Bổ Đà ngôi chùa độc đáo cổ kính nhất vùng Kinh Bắc

Bổ Đà ngôi chùa độc đáo cổ kính nhất vùng Kinh Bắc
(PGVN)

Kiến trúc của chùa gần một trăm gian liên hoàn được xây dựng  bằng các vật liệu dân gian: gạch nung, ngói, tiểu sành, tường bao được làm bằng đất rất độc đáo. Các bức tường, cổng và một số công trình khác được xây dựng hoàn toàn bằng đất nện theo lối chình tường
Bắc Giang  vùng đất có truyền thống văn hóa lâu đời, sở hữu một nền văn hóa phong phú, đặc sắc toạ lạc trên ngọn núi Phượng Hoàng (Bổ Đà Sơn), phía Bắc dòng sông Cầu, thuộc địa phận xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang (xã Tiên Lát, huyện Việt Yên, phủ Lạng Giang, tỉnh Bắc Ninh xưa ). 

Tháng 7, trong cái nắng chang cháng như đổ lửa, tôi có cơ duyên dẫn một đoàn phật tử từ Thủ đô về thăm chùa Bổ Đà –, là một trong những ngôi chùa độc đáo cổ kính và lớn nhất vùng miền đất Kinh Bắc  như câu ca dao xưa:
Thứ nhất là chùa Đức La,
Thứ nhì chùa Bổ, thứ ba chùa Tràng





Được xây dựng vào thời Lê (thế kỷ XVIII), Chùa Bổ Đà là một trong những di tích lịch sử tiêu biểu của tỉnh Bắc Giang. Chùa có tên là chùa Quán Âm núi Bổ Đà hay Bổ Đà Sơn Quán Âm Tự, gọi tắt là chùa Bổ, còn có các tên gọi khác là chùa Quán Âm. Chùa Bổ là một trong những nơi còn giữ nguyên bản nét kiến trúc truyền thống Việt cổ. Chùa có kiến trúc độc đáo và khác biệt so với các ngôi chùa truyền thống ở miền Bắc Việt Nam, đó là lối kiến trúc “nội thông ngoại bế” tạo vẻ u tịch, thanh vắng và huyền thoại, xung quanh là đồi núi xóm làng bao bọc. 


Toàn bộ chùa chính có diện tích khoảng 51.784m2 được phân ra làm ba khu rõ rệt. Khu vườn: 31.000m2, khu nội tự chùa 13.000m2 và khu vườn tháp rộng: 7.784m2.
Kiến trúc của chùa gần một trăm gian liên hoàn được xây dựng  bằng các vật liệu dân gian: gạch nung, ngói, tiểu sành, tường bao được làm bằng đất rất độc đáo. Các bức tường, cổng và một số công trình khác được xây dựng hoàn toàn bằng đất nện theo lối chình tường.


Cổng vào chùa nền lát đá muối có kích thước to nhỏ khác nhau, xây theo kiến trúc thời Nguyễn mang dáng dấp gác chuông. Điểm đặc biệt ở đây là nhiều bức tường được xây bằng tiểu tạo vẻ rất trầm mặc, gần gũi với vùng thôn quê ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.  


Vườn Tháp chùa

Đặc biệt vườn tháp chùa Bổ Đà được đánh giá là đẹp và lớn nhất Việt Nam. Vườn tháp được xây dựng theo những quy định riêng và rất chặt chẽ của thiền môn. Với gần 100 ngôi tháp được xếp hàng hàng, lớp lớp nơi tàng lưu xá lị, tro cốt nhục thân của các vị tăng ni.


Chỉ những người trong phái Sơn môn mới được an táng tại vườn tháp, tháp của Tăng hình bình cam lộ  trên đỉnh, tháp của ni trên ngọn có hình hoa sen. Đây là một trong những trung tâm lớn của dòng thiền Lâm Tế nên hằng năm đến kỳ “kiết hạ an cư”, có rất đông các vị tăng ni, tín đồ ở nhiều vùng khác nhau tập trung về đây tham thiền học đạo.

Mộc bản kinh

Đặc biệt trong chùa còn lưu giữ bộ ván kinh Phật cổ nhất Việt Nam được khắc trên gỗ thị, tất cả có khoảng gần 2.000 tấm mộc bản của các bộ kinh như Lăng nghiêm chính mạch, Yết ma hội bản, Nam hải ký quy. Trải qua gần 300 năm, bộ kinh hiện nay vẫn còn khá nguyên vẹn, các bộ kinh được hình thành xuất phát từ ý tưởng của các vị tổ sư, Trọng tâm của bộ kinh nói đến nỗi khổ của con người và sự giải thoát, đó là những di vật Phật học đặc biệt quý giá để lại cho đời sau. 
Chùa Bổ Đà hiện nay còn lưu giữ được nhiều tài liệu quý hiếm có ý nghĩa cho việc nghiên cứu khoa học. Ở đây còn lưu giữ một kho tàng di sản Hán Nôm phong phú về số lượng, đa dạng về loại hình, ngoài những tấm bia đá, chuông đồng còn có hàng trăm cuốn kinh sách, luật giới nhà Phật.


