đều hoan hô Sở vương vạn tuế, lũ lượt đến nhờ cậy Hạng Vũ.

TIÊU HÀ ĐUỔI HÀN TÍN DƯỚI TRĂNG
 
Tin Hàn Tín suốt đêm chạy trốn khỏi doanh trại quân Hán đã bị Tiêu Hà (? - năm 193 trước Công nguyên) biết được, ông lập tức nhảy lên lưng ngựa truy đuổi Hàn Tín.
 
Hàn Tín một mình tự ý rời trại, theo quân pháp đáng bị chém đầu. Nhưng Tiêu Hà đuổi theo Hàn Tín không phải bắt ông về kết án mà là muốn tiến cử với Lưu Bang để trọng đụng con người này.
 
Quả thực, Tiêu Hà không nhìn nhầm người. Hàn Tín nguyên là một viên quan nhỏ lang trung trong quân đội của Hạng Vũ, do ngồi không chẳng làm gì bèn chạy đến trại Lưu Bang làm một liên lạc, về sau được Hạ Hầu Anh tiến cử thăng làm bộ uý quân lương. Từ đó thường có cơ hội tiếp xúc với Tiêu Hà.
 
Tiêu Hà có Tuệ Nhãn nhận biết anh kiệt, hết sức khâm phục tài năng chính trị, quân sự của Hàn Tín, đã nhiều lần tiến cử với Lưu Bang nên trọng dụng Hàn Tín, Lưu Bang chưa chịu tỏ rõ thái độ Hàn Tín không chịu nổi sự cô đơn nên mới lén lút trốn ra khỏi
quân Hán.
Tiêu Hà vừa nghe chuyện cũ của Hàn Tín vừa ra roi thúc ngựa, đuổi hai ngày hai đêm mới đuổi kịp Hàn Tín, khéo léo ngọt ngào khuyên Hàn Tín về doanh trại.
Lưu Bang lại mắng Tiêu Hà:
Một tên Hàn Tín, bộ uy quân lương nho nhỏ, đáng được ông đuổi theo gọi về sao?
 
- Đại vương sao lại có thể đối đãi với Hàn Tín như thế
- Tiêu Hà nhân cơ hội kể những điểm tốt của Hàn Tín cho Lưu Bang?
- Nếu nói về nhân tài, Trung Quốc hiện nay không có
người thứ hai vượt qua được Hàn Tín. Nếu đại vương muốn tranh đoạt thiên hạ với Hạng Vũ, Hàn Tín sẽ là nhân tài thích hợp nhất giúp đại vương hoàn thành đại nghiệp đế vương.
 
Rốt cuộc là đại vương có dự định trọng dụng Hàn Tín hay không?
Lưu Bang nghe Tiêu Hà nói thế, mới vui vẻ bảo:
Ta sẽ phong ông ấy làm tướng quân, có được không?
 
Tiêu Hà nghiêm túc nói:
- Như thế còn chưa đủ.
Vì sự nghiệp của mình, Lưu Bang đã hạ một quyết tâm lớn nhất ông nói:
- Ta bái Hàn Tín làm đại tướng, khanh gọi ông ấy đến, bái ngay lập tức Tiêu Hà nhắc nhở Lưu Bang:
Bái đại tướng là chuyện đại sự, không được qua loa tắc trách. Đại vương nên chọn ngày lành tháng tốt, tắm rửa trai giới, dựng đài bái tướng cho ra dáng, tổ chức nghi thức bái tướng long trọng, Hàn Tín mới có thể dựng chức quyền đại tướng, cống hiến sức lực cho sự nghiệp đế vương cửa đại vương được!
 
Lưu Bang đều làm theo lời Tiêu Hà.
Sau khi Hàn Tín được bái tướng, quả nhiên không ngoài dự đoán của Tiêu Hà, ông đã nhiều lần giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh Sở Hàn tranh đoạt thiên hạ của Lưu Bang và Hạng Vũ, lập nên công lao trác việt trong việc xây dựng chính quyền Tây Hán.
 

Về sau, Tiêu Hà, Hàn Tín và Trương Lương được coi là ''Tam kiệt nhà Hán''.

KẾ BÍ MẬT QUA TRẦN THƯƠNG CỦA HÀN TÍN
 
Sau khi triều Tần bị lật đổ, Hạng Vũ mưu đồ độc bá thiên hạ, biết rằng địch thủ khó đối phó nhất là Lưu Bang, bèn cối cắt ba quận Ba Thục (đều ở Tứ Xuyên) và Hán Trung (nay là vùng núi phía tây nam Thiểm Tây) cho Lưu Bang, phong làm Hán Vương, lấy Nam Tranh làm đô thành, định đưa Lưu Bang vào vùng núi hẻo lánh. Còn chia Quan Trung (nay là vùng Thiểm Tây) thành ba phần, chia cho Chương Hàm, Tư Mã Hân và Đổng Ế, hàng tướng của nhà Tần
để ngăn cản Lưu Bang phát triển đường ra về phía đông.
 
Hạng Vũ tự phong mình là Tây Sở bá vương phong đất chín quận, chiếm lĩnh một vùng đất rộng lớn màu mỡ gồm lưu vực sông Hoài, hạ và trung lưu sông Trường Giang, lấy Bành Thành (nay là Từ Châu, Giang Tô) làm đô thành.
Lưu Bang sợ uy thế của Hạng Vũ, đành phải tạm thời dẫn binh lên phía Tây, đến vào Nam Trịnh đồng thời tiếp thu kế sách của Trương Lương, thiêu huỷ toàn bộ mấy trăm dặm sàn đạo (đường làm bằng cọc gỗ lát ván, trong hẻm núi hoặc bờ vực, trên đường đi qua.
 
Một là để tiện phòng ngự, hai là để mê hoặc Hạng Vũ, khiến ông ta tưởng rằng Lưu Bang thật sự không
dự định đi ra nữa nên sẽ lơi lỏng sự cảnh giới đối với Lưu Bang.
Lưu Bang đến Nam Trịnh, bái Hàn Tín mà Tiêu Hà tiến cử làm đại tướng, nhờ ông vạch kế bố trí quân sự để phát triển về phía đông, đoạt lấy thiên hạ.
 
Hàn Tín sau khi đặt kế hoạch đông chinh bèn lệnh cho bọn Phàn Khoái, Chu Bột dẫn đạo đội binh mã đi làm sàn đạo, hạn trong ba tháng phải hoàn thành. Nhưng sàn đạo bi thiêu huỷ liên tiếp đến hơn ba trăm dặm, cao thấp không bằng, địa thế hiểm yếu. Mới làm được mấy ngày đã có vài chục người trượt ngã chết. Việc huy động binh lính làm sàn đạo khiến cho mọi vật tao tác, phút chốc tin tức cảnh báo hưng binh đông chinh đã truyền đến Quan Trung.
 
Ung Vương Chương hàm trấn giữ ở khu vực phía Tây Quan Trung, một mặt phái thám tử đi nghe ngóng tình hình làm đường, một mặt điều binh khiển. tướng đi ngăn chặn cửa sàn đạo ở phía đông. Ông ta nghe nói đại tướng mà Hán Vương bái nguyên là Hàn Tín nhát gan nhu nhược đã từng chui qua đũng quần người khác, các tướng sĩ của Hán Vương đều không chịu phục, sĩ binh và dân công làm sàn đạo ngày ngày đều có người bỏ trốn, một năm cũng
đừng nghĩ đến chuyện xong, liền buông lỏng việc cảnh giới.
 
Bỗng có một hôm, tin cấp báo truyền đến:
Quân Hán đã đánh vào Quan Trung, Trần Thương (nay là phía đông huyện Bảo Kê, tỉnh Thiểm Tây) bị chiếm.
Trời! Sàn đạo còn chưa làm xong, chẳng lẽ quân Hán lắp cánh bay tới đây sao? Thật ra, Hàn Tín ngoài mặt phái binh làm lại sàn đạo, giả bộ phải xuất kích từ sàn đạo nhưng trên thực tế lại cùng Lưu Bang soái lĩnh binh lính chủ lực, ngầm đi đường tắt tập kích Trần Thương.
Cái này gọi là ''ngoài làm sàn đạo, trong qua Trần Thương''. Quân Hán lập tức công chiếm Ung Địa, Hàm Dương. Chương Hàm thua trận, đành phải tự sát.
 

Không lâu sau, Địch Vương Đổng Ế, Tái Vương Tư Mã Hân lần lượt đầu hàng. Không đầy ba tháng, Quan Trung đã trở thành địa bàn của Hán Vương Lưu Bang.

KẾ DÙNG BÌNH GỖ QUAN SÔNG CỦA HÀN TÍN
 
Một ngày của năm thứ hai thời Hán Cao Tổ (năm 205 trước Công nguyên), Lưu Bang đang nổi cáu đùng đùng trong cung Huỳnh Dương. Nguyên là, Nguy Vương Báo đã quy thuận ông, thấy Lưu Bang bị Hạng Vũ đánh bại trong cuộc chiến ở Bành Thành liền mượn cớ về quê cũ thăm mẹ. Nhưng ông ta vừa về đến đất được phong, Hạng Vũ liền phái người đến du thuyết. Thế là Ngụy Vương Báo quyết định phản Hán Liên Sở, điểm khởi mười vạn binh mã, trấn giữ Bình Dương Quan, cắt đứt cửa sông, chống lại quân Hán, chuẩn bị chia ba thiên hạ với Hán, Sở.
 
Lưu Bang muốn phát binh đi đánh.
Mưu sĩ Lệ Thực Kỳ can rằng:
- Thần thường ngày có chút giao tình với Nguy Vương, để thần đi khuyên ông ấy trước, nếu ông ấy vẫn không chịu, đại vương hãy phát binh cũng không muộn.
Lưu Bang đồng ý.
Lệ Thực Kỳ hoả tốc đến Bình Dương (nay là thành phố Lâm Phần, Sơn tây), đến gặp Nguy Vương Báo, nhiều lần nói rõ lợi hại, yêu cầu ông ta quay về theo Hán Vương:
Nguỵ Vương Báo nói:
- Hán Vương coi chư hầu và thiên hạ như nô bộc, nay mắng mai chửi, tôi không thể chịu nổi! Xin tiên sinh chớ đến du thuyết nữa!
Lưu Bang thấy Lệ Thực Kỳ gặp phải như vậy định quay về, cơn giận bốc lên ngùn ngụt, lập tức lệnh cho Hàn Tín làm tả thừa tướng, cùng với Quán Anh, Tào Tham dẫn mười vạn đại quân vượt sông đánh Nguy, mở ra chiến trường phía bắc. Nguỵ Vương Báo nghe tin liền điều trọng binh đến Bồ Bản (nay là thị trấn Bồ Châu ở phía tây Vĩnh Tế, Sơn Tây), phong toả Lâm Tấn Quan, cửa qua sông Hoàng Hà. Hàn Tín đến Lâm Tấn Quan, phái người đi trinh sát, thấy bờ
bên kia toàn là quân Ngụy chỉ có ở khu thượng du Hạ Dương (ở phía nam Hàn Thành, Thiềm Tây) là nơi không đông quân Ngụy. Thế là ông quyết định qua sông ở Hạ Dương. Vượt sông cần phải có thuyền gỗ, nhưng họ chỉ có hơn một trăm chiếc, không đủ dùng. Hàn Tín liền phái người chặt đốn gỗ và đi thu mua những chiếc bình miệng nhỏ bụng phanh to (thời cổ gọi là cái chĩnh).
Quán Anh và Tào Tham không hiểu rõ dụng ý mua chĩnh của Hàn Tín liên xin ông giải thích.
 