Cẩm Vân
http://phatgiao.org.vn/phong-su-anh/201307/Bo-da-ngoi-chua-doc-dao-co-kinh-nhat-vung-Kinh-Bac-11409/

Chùa Bổ Đà 

Chùa Bổ Đà có tên chính xác là chùa Quán Âm núi Bổ Đà hay Bổ Đà Sơn Quán Âm Tự (普陀山觀音寺), gọi tắt là chùa Bổ, còn có các tên gọi khác là chùa Quán Âm, Tứ Ân Tự (四恩寺), là một trong những ngôi chùa độc đáo nhất miền đất Kinh Bắc, là Trung tâm Phật giáo lớn của dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử. Chùa toạ lạc trên ngọn núi Phượng Hoàng (Bổ Đà sơn), phía Bắc dòng sông Cầu, thuộc địa phận xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang (xã Tiên Lát, huyện Việt Yên, phủ Lạng Giang, tỉnh Bắc Ninh xưa). Chùa Bổ là một trong những nơi còn giữ nguyên bản nét kiến trúc truyền thống Việt cổ. Chùa có kiến trúc độc đáo và khác biệt so với các ngôi chùa truyền thống ở miền Bắc Việt Nam, vườn tháp đẹp và lớn nhất Việt Nam, nhiều cổ vật có giá trị và kho tàng di sản Hán - Nôm phong phú. Đây cũng là nơi sơn thủy giao hòa, nhìn sông tựa núi, cảnh sắc, không gian nhuốm màu huyền thoại, xung quanh là đồi núi xóm làng bao bọc. Chùa thờ Tam giáo, trong đó có Quán Thế Âm Bồ Tát, Trúc Lâm Tam tổ (gồm Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang), Khổng Tử...Các cuốn sách bằng tre, đá để lại vẫn lưu truyền đào tạo những người gia nhập phái Lâm Tế (Sơn Môn Bồ Đà) theo phong tục cũ. Quần thể chùa Bổ Đà là một tập hợp di tích gồm: chùa cổ có tên là Bổ Đà Sơn (gọi tắt là chùa Bổ Đà, chùa Bổ; còn gọi là chùa Quán Âm), chùa chính Tứ Ân Tự, Am Tam Đức (xây dựng sau, vào thời Hậu Lê). Ngoài ra trên núi Bổ Đà còn có đền thờ Đức Thánh Hóa (tức Thạch Tướng Đại Vương - có công giúp vua Hùng thứ 16 chống giặc ngoại xâm).

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_B%E1%BB%95_%C4%90%C3%A0

Lễ hội Chùa Bổ Đà




         Hội Bổ Đà (còn gọi là Hội Chùa Bổ) được tổ chức từ ngày 16, 17, 18 tháng hai âm lịch hàng năm tại khu vực núi và chùa Bổ Đà thuộc xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên.
 
Núi Bổ Đà là một núi lớn nằm ở bờ Bắc sông Cầu thuộc vùng đất Tây Nam Bắc Giang. Núi này trải dài chừng 2000m bao bọc lấy hai thôn: Tiên Lát Thượng, Tiên Lát Hạ của xã Tiên Sơn. Thôn Tiên Lát Thượng ở phía đông núi, còn thôn Tiên Lát Hạ ở phía tây núi. Trong sơn phận núi Bổ Đà nổi lên các ngọn lớn, đó là ngọn đền Thượng, ngọn chùa Cao, ngọn chùa Khám, ngọn Phượng Hoàng, ngọn Trúc Lát, ngọn Con Voi và ngọn Bàn Cờ Tiên.




 
Trung tâm Lễ hội Bổ Đà (hay hội chùa Bổ) ở khu vực chùa Bổ thuộc khu vực thôn Tiên Lát Thượng, ngoài ra hội còn được tổ chức ở đền thờ Thạch Linh thần tướng với các điểm cho khách hành hương là đền Trung ở sườn Nam núi, đền Thượng trên đỉnh núi, chùa Quan Âm ở phía Bắc núi và chùa Tứ Ân ở chân núi Phượng Hoàng.
 
Ngày vào hội, trong tiết xuân tháng hai âm lịch, khi thì ấm áp sắc xuân, khi thì mờ trong mưa bụi nhưng ở vùng núi Bổ Đà tất cả các di tích đều mở cửa đền, cửa đình, cửa chùa để đón khách thập phương đến hội. Khắp nơi trong hai thôn Lát Thượng, Lát Hạ, trên núi, dưới làng đều dập dìu những tốp người áo quần đẹp đẽ, đủ các sắc màu về đây trảy hội. Cả một vùng núi Bổ Đà rực rỡ bóng cờ. Tiếng trống tiếng phách rộn ràng. Dân làng tấp nập chuẩn bị cho tế lễ ở các đền, chùa trong vùng.
 
Chùa Bổ Đà là một những di tích phật giáo lớn của tỉnh Bắc Giang. Chùa được khởi dựng tử khoảng thế kỷ XIII thuộc thiền phái Trúc lâm tam tổ. Trong chùa có nhiều công trình kiến trúc và những bản kinh cổ phục vụ cho việc đào tạo, truyền bá kinh phật.
 
Trong ba ngày hội, ngoài các trò vui thường thấy ở vúng đồng bằng trung du Bắc Bộ, khách hành hương còn được thăm một vùng danh thắng với những truyền thuyết về một trung tâm Phật giáo lớn ở Bắc Giang. Mỗi người sẽ cảm nhận thấy vẻ đẹp non nước sơn thuỷ hữu tình đầy chất thơ của một vùng kinh Bắc.
- Giới thiệu về chùa Bổ Đà
- Lịch sử chùa Bổ Đà
- Quy ước và điều lệ chùa Bổ Đà




http://chuaboda.com/vi/about/Le-hoi-Chua-Bo-Da/