Hàn Tín nói:
- Bịt chặt miệng mấy chục cái bình miệng nhỏ bụng to lại, xếp thành hình chữ nhật, miệng ở dưới, đáy ở trên, dùng dây thừng buộc lại với nhau, lại dùng gỗ kẹp lại, gọi là ''mộc anh'' (chĩnh gỗ), dùng nó như cái bè, có thể chở được nhiều người hơn bè bình thường đó.
Quán Anh và TàoTham vô cùng khâm phục, ai nấy liền bận rộn đi đốn gỗ mua bình.
Mấy ngày sau, mọi người đã chuẩn bị xong xuôi.
Hôm đó, Hàn Tín lệnh cho Quán Anh dẫn một vạn binh mã và hơn một trăm chiếc thuyền, bày trận địa ở bờ đối diện với Lâm Tấn Quan của sông Hoàng Hà, giả bộ muốn vượt sông. Nguy Vương Báo thống lĩnh trọng binh, mắt nhìn trừng trừng, trận địa nghiêm chỉnh chờ đợi nào ngờ Hàn Tín và Tào Tham lại lặng lẽ. dẫn đại quân đi chĩnh gỗ sang Hạ Dương ngay
đêm đó.
 
Nguỵ Vương Báo chờ đợi mấy ngày nhưng không hề thấy bờ bên kia Lâm Tấn Quan phát binh, tưởng rằng quân Hán nhất thời không dám qua sông. Đúng vào lúc này, quân giữ ấp An đến báo, Hàn Tín đã công hạ ấp An, sắp tiến đánh về phía Bình Dương. Nguy Vương thất kinh:
- Thượng du Hạ Dương xưa nay không có một chiếc thuyền, chẳng lẽ quân Hán bay qua sông sao?
 
Nguy Vương hốt hoảng đem quân đến ngăn chặn nhưng quân Hán dùng chĩnh gỗ qua sông sau khi đã thắng lợi ở ấp An, sĩ khí càng vượng, tiến lên như thế chẻ tre, quân Nguỵ làm sao có thể chặn lại được? Nguỵ Vương Báo đang định lui vào Lâm Tấn Quan thì binh mã của Quán Anh lại nhân thời cơ Lâm Tấn Quan bỏ trống đã vượt sông sang công chiếm cửa quan, cũng đánh tới. Bình Dương. Hai mũi giáp công, Nguy Vương Báo bị kẹp gọng kìm đành phải

xuống ngựa đầu hàng. Hàn Tín đã nhanh chóng bình định được đất Nguy.

KẾ BỐI THỦY CHIẾN CỦA HÀN TÍN
 
Năm 204 trước Công nguyên, Hàn Tín bình định đất Nguỵ xong liền cùng Trương Nhĩ soái lĩnh mấy vạn đại quân, định đi xuyên qua Tỉnh Hình của vùng núi Thái Hành (nay là vùng phía tây bắc  Hà Bắc, tiếp giáp Sơn Tây Triệu Vương Yết và Thành An Quân Trần Dư liền tập hợp hai mươi vạn binh lực tại cửa ải hiểm yếu của Tỉnh Hình Quan.
Tướng triệu Quảng Quân Lý Tả Xa nói với thành An Quân Trần Dư:
Hàn Tín vừa đánh hạ đất Ngụy, sự tinh nhuệ của hắn không thể chống cự được. Thế nhưng, đường xá Tỉnh Hình Quan của chúng ta vô cùng hẹp, hai cỗ xe không thể song hành, kỵ binh không thể xếp thành hàng ngũ được. Quân Hán từ mấy trăm dặm bên ngoài kéo đến, xe lương của chúng nhất định đi phía sau bộ đội, xin ngài cấp cho tôi ba vạn ky binh đi đường tắt đến chặn xe chở lương. Mặt khác ngài cho đào sâu chiến hào, xây cao doanh lũy, kiên thủ trận địa, không xuất binh giao chiến. Như thế, chúng tiến lên không vào được, về sau không lui được, ta lại cho kỵ binh cắt đứt đường sau của chúng, khiến chúng không có đủ lương thực để ăn để uống, chưa đầy mười ngày, chúng ta có thể lấy được đầu Hàn Tín và Trương Nhĩ thôi. Nếu không, chúng ta sẽ trở thành tù binh của chúng đó.
Trần Dư lại nói:
- Binh lực của Hàn Tín hiện nay, ngoài miệng nói là mấy vạn, thật ra chỉ không đầy vài nghìn người mà thôi! Quân đội mỏng, yếu, vất vả bôn ba ngàn dặm, mệt mỏi vô cùng như thế mà chúng ta lại tránh không dám đánh, về sau gặp phải kẻ địch lớn mạnh thì làm thế nào? Như thế chư hầu khác sẽ cười chúng ta nhát gan, sẽ dễ dàng đến công đánh chúng ta thôi.
 
Lại nói Hàn Tín phái người đi dò la tình hình quân Triệu, nghe nói Trần Dư không hành sự theo kế sách của Lý Tả Xa, lúc này mới mạnh dạn tiến thẳng vào con đường hẹp dài kia.
An doanh lập trại tại một nơi cách cửa khẩu Tỉnh Hình ba mươi dặm. Giữa đêm phát lệnh đột kích chọn ra hai nghìn khinh kỵ, cho mỗi người đeo một lá cờ Hán màu đỏ, từ con đường gần nhất men theo đường núi lặng lẽ hành quân đến gần trại quân Triệu. Trước lúc đi, Hàn Tín nói với họ:
- Quân Triệu thấy quân ta thua chạy, nhất định sẽ dốc ổ xuất binh truy kích quân ta, đến lúc đó các ngươi nhanh chóng xông vào trại Triệu, nhổ cờ của chúng đi, thay bằng cờ của chúng ta.
Tiếp đó Hàn Tín phái một vạn người làm tiền phong, ra khỏi doanh trại, mặt hướng về quân Triệu, lưng hướng về nước sông?
xếp thành thế trận. Quân Triệu thấy thế đều cười giễu
quân Hán ngu xuẩn. Sau khí trời sáng, Hàn Tín dẫn một bộ phận quân đội tiến vào con đường hẹp của cửa khẩu Tỉnh Hình. Quả nhiên quân Triệu xuất toàn bộ quân lính nghênh đánh.
 
Hai bên giao chiến rất lâu, quân Hán giả bộ thua chạy, quân Triệu dốc toàn lực truy kích, rời rất xa
doanh trại. Trước đó Hàn Tín đã phái hai nghìn khinh ky mai phục sẵn ở gần trại quân Triệu, lúc này thừa cơ xông vào trại, nhổ hết cờ của nước Triệu đi, thay hai nghìn lá cờ của quân Hán lên.
Lại nói Hàn Tín, Trương Nha dẫn quân lui vào thế trận bốn thuỷ, vì ở đó không có đường lui nên ai nấy liều mạng chiến đấu, trong chốc lát quân Triệu không thể giành được thắng lợi. Đánh một trận giằng eo xong, quân Triệu muốn thu binh về trại nhưng quay đầu nhìn lại thì thấy trong trại toàn là cờ đỏ của quân Hán họ vô cùng khiếp sợ và hoang mang, tưởng
rằng quân Hán đã bắt được Triệu Vương và các tướng lĩnh của họ. Quân Hán thấy thế trận quân Triệu đại loạn, nhân cơ hội đánh giáp hai phía lại đại phá quân Triệu, giết chết Trần Dư bắt sống triệu Vương Yết và Lý Tả Xa.
Sau cuộc chiến, có người hỏi Hàn Tín:
- Trong binh pháp nói, khi tác chiến phải quay lưng vào núi hướng mặt ra nước, nhưng tướng quân lại bày trận quay lưng vào nước, làm ngược theo đạo lý, đó là chiến thuật gì?
Hàn Tín nói:
Trong binh thư nói, “cần phải đạt quân đội vào tình cảnh nguy hiểm, binh sĩ mới anh dũng chiến đấu được, sau đó có thể giành được thắng lợi ở nơi tuyệt nhiên không tìm thấy đường sống”. Nếu bố trí những tưởng sĩ thường ngày chưa hề được ta huấn luyện này vào một nơi có thể tháo thân được, họ sẽ đều tháo chạy hết, làm sao còn có thể sử dụng họ tác
chiến đánh địch được nữa?
Chư tướng đều vô cùng khâm phục nói;

- Quả là chúng tôi không thể ngờ!

HÀN TÍN KHÉO DÙNG NƯỚC CHẢY XIẾT ĐÁNH ĐỊCH
 
Tháng mười, năm thứ tư đời Hán Cao Tổ (năm 203 trước Công nguyên), Hàn Tín công hạ Lịch Hạ của nước Tề và chiếm lĩnh luôn Lâm Tri, đô thành nước Tề.
Tề Vương Điền Quảng vội vàng chạy sang nước Sở cầu cứu Sở Vương Hạng Vũ:
- Thưa bá vương, ngài là minh chủ các nước, nay tình hình tệ quốc vạn phần nguy cấp, xin ngài chớ thấy chết mà không cứu!
- Ngài đừng có thổi phồng cái tên Hàn Tín ấy lên như thần thánh, một tướng quân chui đũng quần mà lại làm cho ngài sợ hãi như thế này, thật 1à chuyện ban ngày gặp ma.
Sở Vương tuy coi thường Hàn Tín nhưng ông vẫn uỷ phái đại tướng Long Thả dẫn hai vạn binh tốt đến liên hợp với nước Tề chống lại Hàn Tín.
Tướng Sở Long Thả cũng là một người hữu dũng vô mưu, dùng binh luôn luôn chỉ cần xông mạnh đánh hăng chứ không chú ý đến mưu kế thao lược.
Tháng mười một, liên quân Tề Sở đối trận với quân Hán của Hàn Tín tại kề sát hai bên bờ sông Duy Thuỷ. Long Thả hiếu chiến mấy lần định phát lệnh tấn công mạnh mẽ vào quân Hán nhưng đều bị Tề Vương Điền Quảng ngăn cản.
- Tướng quân, quả thật là chúng tôi không thể chịu đựng nỗi thất bại lớn hơn nữa, nếu không có thắng lợi chắc chắn, qua sông liều mạng tiêu hao với quân Hán, chúng tôi thật sự không dám!
Tề Vương hết lời khuyên bảo Long Thả nên đợi thời cơ mới hành động, không được hành sự cẩu thả. Thế nhưng, lời khuyên ngăn khéo léo của Tề Vương rốt cuộc cũng không thể cản trở được Long Thả đem đến vận hạn thất bại cho liên quân Tề Sở.
Hôm đó, Hàn Tín đột nhiên chỉ huy đại quân vượt sông tiến đánh quân Long Thả. Thế nhưng, khi binh sĩ qua sông được một nửa, quân Hán bèn lui quân về một cách có trật tự.
- Long tướng quân, quân Hán chưa đánh đã bại, lại rút lui không hề hoảng loạn, có thể có điều gì đó xảo trá bên trong Điền Quảng nói với Long Thả:
- Ha ha, tôi đã biết cái thằng Hàn Tín này là đồ nhát gan từ lâu, Tề Vương à, ngài chớ nên “một lần bị lằn cắn, mười năm sợ sợi thừng” chứ!
Long Thả tuyệt nhiên không nghe theo ý kiến của Tề Vương Điền Quảng, khăng khăng một mực chỉ huy binh sĩ “thừa thắng truy kích”. Khi tướng sĩ của Long Thả vượt qua được gần một nửa sông thì thượng du sông Hà Thuỷ nổi lên một cơn lũ lớn, sóng cuộn sục sôi, trút đổ xuống, trong nháy mắt đã đánh tan rã hoàn toàn đội ngũ binh lính của Long Thả. Còn quân Hán ở bờ bên kia cũng nhân cơ hội quay lại phản kích. Trong dòng nước cuồn cuộn, binh sĩ của
Long Thả mệt mỏi vì quá vật lộn đã trở thành những tấm bia sống của quân Hán. Còn quân Sở ở bờ đông Duy Thuỷ thì càng tan tác không thành quân, tháo chạy tứ phía.
Dưới sự chỉ huy của Hàn Tín quân Hán đã qua sông thừa thắng truy kích, giết chết Long Thả. Tề Vương Điền Quảng cũng bị Hàn Tin bắt sống.

Hoá ra, Hàn Tín đã bày kế dụ địch. Trước khi liên quân Tề Sở kéo đến bố trận hai bên bờ Duy Thuỷ, trong đêm tối ông đã cho binh sĩ làm hơn một vạn bao vải, bên trong chất đầy cát mịn, lấp chỗ thượng du sông Duy Thuỷ hình thành nên một con đê nhân tạo. Thế là, ông lại dùng chiến lược giả vờ thua chạy, dụ quân địch ra sông. Rồi cho binh sĩ bất ngờ phá vỡ đê cát nơi thượng du sông Duy Thuỷ, quân Hán dựa vào thế nước lũ dễ dàng đánh bại liên quân Tề Sở.

HÀN TÍN THƯỞNG CHỨC QUAN CHO KẺ THÙ
 
Một ngày vào thời Tần, trên một con đường lớn của Hoài Âm (nay là huyện Hoài Âm tỉnh Giang Tô) bỗng nhiên có một đám đông người vây lại xem một trò gì đó - trong vòng người có một đồ tể giết lợn, tay chống nạnh nói với chàng thanh niên đeo kiếm:
Hàn Tín, tuy mày nhìn vừa cao vừa to, thích đeo đao giắt kiếm nhưng kỳ thực trong xương tuỷ mày vô cùng nhát gan!
Hàn Tín tức giận nói:
- Ai bảo tôi là nhát gan như thỏ đế? Tôi có thể đi nam về bắc được đấy!
Tên đồ tể kia ''hừ'' khẽ trong mũi một tiếng, lại nói:
- Hàn Tín, nếu mày không sợ chết thì hãy dùng thanh kiếm mày đang đeo để đâm ta; nếu sợ chết không dám thì hãy chui qua đũng quần ta đi!
Hắn nói xong liền hai tay ôm ngực, hai chân giạng ra, lạnh lùng cười với Hàn Tín.
Hàn Tín nhìn trừng trừng tên đồ tể kia một lát, ấn chặt kiếm kìm nén cơn giận, cúi đầu chui qua đũng quần hắn. Tên đồ tể đắc ý cười hô hố. Người xung quanh cũng cười chế giễu theo.
- Xem kìa, Hàn Tín như con chó con chui vào hang chó! Nào phải giống một nam tử đại trượng phu!
Hàn Tín cúi đầu, không nói một tiếng, đi ra khỏi đám người...
Mấy năm sau, một hôm, trên một con đường của thành Hoài Âm có mấy cỗ xe ngựa hào hoa rầm rầm lao tới, trong một cỗ xe trong số đó có chở một vị đại tướng quân, ông chính là Hàn Tín, hiện giờ là Sở Vương, thủ hạ của Hán Cao Tổ Lưu Bang. Lúc này, trước mắt ông đột nhiên sáng lên, tên đồ tể từng khiến ông chịu cảnh “nỗi nhục dưới hông” đi qua trước xe ngựa.
- Dừng lại!
Hàn Tín lệnh cho phu xe. Xe ngựa dừng lại, Hàn Tín từ thùng xe bước xuống, đến trước mặt tên đồ tể kia.
Đồ tể thấy vị tướng quân đó đến gần, giụi mắt nhìn kỹ, vô cùng kinh ngạc: đúng là oan gia mà đường hẹp, đó chẳng phải là Hàn Tín mấy năm trước đã chui qua đũng quần của ta sao? Nghe nói, ông ấy từng được Hán Cao, Tổ Lưu Bang bái làm đại tướng quân trải qua hàng trăm cuộc chiến, lập nên những chiến công hiển hách, sau được phong làm Tề Vương, hiện nay tuy Lưu Bang không còn trọng dụng ông ấy nửa nhưng ông vẫn là Sở Vương, tất nhiên có quyền lực cai trị mọi thứ ở vùng Hoài Âm này.
Thấy hôm nay đại hoạ sắp giáng xuống đầu, ông
ta không kìm nổi sắc mặt đang dần tái mét.
Hàn Tín nhìn người đó một lát rồi cười nói:
- Ngươi là một người rất dũng cảm, ta phong cho ngươi làm võ quan tuần thành bắt trộm nhé.
Người đồ tể kia ngớ ra hồi lâu, cho đến khỉ có ngươi đem quần áo quan đến cho ông ta, ông ta mới định thần lại.
Về sau, có người hỏi Hàn Tín, tại sao lại phải thưởng cho cái tên đồ tể đã hạ nhục ông kia?
Hàn Tín giải thích:
Mấy năm trước, người đồ tể kia hạ nhục tôi, khi mới bắt đầu tôi quả thật có định rút kiếm đâm chết ông ta! Nhưng giết người phải đền mạng, văn thao võ lược đầy mình của tôi sẽ không được thi triển, ngày sau càng chẳng thể nói đến chuyện làm đại tướng quân, phong vương.
Nhẫn nhục chịu đựng nỗi nhục dưới hông trong chốc lát thì có can gì?
Còn về việc nay tại sao lại phong ông ta làm quan, đó là để cho người thiên hạ biết, ngay cả đối với người đã làm nhục tôi như thế tôi đều rộng lượng khoan hồng như vậy, không tránh lỗi xưa, những người trước đây từng có mâu thuẫn với tôi sẽ yên tâm hẳn, từ đó dần giảm bớt xung đột với tôi.

Mọi người đều cho rằng Hàn Tín quả thật rất có phong độ đại tướng.

LƯU BANG NHỤC MẠ, KÍCH TÀO CỮU
 
Năm 203 trước Công nguyên, Sở Vương Hạng Vũ rời Thành Hạo dẫn quân tiến về phía đông. Nào ngờ, điều này chính hợp với lòng kẻ dưới Hán Vương Lưu bang (năm 256 - 195) trước Công nguyên):
- Đoạt lấy Thành Hạo, củng cố chính diện chiến trường, tiện để kiềm chế quân Sở tiến về phía tây!
Tháng mười năm đó, gió thu xào xạc. Lưu Bang thống lĩnh mấy vạn đại quân bao vây Thành Hạo như vành đai sắt. Dưới chân thành Thành Hạo, chiến mã hý vang, gươm giáo sáng quắc tướng sĩ quân Hán ngạo nghễ chỉ lên trên thành, thét chửi khiêu chiến.
 
Tào Cữu, tướng Sở trấn giữ Thành Hạo không chịu phái binh ra nghênh chiến. Ngoài thành sục sôi, trong thành im lìm, hai bên giằng co đã mấy ngày.
Lưu Bang sốt ruột nhất thời không nghĩ ra được kế gì liền lập tức cho triệu mưu sĩ đến bàn bạc. Được một lát, có mưu sĩ hiến kế rằng:
 
- Bệ hạ nên phái người đến nhục mạ Tào Cửu, kích nộ hắn để hắn tức tối lồng lộn mà mất hết lý trí.
Đêm đó, trong trại quân Hán rất nhộn nhịp bận rộn. Hoá ra, các tướng lĩnh, mưu sĩ đang chiêng trống rùm beng để lần lượt chọn ra binh sĩ khéo ăn nói.
Ngày hôm sau, trời vừa tang tảng sáng. Tào Cửu lên thành quan sát động tĩnh quân Hán.
Bỗng nhiên, trên chiến trường trống trải dưới chân thành, xuất hiện năm binh sĩ quân Hán cười ngựa. Bọn Tào Cữu đang nghi nghi hoặc hoặc thì năm kỵ binh kia dường như đồng thời cùng lên tiếng chửi lớn:
- Thằng nhỏ Tào Cữu, dám xông ra đánh nhau không? Ta thấy ngươi đã sợ vỡ mật rồi!
Tào Cữu cau mày, tiếng chửi của năm kỵ binh kìa càng lúc càng khó nghe:
 
- Thằng nhỏ Tào Cữu, đồ nhát gan! Tại sao ngươi lại rụt cổ rùa lại thế, sợ mẹ ghẻ ngươi hả?
Tào Cữu tức giận thét lạc cả giọng:
- Mở cửa thành cho ta, nghênh chiến với quân Hán!
Mưu sĩ thủ hạ vội bước đến khuyên can:
- Thưa đại Tư mã (chức quan trong quân đội Sở của Tào Cữu), Sở Vương (Hạng Vũ) trước khi đem quân đi đánh Bành Việt đã giao trọng trách cho ngài là phải thủ Thành Hạo. Dặn đi dặn lại ngài rằng, bất luận quân Hán có khiêu chiến thế nào, ngài đều nhất nhất không được ứng chiến. Đại vương còn nói, nhiệm vụ của ngài chính là kéo quân Hán lại, không để chúng tiến đến phía đông, viện trợ Bành Việt. Xin ngài đợi đại vương công hạ đất Lương quay về rồi
sẽ hội quân với Đại Tư Mã ngài.
Tào Cữu dường như được tưới đề hồ lên đỉnh đầu, dần dần kìm nén lửa giận trong lòng xuống.
Một ngày, hai ngày, ba ngày…; quân Hán vẫn liên tục phái binh đến nhục mạ năm, sáu ngày liền. Hơn thế nữa, binh sĩ quân Hán tham gia nhục mạ càng ngày càng nhiều, lời chửi cũng càng ngày càng thô tục đến mức không thể lọt tai được. Điều này rốt cuộc đã kích nộ Tào Cữu:
 
Ông ta một mực đòi xuất binh để trút bỏ cơn giận!
Tào Cữu dẫn binh xông ra ngoài cửa thành, vượt qua sông Tị Thuỷ lớn tiếng kêu gọi về phía doanh trại quân Hán. Nào ngờ đã trúng phải mưu kế của quân Hán: Binh sĩ của Tào Cữu vừa qua được một nửa, cường binh của quân Hán đã áp sát biên giới, đón đầu đánh cho một trận đau, khiến cho quân Tào Cữu tan tác trên mặt nước.

Tào Cữu và Trường Sử Tư Mã Hàn bị ép đến mức phải rút kiếm tự sát trên sông Tị Thuỷ. Thào Hạo thoắt cái đã biến thành toà thành trống, bị đại quân Lưu Bang phá tan.

LƯU BANG BÀN VỀ THẮNG LỢI
 
Cuối cùng, với cuộc chiến Cai Hạ, Lưu Bang đã giành được thắng lợi có tính quyết định, đánh bại Hạng Vũ, lập nên triều Hán.
Để chúc mừng thắng lợi, Lưu Bang mở đại tiệc, mời quần thần đến dự, trong lúc rượu say tai nóng, Lưu Bang hỏi mọi người:
- Xin thỉnh giáo các vị, làm sao chúng ta lấy được thiên hạ, còn Hạng Vũ vì sao lại đánh mất thiên hạ?
Có vị đại thần tâng bốc nói:
- Bệ hạ giành được thiên thời, chiếm được địa lợi. Có trời xanh phù hội có thần phật độ trì, cho thấy rõ bản sắc thiên tử chân mệnh.
Lưu Bang nghe thế chỉ cười không nói.
Lại có đại thần bổ sung rằng:
- Bệ hạ càng có nhân hoà, có công tất sẽ thưởng, có lỗi thì bị phạt, thưởng phạt phân minh, do đó mọi người đồng tâm hiệp lực, sức mạnh sẽ như tường thành, đoạt lấy thiên hạ.,
Còn Hạng Vũ lại đố kỵ người có tài năng, ai có bản lĩnh liền nghi ngờ người ấy, đánh thắng trận cũng không ghi công, đoạt được đất đai cũng không cho ghi công vì vậy, ông ta mới thất bại.
Lưu Bang khe khẽ gật đầu, thế ra mọi người ông một lời tôi một tiếng ai nấy đều phát biểu kiến giải của mình, chẳng qua chỉ toàn là nịnh hót Lưu Bang hùng tài đại lược, mưu trí hơn người, dùng binh xác đáng,…
Lưu Bang nghe quần thần bàn luận, cười mà rằng:
- Lời của các khanh có đúng mà cũng không đúng, cái gọi là đúng, chỉ biết có một, cái gọi là không đúng thì không biết cái thứ hai.
Bữa tiệc im phăng phắc quần thần đều dỏng tai lắng nghe lời bàn cao kiến của Lưu Bang.
- Trẫm vốn là thảo dân, khi khởi sự chỉ vẻn vẹn là một anh đình trưởng của đình dịch, chém rắn bạch giương cờ nghĩa, nhiều lần gặp thất bại, bao phen gần kề sự diệt vong, nhưng cuối cùng đã mưu đồ đại nghiệp, giành được thiên hạ, lập triều dựng nước. Đó chính là do ta còn có cái sáng suốt tự biết mình và không quá tin tưởng vào tài năng và vận mệnh của mình.
Phải biết là bàn luận bày mưu vạch kế, trù hoạch nơi màn trướng, quyết định thắng lợi nơi cách xa ngàn dặm, ta không bằng được Trương Lương; luận về trị quốc an dân, xoay xở lương thảo, ta không bằng được Tiêu Hà; luận về chỉ huy quân đội, thống binh tác chiến, công tất hạ, chiến tất thắng, ta không bằng được Hàn Tín. Sở dĩ ta có thể thống nhất được thiên hạ tịnh không phải là ta có bản lĩnh siêu nhân gì, càng không phải có thần linh phù hộ, chẳng qua
chỉ là ta nhìn thấy cái không đầy đủ của mình, dựa vào cái sở trường của người khác để bù đắp cho chỗ thiếu sót của mình. Đâu đâu cũng đối đãi cung kính với những người tài như Trương Lương, Tiêu Hà, Hàn Tín, tín nhiệm họ, phát huy đầy đủ tài năng của họ, cho nên mới được thiên hạ. Còn Hạng Vũ thì ngược lại, ông ta cho rằng mình giỏi giang, coi thường tài năng của người khác, thật ra thủ hạ của ông ta cũng có rất nhiều người có tài năng, do ông ta
không dung nạp được nên có người chạy đến chỗ ta đây, có người thì mai danh ẩn tích, ngay đến Phạm Tăng, con người có bản lĩnh như thế cũng không được sử dụng, cho nên đã đánh mất thiên hạ.

Quần thần nghe lời nói của Lưu Bang đều thật lòng khâm phục.

LỆ THỰC KỲ DÙNG TRÍ, LẤY TRẦN LƯU
 
Năm 207 trước Công nguyên, Lưu Bang dẫn quân rầm rầm rộ rộ tiến về phía Tây, đi qua Trần Lưu (nay là phía đông nam Khai Phong, Hà Nam).
 
Lệ Thực Kỳ (? . - năm 203 trước Công nguyên) ở làng Cao Dương, Trần Lưu là người kinh luân đầy mình, từ lâu đã muốn giúp Lưu Bang lấy thiên hạ. Qua mấy lần trục trặc, Lệ Thực Kỳ vào được đến trại quân.
Lưu Bang đang rửa chân nghe nói có mưu sĩ đến hiến kế liền vội vàng không kịp xỏ giày để chân trần ra mời Lệ Thực Kỳ ngồi:
Lệ tiên sinh, theo ý kiến của ngài, làm thế nào mới có thể lấy được thiên hạ?
Lệ Thực Kỳ nói sang sảng:
- Đầu tiên phải chiếm lĩnh Trần Lưu, Trần Lưu là trấn thành trọng yếu của thiên hạ, nhiều đời là đất mà các binh gia phải tranh chấp. Ở đây chứa mấy chục triệu thạch lương thực, thành trì kiên cố dễ giữ. Bình thường tôi có quan hệ rất tất với Trần Lưu lệnh, nguyện sẽ đi khuyên hàng cho ngài. Nếu ông ta không đồng ý đầu hàng, tôi sẽ bày kế lấy thủ cấp của ông ta, đoạt lấy Trần Lưu. Đến lúc đó, ngài có thể thống lĩnh quân dân Trần Lưu, sử dụng lương
thực của Trần Lưu. Sau đó, mở rộng quân đội đọc ngang thiên hạ, không có ai có thể chống cự nổi ngài!
 
Lưu Bang vui mừng vỗ tay cười lớn:
- Được, được, tôi nghe theo ngài!
Đêm đó, Lệ Thực Kỳ bí mật xâm nhập vào thành Trần Lưu, tìm đến Trần Lưu lệnh, khuyên hàng rằng:
 
Triều Tần lạm sát nhân dân, người thiên hạ đều phản bội họ. Nếu ông cùng tạo phản với người thiên hạ, nhất định sẽ làm nên đại nghiệp. Hiện nay, quân đội Lưu Bang đã đến gần chân thành, ông lại giữ thành cho triều Tần đã sắp diệt vong, tôi cho rằng ông làm như thế quá nguy hiểm đấy! Trần Lưu lệnh nghiêm mặt nói:
- Pháp lệnh triều Tần nghiêm khắc, nói lung tung sẽ đem đến tai hoạ chết người. Tôi không thể nghe theo ý kiến ông, ông cũng đừng có ăn nói linh tinh nữa!
 
- Có chí đấy!
- Lệ Thực Kỳ đột nhiên cười lớn rồi giơ ngón tay cái lên.
Cười xong, bỗng lại đổi giọng buồn đau tha thiết nói:
- Nói cho ông biết, vừa rồi tôi chỉ thử xem, ông có trung thành với triều đình không. Nói thật, trong những người thân họ hàng của tôi, có bảy người bị Lưu Bang giết chết.
Lệ Sinh tôi có mối thù không đội trời chung với Lưu Bang, không báo được thù đó thì uổng phí cuộc đời
này, thề cũng giữ thành Trần Lưu với huyện lệnh!
Trần Lưu lệnh rất cảm động:
- Tôi nghĩ ông làm sao mà thay đổi được? Trời đã tối, ông hãy ở lại đây. Ngày mai, ông cùng tôi bàn bạc đại kế giữ thành! Đừng đau buồn nữa, tôi sẽ báo thù cho ông!
Vào lúc nửa đêm tĩnh mịch không một tiếng động, Trần Lưu lệnh chìm đắm trong giấc mộng. Lệ Thực Kỳ rón rén bò dậy, đâm cho ông ta một đao. Lệ Thực Kỳ tay sách đầu huyện lệnh, nhảy qua tường thành đến yết kiến Lưu Bang.
 
Lưu Bang mừng rỡ ngoài sức tưởng tượng, ngay đêm đó dẫn quân công phá thành Trần Lưu. Đầu của Trần Lưu lệnh được treo lên, máu chảy ròng ròng các binh sĩ sợ hãi hồn bay phách lạc, Lệ Thực Kỳ dưới chân thành hét lớn:
 
- Hiểu rõ thời thế mới là bậc tuấn kiệt, mau xuống thành đầu hàng. Ai không chịu xuống, Trần Lưu lệnh chính là tấm gương!

Như rắn mất đầu, mấy vạn lính giữ Trần Lưu đột nhiên mất hẳn sức chiến đấu, lũ lượt kéo xuống mở cửa thành, giơ tay đầu hàng quân đội Lưu Bang. Lưu Bang với lực lượng vô cùng dồi dào tiếp đó lại cất binh đến phía tây đánh Tần